Kısa süreli hapis cezalarına seçenek olarak sunulan yaptırımların değerlendirilmesi

Abstract

Tarih boyunca her toplumda; toplumsal düzenin sağlanması,güvenliğinin korunması amacıyla, suçluların cezalandırılması veözgürlüğünden mahrum bırakılması söz konusu olmuştur. Bu doğrultudacezadan beklenen amaç günümüze kadar değişerek ve gelişerek gelmiştir.19. yüzyıl boyunca, hürriyeti bağlayıcı cezanın bütün cezalararasında, en elverişli ceza olduğu kabul edilmiştir. Bugün ise artık, suçlununtopluma uyumunun, ancak onun toplumda yaşamasıyla mümkün olacağıfikri, ceza politikasına yön vermektedir.Çağdaş suç ve ceza politikası, suçlunun yeniden sosyalleştirilmesi,uslandırılması ve topluma tekrar uyumunun sağlanması amacıyla,hükümlünün özgür haldeyken iyileştirilmesinin, daha etkili olduğunoktasına gelmiştir. Kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezaların bu anlamdakötü etkilerinin ortaya çıkması yeni formüller arayışını getirmiştir. Böylecebu cezalara seçenek yaptırımlar geliştirilmiştir. Gelişmiş ülkelerdeki bueğilim Türkiye'de de etkisini göstermiş, bu doğrultuda çağdaş ceza siyasetibağlamında önemli adımlar atılmıştır. Bu adımlardan bir tanesi de 5237sayılı TCY'nın 50. maddesi ile düzenlenen ?Kısa süreli hürriyeti bağlayıcıcezalara seçenek yaptırımlar?dır. Tabiidir ki toplumda olumlu sonuçlarvermesi anlamında, bu düzenlemelerin yasaya girmesinden çok, cezayargılaması uygulamasında yer alması önemlidir. En mükemmel yasalarınhayata geçirilmedikçe bir anlam ifade etmeyeceği açıktır.Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten bu güne kadar, yapılandüzenlemelerin uygulamadaki sonuçlarını tespite ve değerlendirilmesineyönelik kapsamlı bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışma ile yasada yeralan seçenek yaptırımların, Türk Ceza yargılaması içerisinde ne kadar yerbulduğu, seçenek yaptırımların Türk Ceza Sistemi içerisinde uygulanabilipuygulanamayacağı, seçenek yaptırımların cezalandırmada güdülen amaçlarahizmet edip edemediği, bu seçenek yaptırımların infazında sorunlar olupolmadığı gibi hususların araştırılması amaçlanmıştır.Bu amaçla, Eylül-Kasım 2009 tarihleri arasında, çeşitli illerde halengörevde bulunan, çoğunluğu ceza hukuku alanında yoğunlaşan; 50 yargıç,50 savcı ve 50 avukat olmak üzere toplam 150 hukukçuyla, ?Kısa SüreliHapis Cezalarına Öngörülen Seçenek Yaptırımlar? hakkında 25 sorudanoluşan bir anket çalışması yapılmıştır.Araştırma bulgularına göre, düzenlenen seçenek yaptırımların hukukuygulayıcıları tarafından olumlu bir gelişme olarak görüldüğü, cezanınamaçlarına hizmet edebileceği, ancak seçenek yaptırımların uygulamadayeteri kadar tercih edilmediği ve bu seçeneklerin infazında sorunlaryaşandığı saptanmıştır. Bu nedenlerle bu çalışma; konunun tüm taraflarına,ceza siyasetinin belirlenmesinde, seçenek yaptırımların uygulamadakietkinliğinin ve verimliliğinin arttırılmasına yönelik çalışmalara ışıktutacaktır.

During the course of the history, in every society it has been a fact oflife to punish the criminals and restrict their freedom in search of providingand protecting social order and security. In this respect, the aim expectedfrom the punishment has come to date changing and progressing.During the 19th century, punishments by confining freedom of aperson was accepted as the most useful among all penalties. But today, theidea shaping the policy of punishments has been derived from the thoughtthat adaptation of the criminals to the society can be sustained by makingthem live in the society.Contemporary crime and punishment policy has come to the opinionthat in order to re-socialize, tame and readopt to the public, rehabilitating thecriminals without altering their freedom is more effective. New ways havebeen sought, after realizing the negative impacts of short-term freedomcurtailing penalties. Thus, has been developed the ?optional sanctions?instead of these punishments. This tendency which started in the developedcountries showed its reflections in Turkey, too, and important steps havebeen taken in the realm of contemporary criminal law. One of the steps isthe enacting of the article no: 5237 : ?Optional sanctions for short-termfreedom restricting punishments? of the Turkish Criminal Code numbered50. Naturally, it is more important of the execution in the criminal judiciarythan having it in the law. It is clear that even the most perfect laws does notmean anything unless put into practice.Ever since the enacting of the law, there has not been a full fledgedstudy to examine and assess the results of execution. This thesis aims toresearch how much importance the ?optional sanctions? have in the criminaljudiciary, whether there is chance practicing them or not, whether they fulfilthe aims expected by the punishments and whether there are problems in theexecution of them.To realize this aim, during the September-November 2009 period, asurvey with 150 law people (50 judges, 50 attorneys and 50 lawyers) whomajor in criminal law has been carried out. The survey was constructed of25 questions on the topic ?Optional sanctions for short-term freedomrestricting punishments?.According to the results of the survey, it has been found out that lawimplementers see the optional sanctions as a positive measure which canserve the targets of the punishment, but they are not very much preferred inthe practice and there are problems enforcing them. With this respect, thisstudy will bring light to all parties, in their works towards increasing theeffectivity and efficiency of optional sanctions in the practice.