Dişlerden erişkin ve erişkin olmayan bireylerden yaş belirlenmesi: Dijital radyolojik teknik uygulamaları

Abstract

Yaş tahmin yöntemleri arasında en güvenilir olanlarından biri, dişlerden yapılan yaşlandırmadır ve adli antropoloji biliminde diş yaşı ile kimlik tespiti önemlidir. Kullanılan metotlar genellikle Amerika ve Avrupa toplumlarında geliştirilmiş olup, bu metotların Türkiye populasyonuna uygulanması sırasında çıkacak problemleri ortadan kaldırmak gerekmektedir. Böylece bu tekniklerden en az hata ile faydalanmak mümkün olacaktır. Bu çalışmada erişkin olmayan bireylerde dijital panoramik röntgenler (DPG) kullanılarak, bilimsel olarak güvenilirliği kanıtlanmış Demirjian ve Nolla yöntemlerinin Türkiye toplumunda uygulanabilmesi için uygun regresyon eşitlikleri tanımlanarak, düzeltme faktörlerinin bulunması ve erişkin bireylerde dişten yaş tahmini için geliştirilen Kvaal ve Drusini tekniklerinin validasyonunun gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır.Çalışmada, İstanbul Eğitim Araştırma Hastanesi, Osmaniye Diş Ünitesi'ne tedavi amacıyla başvuran hastaların DPG'leri kullanıldı. Erişkin olmayanlarda; 5-18 yaş aralığında radyomorfolojik değerlendirme için 367 erkek ve 333 kız olmak üzere toplam 700 materyal, erişkinlerde; 15-60 yaş grubunda radyomorfometrik ölçümler için 50 erkek ve 50 kadın olmak üzere toplam 100 materyal incelendi. Elde edilen veriler SPSS 14 istatistiksel programı yardımıyla; tanımlayıcı istatistik, kappa testi, korelasyon ve regresyon (lineer, kübik, lojistik) analizi ile değerlendirildi.Erişkin olmayanlarda gözlemler arası ve gözlemciler arası hata derecesini ölçmek için 60 DPG üzerinde radyomorfolojik incelemeler tekrarlandı. Kappa test ile Demirjian ve Nolla için gözlemciler arası güçlü uyum saptandı. Erişkinlerde ise 10 DPG üzerinde radyomorfometrik ölçümlerin tekrarı yapıldı ve ölçümler arasında anlamlı fark gözlenmedi.Erişkin olmayanlarda grafilerin değerlendirilmesi neticesinde, kronolojik yaş ile hesaplanan dental yaş arasında istatistiksel olarak belirgin fark bulundu. Demirjian'ın analiz ettiği Fransız-Kanadalı çocuklara göre, erkeklerin ortalama 0,47 yıl ve kızların ortalama 0,50 yıl daha ileride olduğu tespit edildi. Nolla metodunun ise Türkiye'de yaşayan çocuklarda yaşı erkeklerde 0,22 yıl, kızlarda 0,19 yıl fazla tahmin ettiği görüldü. Bu yüzden Demirjian ve Nolla standartlarının Türkiye'de yaşayan çocuklar için uygun olmadığı düşünüldü. ?Y = a X³ + b X² + c X + d? kübik denklemi baz alınarak yeni grafikler elde edildi. Bu grafiklerin yanı sıra Demirjian ve Nolla metoduna göre hesaplanmış diş gelişim skorlarını diş yaşına çevirmek için Türkiye'de yaşayan çocuklara özgü yeni tablolar oluşturuldu.Erişkinlerde Kvaal tarafından bildirilen ölçüm indekslerinden diş pulpasının boyunu ölçen P, R, T değişkenlerinin sadece 32 no'lu dişteki P oranı, yaş ile anlamlı negatif korelasyon gösterirken, enini ölçen A, B, C değişkenlerinin hepsi tüm dişler için yaş ile anlamlı negatif korelasyon gösterdi. Bu bulgular diş pulpasındaki enine daralmanın yaş tahmini için daha önemli olduğu şeklinde yorumlandı. Drusini tekniğinde ise yaş indikatörü olarak kullanılan diş koronal pulpa indeksinin yaş ile korelasyonu birinci azı dişinder=-0,78, ikinci azı dişinde r=-0,81 bulundu. Elde edilen sonuçların orjinal tekniktekiler ile benzer olduğu görüldü. Çalışmanın bulguları; doğru açıdan çekilmiş, yeterli netlikteki DPG'ler üzerinde bu iki tekniğin, Türkiye toplumu erişkinlerinin yaş tahmini için kullanılabileceğini gösterdi.Anahtar Kelimeler: Yaş tahmini, diş yaşı, diş gelişim skoru, dijital panoramik röntgen.

One of the reliable age estimation methods based on dental status and identification by dental age is an important topic in forensic anthropology. Methods currently applied are adapted to American and European populations so that they pose problems of adjustment for the Turkish population. For this reason adaption of the methods to the Turkish population is necessary. The aim of this study is first to apply the method to sub-adult patients without any of digital panoramic graphies (DPG) with reliability and to constitute the regression equations and correction factors, and second, to validate the techniques developed by Kvaal and Drusini for adults.In this study; DPGs taken during treatment of patients of Istanbul and Osmaniye State Hospital Dental Unit are used. Radiomorphological assesment of sub-adults aged 5-18 years (367 males and 333 females) i.e. a total of 700 individuals, and radiomorphometric measurements on adults aged 15-60 years (50 males and 50 females) were examined. Data were evaluated by SPSS 14 Statistical Programme with descriptive statistics, kappa test, correlation and regression (linear, cubic and logistic) analysis.On sub-adults, radiomorphological examinations on 60 DPG in order to assess the degree of intra-observer and inter-observer error were repeated. In the kappa test for Demirjian and Nolla there was a very strong accordance in intra-observer values. On adults, radiomorphometric measurements on 10 DPG were repeated and no significant difference between measurements was observed.After examination of graphies of sub-adults, a significant statistical difference between chronological age and calculated dental age was found. On average the boys were 0,47 years and the girls were 0,50 years ahead of the French- Canadian children analysed by Demirjian. In the Nolla method, the age for boys was 0.22 in Turkish children, girls were estimated at more than 0.19 years. It was decided that standards of Demirjian and Nolla therefore do not comply for Turkish children. New graphs were constructed using a cubic curve with the equation Y = a X³ + b X² + c X + d as a basis. In addition to this, chart were calculated according to the method of Demirjian and Nolla, and tooth maturity scores of Turkish children by age-specific new tables were created.In adults, among indices reported by Kvaal, only P value of tooth no 32 of the variables P, R, T of the pulp length showed a significant negative correlation with age; on the other side, all variables of pulp breadth A, B, C showed a significant negative correlationwith age for all teeth. These results show that breadth reduction of pulp is more important for age estimation. Following the Drusini technique tooth coronal pulp index for age indicator showed an age-selected correlation of r = -0,78 for the first molar and r = -0,81 for the second molar. The results thus obtained were similar to those of the original technique. The findings indicate that these two techniques using DPG of sufficient quality taken right angle can be used for the age estimation in adult Turks.Keywords: Age estimation, dental age, maturity score, digital panoramic radiograph.