Okul öncesi eğitime devam eden çocukların annelerinin çocuk yetiştirme tutumlarına demografik değişkenlerin ve denetim odağının etkisi

Abstract

Bu araştırma okul öncesi eğitime devam eden çocukların annelerinin çocuk yetiştirme tutumlarına demografik değişkenlerin ve denetim odağının etkisini incelenmesi amacıyla yapılmıştır.Araştırmanın çalışma evrenini, Aydın iline bağlı Söke ilçe merkezinde bulunan, resmi ve özel okullarına devam eden, 5-6 yaş grubu çocukların anneleri oluşturmuştur. Örneklem ise, 1 özel, 2 yarı özel ve 15 resmi okul öncesi eğitim kurumunda çocuğu olan 342 anneden meydana gelmektedir. Uygulama 2011-2012 eğitim öğretim yılı Nisan 2012?de başlamış ve yaklaşık 2 ay boyunca sürmüştür. Veri toplama yöntemi olarak; ailelerin ve çocuklarının demografik bilgilerini elde etmek amacıyla ?Kişisel Bilgi Formu?, annelerin çocuk yetiştirme tutumlarını belirlemek için ?Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği (PARI)? ve annelerin denetim odağı ile ilgili bilgileri öğrenmek için ?Rotter'in İç Dış Denetim Odağı Ölçeği (RİDDOÖ) ? kullanılmıştır.Veri analizi aşamasında öncelikle katılımcılardan toplanan demografik bilgiler, PARI ve RİDDO ölçeklerinin alt boyutlarının frekansları hesaplanmıştır. Sonrasında değişkenler arasındaki korelasyonlar hesaplanıp, hangi değişkenlerin çoklu doğrusal regresyon analizine alınacağına karar verilmiştir. Çalışmada; eğitim, yaş, erkek ve kız çocuk sayısı, aylık gelir ve RİDDO ölçeği bağımsız değişkenler (faktörler) olarak analiz edilirken, PARI ölçeğinin alt boyutları bağımlı değişkenler olarak analiz edilmiş ve PARI?nın beş alt ölçeğine bağlı olarak beş adet çoklu doğrusal regresyon hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, çalışmaya toplam 342 anne katılmıştır. Araştırmada 26-30 yaş aralığında 102 katılımcı (%29,8), lise mezunu 111 katılımcı (%32,5), ev hanımı 197 katılımcı (%57,6), 0 TL. ? 1000 TL. gelire sahip 159 katılımcı (%46,5), evli 320 katılımcı (%93,6), 1 erkek çocuğu sahip 156 katılımcı (%45,6), 1 kız çocuğu sahip 157 katılımcı (%45,9) ve anasınıfına 1 çocuk gönderen 247 katılımcı (%72,2) yer almaktadır. Araştırma sonucunda; aşırı kontrolcü annelik alt boyutu ile; eğitim, yaş, kız çocuk sayısı ve gelir değişkenleri arasında anlamlı ilişkilerin olduğu görülmektedir. Annelerin eğitim seviyesi, yaşları ve gelirleri ile aşırı kontrolcü annelik arasında ters yönlü bir ilişki var iken, annelerin sahip olduğu kız çocuk sayısı ile aşırı kontrolcü annelik arasında ise pozitif yönlü bir ilişki vardır. Demokratik tutum ve eşitlik tanıma alt boyutu ile; eğitim değişkeni arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Annelerin eğitim seviyesi arttıkça, demokratik tutum ve eşitlik tanıma artmaktadır. Eğitim seviyeleri arttıkça ve gelir seviyeleri düştükçe demokratik ve eşitlikçi tutumları artmaktadır. Ev kadınlığı rolünü reddetme alt boyutu ile; eğitim ve kız çocuk sayısı değişkeni arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Annelerin eğitim seviyesi azaldıkça ve annelerin kız çocuk sayısı arttıkça ev kadınlığı rolünü reddetme artmaktadır. Annelerin erkek ve kız çocuk sayıları arttıkça, ev kadınlığı rolünü reddetme tutumları artmaktadır.Karı koca geçimsizliği alt boyutu ile; eğitim ve kız çocuk sayısı değişkenleri arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Annelerin eğitim seviyesi azaldıkça ve annelerin kız çocuk sayısı arttıkça karı koca geçimsizliği artmaktadır. Annelerin kız çocuk sayıları ve dış denetimlilik boyutu yükseldikçe, karı koca geçimsizliği artmaktadır. Sıkı denetim alt boyutu ile; eğitim, yaş, kız çocuk sayısı ve gelir değişkenleri arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Annelerin eğitim seviyeleri, yaşları, gelirleri azaldıkça ve kız çocuk sayısı arttıkça; sıkı denetimleri artmaktadır. Annelerin; eğitimleri ile yaşları azaldıkça ve kız çocuk sayıları arttıkça, sıkı denetim artmaktadır.Anahtar Kelimeler: Okul öncesi, Çocuk Yetiştirme Tutumları, Denetim Odağı

This survey was done to search the effect of the demographical varieties and audit factor on the manners of the mothers whose çhildren attend kindergarden. Mothers having a child, 5-6 years olda and attending private or state schools in the province Söke up to Aydın, form the study element. Examples consist of 342 mothers whose child attend private, 2 semiprivate and 15 state school. The study began in April, 2012; 2011-2012 education year and lasted about 2 months. ?Personal information Form ?to get information about the children and the families? demographical data, Scale on manners of bringing up a child and family life (PARI) to get information about the mothers' child rearing attitudes and ?Rotter?s internal and external audit factor (RİDDOÖ)` to get information about what mothers know about audit factor are used as ways of collecting data. Demographical datas from the participants, the frequency meter of PARI and RIDDOÖ were taken into consideration first during the analysis of the data. Then, correlation analysis was done among the warieties to decide which variety to us for multiple linear analysis. Age, the number of the sons or daughters, salary, education status were considered as the independent factors where the factors compose PARI considered as the dependent factors and 5 multiple linear regression was done up to PARI?s five scale. According to the diagnosis, 342 mothers took part in the study 102 participants were 26-30 aged (%29,8), 111 pacticipants going to high school (%32,5), 197 participants as a house wife (%57,6), 159 participants earning 0 TL-1000TL (%46,5), 320 participants who are married (%93,6), 156 participants who have one son (%45,6), 157 participants who have a daughter (%45,9), 247 panticipants whose child attend kindergarden (%72,2) take part in the study.The result of the study shows that there are meaningful relations between the excessive care as a mother and age, education status, the number of the daughters and the income. There is an inverse relation between the education status, age income and being an very careful mother where there is a positive relation between the number of the daughters mothers have and being a very careful mother.We see a meaningful relation between democratical manner, giving equal rights and education factor. As the education status of the mothers increase democrotical manners and equal rights increase, too. As their education status increase and income decreases, their democratical and equality manners increase.There is a relation between the refusing the house wife role and education and the number of the daughters. As the education level decreases and the number of the daughters increases the rejection of the role being a house wife increases. When the number of the children mothers have increases, they tend to refuse being a house wife more. There is a relation betwen dissension between the husband and the wife education status and the number of the daughters. As the education level of the mothers decreases and the number of the daughters increases, dissension between the husband and the wife increases. The number of the daughters and the external audit profit increases, the dissensions increase too.There is a relation between education, age, the number of the daughters and income and a firm audit. When the education levels, ages, and income of the mothers decrease and the number of the daughters increase their firm audits increase. If education level and ages decrease and the number of the daughters increase firm audit increase.Key Words: Preschool, Child Rearing Attitudes, Locus of Control,