Bölge kalkınma ajansları: Türkiye ve Avrupa Birliği deneyimlerinin karşılaştırılması.

Abstract

Günümüzde ülkeler arasındaki gelişmişlik düzeyleri arasındaki farkın en aza indirilmesi maksadıyla yapılan çalışmalar, bu işe bölgeler düzeyinden başlanması gerektiği sonucunu doğurmuştur. Küreselleşmenin de etkisiyle ekonomik kalkınma bağlamında yaşanan hızlı değişimler, bölgelerin ekonomik ve politik gücünün yeniden önem kazandığını göstermektedir. Bölgelerarası gelişmişlik farklılıklarının artması, birinin diğerinden üstün olması sonuçta; ülke genelinde sosyal refahı, barışı ve ekonomik kalkınmayı doğrudan etkileme imkânına sahip olmaktadır. Hazırlanan bu çalışmada temel olarak, merkezin bölgelerarası gelişmişlik farklılıklarının yerinde tespiti amacıyla oluşturulan Bölgesel Kalkınma Ajansları'nın, kuruluş amaçları, faaliyetleri, kurumsal yapısı ve finans kaynakları, Avrupa Birliği tecrübesi ile karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Temel amaç yanında bu kuruluşların dünya genelinde yaygınlaşmasının arkasındaki ekonomik gerekçeler haricinde diğer politik etkenler ayrıca değerlendirilmiştir. Bu yolla konunun hem ekonomik , hem de politik boyutları ortaya konulmaya çalışılmış ve bu kuruluşlardan beklenen faydanın elde edilmesi için değerlendirmelerde bulunulmuştur. Dünya genelinde 1950'li ve 1960'lı yıllarda varlığını hissetirmeye başlayan bu kuruluşlar, Türkiye'de ise özellikle AB üyelik müzakereleri süreciyle daha ciddi bir şekilde ele alınmaya başlanmıştır. Çalışmada genel olarak birincil ve ikincil mevzuat incelenmiş, yerli ve yabancı literatür taraması yapılmıştır. Ayrıca Güney Marmara Bölge Kalkınma Ajansı çalışanları ile yüz yüze görüşmeler yapılarak elde edilen bulgularla, Türkiye'de kalkınma ajanslarının, ulusal kalkınmanın yerel dinamoları olması için ortak fikirbirliği doğrultusunda yeniden yapılanması konusunda yapılması gerekenler anlatılmıştır. Anahtar Kelimeler: Türkiye ve Avrupa Birliğin'de Bölge Kalkınma Ajansları, Bölgesel Kalkınma, Yönetişim, Politika Transferi.

Nowadays, in order to minimize the levels of development difference between countries, it has resulted that studies should begin at the level of regions. With the impact of globalization in the context of the rapid changes in the economic development of the regions, shows that the economic and political power is gaining importance. Because the result of increasing disparities between regions, superior to the other has direct influence about social welfare, peace and economic development across the country. In this thesis study, we wanted to emphasize as a basis, Regional Development Agencies which are created in order to determine inter-regional disparities by the center state, their aims and activities, organizational structure and financial resources in comparison with the experience of the European Union. In this study, alongside the main purpose, we also evaluated the other political factors except economic justification, the widespread adoption of these organizations worldwide at behind. With this way both economic and political dimensions were evaluated to optain the expected benefits from Regional Development Agencies. The presence of these organizations began to feel around the world 1950's and 1960's but in Turkey, the serious consideration to the establishment of these organizations has been started by the negotiations of the European Union membership. In the study, the primary and secondary legislation examined, domestic foreign literature were scanned. Addition to that, conducted with GMKA personal, with the findings, the needs should be done is described for reconstruction of development agencies in Turkey to be a local dynamos of national development, with common consensus.KeyWords: Regional Development Agencies in Turkey and European Union, Regional Development, Governance, Policy Transfer.