Karesi sancağına göçler (1860-1890)

Abstract

XIX. yüzyılın ikinci yarısında, Osmanlı Devleti ve Rusya arasında meydana gelen Kırım savaşı ile 93 Harbi olarak bilinen 1877 - 1878 tarihli Osmanlı-Rus savaşının en önemli sonuçları, nüfus hareketlerine yaptıkları etkilerdir. Bu savaşlarla Rus işgali altındaki topraklardan ve Osmanlının kaybettiği Rumeli topraklarından Anadolu'ya doğru göçler başlamıştır. Söz konusu göçlerle gelen muhacirlerin Anadolu'da iskân edildiği yerlerden birisi de Karesi sancağıdır. Sancağa yapılan göçler, Kırım savaşı sonrası ve 1877 - 1878 Osmanlı Rus savaşı sonrası olarak iki ayrı dönemde incelenmiştir. Tezimizde sancağın idari yapısının yanı sıra, göçmenlerin geldikleri Kırım, Kafkasya ile Rumeli'nin konumları ve tarihsel arka planları ortaya konularak, göçlerin sebepleri incelenmiştir. Bununla birlikte, Karesi'ye sevk edilen muhacirlerin iskânı için alınan tedbirler, izlenen iskân politikaları, muhacirlerin iaşeleri, yapılan mesken, arazi ve bilumum yardımlar çalışmanın temel konularını teşkil etmektedir. Ayrıca sancakta iskân edilen muhacir sayısının ve yeni teşekkül ettikleri mahalle ve köylerin belirlenmesi ile bölgenin günümüz nüfusuna ve idari teşkilatlanmasına etkisi ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Karesi sancağına sevk edilen muhacirlerin beslenme ve barınmalarının karşılanması sırasında, ortaya çıkan problemler ve muhacirlerin muhtelif sebeplerle çıkardıkları asayiş olayları ayrı bir bölüm teşkil edilerek incelenmiştir. Çalışmanın zaman aralığı1860 - 1890 olarak tespit edilmiş olup, kaynakların büyük çoğunluğu Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nin muhtelif fonlarında yer alan belgelerden oluşmaktadır.Göçler 1890 yılından sonra da devam etmiş, Balkan savaşı yıllarında ve sonrasında artarak yeni bir kitle göçü yaşanmıştır.

Most significant consequences of the two wars, namely the Crimean War and the Russo- Turkish War of 1878 - 1878, fought between the Ottoman Empire and Russia during the second half of the nineteenth century are the changes in population movements and the migration waves that emerged after these wars. With the impact of the results of these wars, migration waves from the Russia occupied lands and the former Ottoman territories of Rumeli to Anatolia had started.Karesi sandjak is one of the provinces in which the immigrants from the mentioned former Ottoman territories were settled. In this thesis, these migration waves to the Karesi are analyzed in two seperate time periods. The first one is the period after the Crimean War, whereas the second one is the period after the Russo- Turkish Wars of 1877- 1878. By analyzing the administrative structure of the Karesi sandjak, and by juxtaposing the situation of Crimea, Caucasia, and Rumeli within their historical contexts, this thesis analyzes the underlying reasons of these migration waves. In addition, the strategies and the policies employed by the Ottoman state in managing this settlement process of the immigrants such as the cautions taken by the state, subsistence of the immigrants and various support given to them can be regarded as the main themes of this thesis.Problems and conflicts appeared during the process of settlement, subsistence and the accommodation of the immigrants are analyzed in a separate chapter. The general time period analyzed in this thesis is the years between 1860 and 1890, and the primary sources that had been utilized are mostly the documents from the various catalogues from the Prime Ministry Ottoman Archives in Istanbul, Turkey.The migration waves to Karesi continued also after the year 1890 and increased in masses after the Balkan Wars.