Tarihi yığma yapıların yakın fay etkisi altındaki davranışının incelenmesi

Abstract

Geçmiş ile gelecek arasında köprü vazifesi gören tarihi yapılar detaylı bir şekildeanaliz edilmelidir. Malzeme ve yapısal özellikleri, zemin yapısı gibi etmenlerin yanısıra deprem kaynağına olan uzaklığı da önem arz etmektedir. Çünkü son yıllardameydana gelen depremler göstermiştir ki fay hattına yakın olan yapıların faya uzakolan yapılara göre daha fazla deprem enerjisine maruz kaldıkları görülmüştür.Bu çalışmanın ilk bölümünde tarihi yapıların önemi ile giriş yapılmış, depremhareketi ve depremin yığma yapılar üzerindeki etkisinden bahsedilmiş, ardındanyakın fay kavramı açıklanarak tezin amacı ortaya konulmuştur.İkinci bölümde tarihi yapıyı oluşturan malzemeleri ve taşıyıcı elemanların özelliklerihakkında bilgi verilmiş, tarihi yapıların yapısal özellikleri ve dış yükler altında nasıldavrandığı üzerinde durulmuştur.Üçüncü bölümde depremin oluşma mekanizması şekiller ile gösterilmiş, faytürlerinden kısaca bahsedilerek Türkiye'nin depremselliği konusuna geçilmiştir.Dördüncü bölümde yakın fay etkisi irdelenmiş, yakın fay etkisinin literatürdeki yerive uygulaması hakkında bilgi verilmiştir. Beş ayrı deprem kaydı seçilerek bukayıtların yakın fay etkisi bindirilmiş halleri ile arasındaki farklar grafikler ilegösterilmiştir.Beşinci bölümde Manisa'da bulunan İvazpaşa Camii'nin deprem kaynağına yakınolması nedeniyle olası bir depremde nasıl etkileneceği incelenmiştir. Bilgisayarortamında sonlu elemanlar modeli oluşturulmuş, beş ayrı deprem kaydı etkitilmiş,ardından yakın fay etkili deprem kaydı etkitilerek meydana gelen kuvvet vedeplasman değerleri karşılaştırılmıştır.Altıncı bölümde Çorum'da Kızılırmak nehri üzerine kurulu Koyunbaba Köprüsüincelenmiştir. Kuzey Anadolu Fay Hattı'na 15 km uzaklıktaki köprünün faya yakınolması sebebiyle olası bir depremde meydana gelecek hasarlar üzerinde durulmuştur.Yedinci bölümde ise İstanbul Kadıköy'de bulunan İstanbul'un ilk apartmanlarındanbiri olan Valpreda Apartmanı incelenmiştir. Marmara fay hattına yaklaşık 15 kmuzaklıkta bulunan ve taşıyıcı sistemi yığma olan 8 katlı binanın sahip olduğuözellikler nedeniyle yakın fay etkisinde nasıl davranış göstereceği sayısalyöntemlerle hesaplanmıştır.Sekizinci bölümde farklı mimari özelliklere sahip tarihi yığma camii, köprü vebinanın normal deprem kaydı ile yakın fay etkisi bindirilmiş deprem kayıtlarınınetkitilmesi sonucu elde edilen sonuçlar karşılaştırılarak yakın fay etkisinin tarihiyapıları ne şekilde etkileyeceği konusunda yorum yapılmş ve gelecekte yapılacakolan onarım ve güçlendirme çalışmalarına ışık tutması hedeflenmiştir.

Historical buildings that are subject to bridges between the past and the future shouldbe analyzed in detail. In addition to factors such as material and structuralcharacteristics, soil type, the distance to the source of the earthquake is alsoimportant. Because recent earthquakes have shown that the structures close to thefault line are subjected to more energy than those far from the fault..In the first part of this study, the introduction of historical structures was introduced,the effect of earthquake motion and earthquake on the stacking structures wasmentioned and then the concept of near fault was explained and the aim of the thesiswas explained.References, figures and tables must not be given in Summary.In the second part, information about the historical building materials and thecharacteristics of the structural elements are given, and the structural features ofhistorical buildings and how they behave under external loads are emphasized.In the third part, formation mechanism of the earthquake is indicated by figures, ithas switched to briefly mentioning the issue of Turkey's seismicity of the fault type.In the fourth part, the near-fault effect is examined, and the location and applicationof the near-fault effect in the literature are given. Five different earthquake recordswere selected and the differences between these records and the near-fault conditionsof the records are shown in graphs.In the the fifth part, it is examined how a possible earthquake will affect the IvazpaşaMosque in Manisa because it is close to the source of the earthquake. In thecomputer, a finite element model was created; five seismic recordings were affected,followed by a near-fault effective earthquake recording.In the sixth part, the Koyunbaba Bridge built on Kızılırmak River in Çorum wasexamined. The damage caused by a possible earthquake has been emphasized sincethe bridge at the distance of 15 km from the North Anatolian Fault Zone is close tothe fault.In the seventh part, the Valpreda Apartment, one of the first apartments of Istanbul,located in Kadikoy, Istanbul, was examined. It has been analyzed how the building,which is located about 15 km away from the Marmara fault system and which has amulti-storey masonry building, will exhibit its behavior under near-fault effects.In the eighth part, compared the results of the normal earthquake records and nearfault-effect earthquake records affected on the historical masonry mosque, bridge andbuilding which have different architectural features and the near-fault effect on thehistorical buildings were interpreted and it is targeted to enlighten on the futurerestoration and strengthening studies.