Lokman Hekim`le ilgili halk anlatıları üzerine bir araştırma

Abstract

Türkiye'de Lokman Hekim üzerine kapsamlı bir bilimsel çalışma yapılmamıştır. Kısıtlı sayıda yapılan çalışmalarda onun daha çok dini kimliği öne çıkarılmış ve nasihatlerine yer verilmiştir. Halbuki o çok yönlü bir kimliğe sahiptir. Hekimlikte ve hakimlikte ün yapmış bir tiptir Lokman Hekim. Bu da beraberinde konuyu çok yönlü bir açıyla ele almayı gerektirmektedir. Bu konunun geniş bir perspektifle ele alınmamış olması bizi bu çalışmayı yapmaya sevk etmiştir. Konunun derli toplu bir şekilde çalışılmamış olması bizi cezbetmekle beraber kaynakların kısıtlı olması bizi zorlayan ve çalışmanın süresini uzatan unsurların başında gelmiştir.Lokman Hekim'i ve Lokman Hekim anlatılarını konu alan bu çalışmada Lokman Hekim üzerine Türkiye başta olmak üzere Türk dünyası ve Türk dünyası dışında yapılan çalışmalar ve bu çalışmaların içerikleri değerlendirilmiş; Lokman Hekim'in dini, tarihi ve mitolojik/efsanevi kökenleri ile Türk halk kültüründeki algısı tespit edilerek Lokman Hekim'le ilgili kimlik problemini sonuca bağlama noktasında değerlendirmelerde bulunulmuş; Lokman Hekim anlatılarının epizot ve motif yapısının ortaya konması ve incelenmesine çalışılmış; Lokman Hekim'in Türk halk kültüründeki algısının açığa çıkarılması yönünde tespit ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Lokman, Hekim, Hakîm, Hikmet, Lokman Hekim Anlatıları, Epizot, Motif.

There has not been a comprehensive scientific study on Lokman Hekim in Turkey. Limited number of studies highlighted rather his religious identity and admonitions. However he has a multi-faceted identity. Lokman Hekim is famous as a type of medicine and wise. This requires to handle the subject by versatile perspective. This issue has been addressed with a broad perspective that has led us to make this work. To study topics neatly tempts us, however limited resources and dispersed studies were one of the elements that was severed and extending the period of study. In this study which subjects Lokman Hekim and Lokman Hekim folktales, the subject area of Turkish world, especially Turkey and Turkish studies that was conducted outside world and the contents of these studies were evaluated; Lokman Hekim's religious, historical and mythological/legendary folk culture with origins and the perception of Turkish folk culture were identified and the problem of identity of Lokman Hekim were commented at the point of concluding the assessment; the structure of Lokman Hekim's folklates and motifs were tried to be expressed and examined; the detections and considerations were made in the direction of revealing the perception of Lokman Hekim in Turkish folk culture.Key Words: Lokman, Doctor, Philosopher, Wisdom, Lokman Hekim Folk tales, Episode, Motif.