Technology as a multidirectional construction: Electrification of İstanbul in the late nineteenth and early twentieth centuries

Abstract

Bu çalışma elektrik enerji sistemlerinin İstanbul'a transferi ve bu sistemleriningelişim safhasını farklı aktörler üzerinden ele almaktadır. Yöneticiler, politikacılar,mühendisler, devlet görevlileri, girişimciler ve tüketiciler teknolojinin gelişmesürecinde yaptıkları seçimler ile aktif rol oynarlar. Coğrafi etmenler, İstanbul'unmekânsal yapılanması ve morfolojisi gibi lokal faktörler de süreci şekillendirencansız aktörler olarak kabul edilmelidir. Bu çalışmada elektrik teknolojisininOsmanlı Devleti'ne Avrupa ve Amerika'ya nazaran geç girişini yargılamak ve birbaşarısızlık olarak addetmek yerine, teknolojinin bölgeden bölgeye değişiklikgösteren gelişim süreci İstanbul örneği üzerinden tahlil edilmeye çalışılmaktadır.Arşiv dokümanları, gazete ve dergiler gibi birincil ve konu ile ilgili ikincilkaynaklarının kullanıldığı bu çalışmada İstanbul'un elektrifikasyonu üzerine olanmevcut literatürün sorduğu soruları tekrar ele almak ve farklı bir bakış açısıyla yenicevaplar aramak amaçlanmıştır. Elektrikle aydınlatma teknolojisinin gecikmesininnedeni olarak bir çok farklı etken göz önüne alınmıştır. Sosyal, ekonomik ve siyasifaktörlerin yanı sıra öncelikler, tercihler ve kültürel kodlar da süreci şekillendirenfaktörler olarak değerlendirilmiştir. Şu kesindir ki; konuyu değerlendirmek için biryöneticinin korkularından veya geri kalmışlık söyleminden daha iyitemellendirilmiş cevaplara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışma sorduğu sorular vekullandığı metodoloji ile İstanbul'un elektrifikasyonun sürecini anlamayıamaçlamaktadır

This study endeavored to investigate the transfer and development process ofelectric power systems in Istanbul. Governors, politicians, engineers, state officials,entrepreneurs and consumers all made choices to frame the development of theelectric power grid in Istanbul. Furthermore, geographical factors, urbanmorphology and the spatial organization of Istanbul were considered as theinanimate actors shaping the introduction process of electric technology. Instead ofinterpreting the late arrival of electric technology in the Ottoman state as a failure, Iaimed to understand the characteristic of the electrification process in Istanbul,which differs from region to region.This thesis revisits the questions that the existing literature on the electrificationprocess in Istanbul asks and reevaluates answers given. In this endeavor, the thesisrelies not only on secondary sources but also primary sources such as archivaldocuments, periodical articles, literary works, books and manuals on electricalappliances. I suggest that there were multifaceted reasons behind the delay ofadopting the early electric lighting technologies in the Ottoman state. Theimplementation of a power supply system influenced by the various factorsincluding economic, social and political concerns of the Ottoman government aswell as their preferences, priorities and cultural considerations. Therefore, we needto have better grounded findings to explain the issue than a `discourse` ofbackwardness or the perpetual fears of a ruler.Keywords: Illumination, Public Lighting, Electrification, Istanbul, Silahtarağa Power Center