Anayasa mahkemesi kararlarında siyasi partilerin devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırılık sebebiyle kapatılmasının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada; demokratik siyasal hayatın vazgeçilmez unsurları olarak tanımlanan ve demokratik rejimin işleyişi bakımından büyük önem taşıyan siyasal partilerin kapatılması hususu incelenmeye çalışılacaktır. Öncelikle, demokrasi ilkesi ile siyasal partiler arasındaki ilişkiye değinilerek, demokratik rejimlerde siyasal partilerin yeri ve önemi incelendikten sonra bu konu militan demokrasi anlayışı ile farklı bir açıdan ele alınacaktır. Daha sonra ise; Türkiye'de siyasal partilerin geçmişten bugüne tarihsel gelişim süreci hukuksal açıdan ele alınarak; siyasi partiler hakkındaki düzenlemelerin gelişiminin ve değişiminin, demokrasi açısından yeterli olup olmadığı hususu değerlendirilecektir. Ayrıca siyasi partilerin kapatılması hakkındaki Anayasal ve yasal düzenlemeler ele alındıktan sonra araştırma konumuz olan siyasi partilerin devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırı amaç ve faaliyetlerine yönelik yasaklamalar da ayrıntılı olarak incelenecektir. Anayasa Mahkemesi'nin devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne aykırılık gerekçesine dayanarak verdiği kapatma kararları incelenerek, Anayasa Mahkemesi'nin pratikteki uygulaması somutlaştırmaya çalışılmış ve bu kararlara karşı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvurular da karar sonlarında ele alınarak iki Mahkeme arasındaki yaklaşım farkı net bir şekilde ortaya konulmaya çalışılacaktır.Anahtar Kelimeler: Siyasi partiler, Bölünmez bütünlük, Anayasa Mahkemesi, Kapatma kararı

In this study, the issue of the closure of political parties, which are described as the essential components of the democratic political world and carry great significance for the functioning of the democratic regime, will be examined. Initially, the relationship between democracy principle and political parties will be described, and the place and importance of political parties in democratic regimes will be examined. Then, this subject will be discussed from a different perspective, with militant democracy understanding. Later on, the question whether the development and changing of the regulations about the political parties is enough or not will be discussed by addressing the historical progress of the political parties in Turkey from a legal perspective. Also, after addressing constitutional and legal regulations on the closure of political parties, our subject of study on the prohibition of the objectives and activities of political parties against the indivisible unity of government with its country and nation was evaluated in detail. The closure decisions of the Supreme Court on the grounds of parties' contrariety to the unity of government with its country and nation were examined, and the practical application of Supreme Court's decision was tried to be embodied. Following that, we aimed to put forward the difference between the approaches of the Supreme Court and European Court of Human Rights clearly by addressing the resolutions of ECHR to applications against these closure decisions.Keywords: Political parties, Indivisible unity, Supreme Court, Closure order