Türk Hukukunda örtülü reklam

Abstract

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) da örtülü reklam, Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun (RTÜK yasası) da ise Gizli Ticari İletişim adı altında ayrı ayrı düzenlenen kavramların ortak tanımı, reklam olduğu açıkça belirtilmeyen ancak ortalama tüketicinin reklam mesajını anlayabileceği her türlü iletişimdir. Her ikisi de `Reklamlar` ile ilgili idari düzenlemeler içeren mevzuatta TKHK da yer alan düzenleme genel tanım olduğu halde Radyo ve Televizyon mecraları için RTÜK ile özel düzenleme oluşturulmuştur. Reklamı yasak olan ürünlerin reklamını yapabilmek, reklama karşı direnç gösteren tüketicinin direncini kırmak, daha etkili reklam oluşturmak, mali sebepler gibi pek çok sebeple günümüzde reklam verenler örtülü reklamı tercih etmektedir. Reklamın varlığının tüketicinin bilinçlenmesi ve doğru tercih yapabilmesi şeklinde sağladığı fayda ve reklam sektörünün bu bağlamda gelişmesi gereği ile tüketicinin istemediği mecrada denetimsiz reklama maruz bırakılması tehlikesinin engellenmesi gereği arasındaki dengeyi yasa koyucu yasalar ve ikincil mevzuatlar ile dengeleme gayreti içindedir. Tüketici hukukunda örtülü reklam unsurları içeren ürün yerleştirme RTÜK mevzuatı ile yasal zemine oturtulduğu gibi program destekleme, bant reklam da yine RTÜK ile yasal statü kazanan özel reklam türleridir. Her iki kurul yapısı ve kararları hakkında ki tartışmalar aynı zamanda öz denetim mekanizmasının yeterince gelişmeme sebebini de sorgulatmaktadır.

The common definition of concepts that are separately organized under the name of Implicit Advertisement in the Law on the Protection of Consumers (TKHK), and the name of Hidden Commercial Communication in Radio and Television Establishment and Broadcasting Services Law (RTÜK Law) is `any kind of communication that is not openly indicated to be a commercial, but the advertising message of which the average consumer can understand.` Although it is a general definition in both legislations, which contain administrative regulations on `advertisements`, a special regulation has been established for radio and television channels with RTÜK. Today, advertisers prefer covert advertisements for various purposes, such as to be able to advertise forbidden products, to break the resistance of resisting consumers, or to create more effective advertisements, or for financial reasons. Using legislation and secondary legislation, the legislator endeavors to strike a balance between the benefit that the existence of advertising provides in raising the awareness of the consumers and helping them to make the right choice, and the necessity of the advertising sector to develop in this context on the one hand, and the need to prevent the risk of exposure to uncontrolled advertising at the expense of the consumer on the other hand.The debates on both board structures and decisions also make one ask why the self-monitoring mechanism cannot improve sufficiently.