Kı̇şı̇lerarası bağımlılık eğı̇lı̇mı̇ ı̇le kırılgan ve büyüklenmecı̇ narsı̇stı̇k kı̇şı̇lı̇k özellı̇klerı̇: Şema terapı̇ modelı̇nde bı̇r ı̇nceleme

Abstract

Araştırmada kişiler arası bağımlılık eğilimi ile kırılgan ve büyüklenmeci narsisistik kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler şema terapi modelinde incelenmiştir. Algılanan ebeveynlik biçimleri ile narsisistik kişilik özellikleri arasındaki ilişkide kişiler arası bağımlılık eğiliminin aracı rolü değerlendirilmiştir. Araştırmanın örneklemini 18-55 yaş arasında 400 katılımcı oluşturmaktadır. Veri toplama aşamasında Kişiler Arası Bağımlılık Ölçeği (KBÖ), Kırılgan Narsisizm Ölçeği (KNÖ), Narsisistik Kişilik Envanteri (NKE), Young Ebeveynlik Ölçeği (YEBÖ) ve Young Şema Ölçeği – Kısa Form 3 (YŞÖ-KF- 3) kullanılmıştır. Kırılgan ve büyüklenmeci narsisistik kişilik özellikleri ile erken dönem uyumsuz şemalar ve algılanan ebeveynlik biçimleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Korelasyon analizi sonuçlarına göre kırılgan narsisistik kişilik özellikleri ile kişiler arası bağımlılık eğilimi ve büyüklenmeci narsisistik kişilik özellikleri arasında anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Kişiler arası bağımlılık eğiliminin aracı rolünü değerlendirmek amacıyla Basit Aracı Değişken Analizi yürütülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre kişiler arası bağımlılık eğiliminin algılanan ebeveynlik biçimleri ile kırılgan narsisistik kişilik özellikleri arasında aracı rolü bulunmaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmış̧; klinik uygulamalarda nasıl kullanılabileceği ele alınmıştır.

In this study the relationships between interpersonal dependency tendency and vulnerable and grandiose narcissistic personality characteristics have been investigated in the context of schema therapy. The mediating role of interpersonal dependency tendency in the relationship between perceived parenting styles and narcissistic personality characteristics was examined. The sample of the study consisted of 400 participant aged between 18-55. Interpersonal Dependency Inventory, Hypersensitive Narcissism Scale (HSNS), Narcissistic Personality Inventory (NPI-16), Young Parenting Inventory (YPI) and Young Schema Questionnaire Short Form-3 (YSQ-SF3) were used in the study. The relationships between vulnerable and grandiose narcissistic personality characteristics with early maladaptive schemas and perceived parenting styles have been investigated. According to the correlation analyses vulnerable narcissistic personality characteristics was correlated with interpersonal dependency tendency and grandiose personality characteristics. Then, Simple Mediator Analyses was conducted in order to evaluate the role of interpersonal dependency tendency as mediator. Results indicated that the interpersonal dependency tendency have a mediator role in the relationships between perceived parenting styles and vulnerable narcissistic personality characteristics. These findings were discussed in the light of relevant literature and the use of practical applications for clinical populations was handled.