Okul yöneticilerinin liderlik tarzları ile işe olan yaratıcı katılımları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, okul yöneticilerinin liderlik tarzları ile işe olan yaratıcı katılımlarıarasındaki ilişkiyi ortaya koymak amaçlanmıştır.Araştırma evrenini 2016 yılı İstanbul İl Merkezi, Bakırköy, Bağcılar,Küçükçekmece, Bahçelievler ilçelerinde faaliyet gösteren okul yöneticilerioluşturmuştur. Araştırmanın örneklemi basit tesadüfi örneklem yöntemi ile seçilen149 okul yöneticisini kapsamaktadır.Yöneticilerin 94‟ünü kadınlar, 55‟ini erkekler oluşturmaktadır. 120 yöneticidevlet okulunda, 29 yönetici özel okulda çalışmaktadır. Araştırmada yöneticilerindemografik özellikleri hakkında bilgi toplamak için `Kişisel Bilgi Formu‟‟,yöneticilerin liderlik özelliklerini belirlemek için ` Liderlik Tarzları Ölçeği` ve işeolan yaratıcı katılımlarını incelemek için „İşe Olan Yaratıcı Katılım Ölçeği‟kullanılmıştır.Araştırmada elde edilen verilerin değerlendirilmesinde iki bağımsız gruparasındaki karşılaştırmalarda bağımsız örneklem t-testi, ikiden fazla bağımsız gruparasındaki karşılaştırmalarda Tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır.Sürekli değişkenler arasındaki ilişkilerin saptanmasında korelasyon tekniğikullanılmıştır.Yapılan bağımsız örneklem t-testleri sonucunda liderlik tarzı alt ölçeklerindensadece otokratik liderlik tarzında cinsiyete ve okul türüne göre anlamlı farklılıklarolduğu demokratik, hümanist, bürokratik ve karizmatik liderlik tarzlarının isekatılımcıların mezun oldukları üniversiteye, eğitim durumuna, okul türüne,cinsiyetlerine, yöneticilik yaptıkları eğitim düzeyleri, yöneticilik kıdemlerine vemesleki kıdemlerine göre anlamlı farklılıklar görülmediği bulunmuştur. Otokratikliderlik kadın yöneticilerde erkek yöneticilere göre ve özel okullarda devletokullarına göre anlamlı derecede daha yüksektir.Ayrıca yöneticilerin işe olan yaratıcı katılımları da mezun olduklarıüniversiteye eğitim durumuna okul türüne, cinsiyetlerine yöneticilik yaptıkları eğitimdüzeylerine, yöneticilik kıdemlerine ve mesleki kıdemlerine göre anlamlı farklılıklargöstermemektedir.Bu çalışmanın üçüncü araştırma sorusunda okul yöneticilerinin işe olanyaratıcı katılımları ile liderlik tarzları arasındaki ilişki incelenmiştir. Liderlikölçeğinin alt boyutları ile işe olan yaratıcı katılım değişkeni arasında hesaplananPearson korelasyon değerlerine göre işe olan yaratıcı katılım ile en yüksek ilişkininhümanist liderlik tarzı arasında ve en düşük ilişkinin ise bürokratik liderlik tarzıarasında olduğu bulunmuştur.Bu araştırmanın sonucunda bürokratik lider özellikleri taşıyan yöneticilerinyaratıcı katılımları en düşük çıkmıştır. Sadece talimatlar ve kurallara bağlı kalmayıtercih etmiş yöneticilerin yaratıcı fikirler ortaya koyması ya da ortaya atılan yaratıcıfikirleri desteklemesi nispeten daha zor olarak nitelendirilebilir. Günümüzde başarıyagiden yol, yenilikçi ve yaratıcı olmaktan geçmektedir bu da hümanist liderlercesağlanabilir.

This study aims to investigate the relation between the leadership styles of school principals and their creative involvement at work.Population of the study was school principals working at Bakirkoy, Bagcilar, Kucukcekmece, Bahcelievler in the year of 2015-2016. As the sample of the study,149 school principals were chosen randomly. Among them 94 were women and 55 were men. One hundred-twenty school principals worked at state schools and 29 of them at private ones. For collecting data, Demographic Information Form, Leadership Styles Questionnaire, and Creative Involvement at Work Scale were used. For data analysis, independent samples t-test, one-way analysis of variance and Pearson correlation techniques were used. Results showed otocratic leadership style significantly higher for women than men and for private schools than public schools. Democratic, hümanist, bureaucratic and charismatic leadership styles and creative involvement at work results were not significantly change according to the demographic information. The strongest correlation between creative involvement at work and leadership styles were between humanistic leadership and the weakest correlation were between bureaucratic leadership.