Mülteci gençlerin travma tepkileri: Hayat ağacı uygulaması ve uygulamanın gençlerin kimlik ve roller alanındaki deneyimlerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, Narrative terapi içerisinde özellikle travma yaşamış gruplarda psikososyal destek amaçlı geliştirilmiş bir grup uygulaması olan Hayat Ağacı uygulamasının (Ncube, 2008) mülteci gençlerin kimlik ve roller alanındaki deneyimlerini nasıl etkilediği araştırılmıştır. Uygulamaya katılmaya İstanbul ve Ankara illerinden 15-30 yaş arası toplam 48 kişi gönüllü olmuş, bu kişilerden 35 tanesi ilk oturuma katılmış, bu kişilerden 16 katılımcı uygulamanın başından sonuna katılım göstererek uygulamayı tamamlamışlardır. Çalışmada hem nitel hem nicel veri analizi yapılarak karma yöntemli araştırma deseni kullanılmıştır. Grup içi paylaşımlar, çizilen ağaçlar ve araştırma sonundaki değerlendirme soruları nitel veriler olarak analiz edilmiştir. Uygulamanın kimlik ve roller alanındaki deneyimlere etkisini görmek için uygulama öncesi ve sonrasında ADAPT İndeksinin Kimlik ve Roller alanına ilişkin bölümü Likert-tipi anket olarak dağıtılarak nicel veri analizi kısmında kullanılmıştır. Sonuçlara göre, uygulama sonrasında kimlik ve roller alanındaki olumsuz deneyimlerin toplam skorlarında istatistiksel olarak anlamlı bir değişme meydana gelmemiştir. Ancak madde bazında yapılan analizlerde `toplumda kendine bir yer edinebilme noktasındaki kültürel engelleri aşmaya çalışırken zorluklarla karşılaşma` maddesinde uygulama sonrasında bir artış gözlenmiştir. Grup farklılıklarının kimlik ve roller alanındaki olumsuz deneyimler ve bu deneyimlerin uygulamadan nasıl etkilendiği üzerindeki rolü tartışılmıştır. Araştırma sonuçları mültecilerle ilgili derin çalışmalara olan ihtiyacı gösterdiği gibi gelecek çalışmalara yönelik yeni alanlar da açmıştır. Anahtar Kelimeler: Mülteci Gençler, ADAPT Modeli, Narrative Terapi, Hayat Ağacı, Psikososyal Destek, Kimlik

In this study, how Tree of Life (ToL), a Narrative therapy intervention (Ncube, 2008) developed for psychosocial support, especially in groups that experienced trauma, affects refugee youth's experiences in the domain of identity and roles is examined. 48 peoplefrom Istanbul and Ankara, aged between 15 and 30, were volunteered to participate in the intervention, 35 of them participated in the first session and 16 of those 35 completed the intervention by participating all sessions. In this research, mixed method research design was used by using both qualitative and quantitative data analysis. Ingroup discussions, drawn trees, and evaluation questions at the end of the research was analyzed as a qualitative data. To see effects of the intervention in the domain of identity and roles, before and after the intervention participants were given a part of ADAPT Indexin the form of Likert-type questionnaire, which is related with the domain of identity and roles, and this questionnaire was used in quantitative data analysis part. According to results, there is no statistically significant difference found in total scores of negative experiences in the domain of identity and roles after the intervention. But, in item-based analyses, an increase after the intervention was found in the item of `having difficulties trying to overcome cultural barriers so that I can have a place in society`. The role of group differences in negative experiences in the domain of identity and roles, and their role on how these experiences were affected by the intervention were discussed. Results of the research opened new areas for future studies as well as it demonstrated the need for more profound studies concerning refugees. Keywords: Refugee Youth, ADAPT Model, Narrative Therapy, Tree of Life, Psychosocial support, Identity