Okul yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ile öğretmenlerin sinizm düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Sinizm kişinin bağlı olduğu örgüte karşı hissettiği memnuniyetsizlik, örgüte karşı itimatsızlık duygusu ve hayal kırıklığı, örgütten soğuması şeklinde ifade edilebilir. Örgütsel sinizm yaşayan bir çalışan hep psikolojik olarak olumsuz etkiler taşır hem de örgütün amaçlarına ulaşması için gerekli katkıyı sağlayamaz. Sinizm hakkında gerçekleştirilen araştırmalarda, eğitim kurumlarında çalışmakta olan eğitimcilerin yüksek seviyede ve duyuşsal olarak sinizm yaşadıkları görülmüştür. Ayrıca, Okulların da değişen ve gelişen şartlara uyum sağlaması, çağdaşlaşması için yapılması gereken önemli bir nokta örgütte paylaşılan gücün, kazanılan güç olduğunun bilinmesidir. Buna göre, bu çalışmanın amacı resmi ilkokul ve ortaokullardaki yöneticilerinin kullandıkları güç kaynakları ve öğretmenlerin sinizm düzeyinin belirlenmesi ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi olarak belirlenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evrenini 2015-2016 eğitim öğretim yılında İstanbul İl Merkezi Bahçelievler ilçesinde faaliyet gösteren resmi ilkokul ve ortaokullarda görevli 436 öğretmen oluşturmuştur. Veriler Yöneticilerin Kullandıkları `Örgütsel Güç Kaynakları Ölçeği` ve `Örgütsel Sinizm Ölçeği` kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde `SPSS for Windows 22.0` programından yararlanılmıştır. Verilerin karşılaştırılmasında Tek yönlü (One way) ANOVA ve t Testi kullanılmıştır. İkiden fazla alt grubun olduğu durumlarda farklılaşmanın hangi alt gruplar arasında olup olmadığının belirlenebilmesi amacıyla tamamlayıcı post-hoc analizi olarak Scheffe ve LSD testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre `Kurumdan Uzaklaşma` alt boyutu, `Performansı Düşüren Etkenler` alt boyutu, `Uygulamalara Katılım` alt boyutu ve genel `Sinizm` toplam tutumlarında `katılmıyorum` düzeyinde görüş belirtmişlerdir. Öğretmenler yönetsel güç kaynaklarının alt boyutlarının tamamında - `Uzmanlık Gücü` alt boyutu, `Karizmatik Güç` alt boyutu, `Ödüllendirme Gücü` alt boyutu, `Yasal Güç` alt boyutu ve `Zorlayıcı Güç` alt boyutu - öğretmenler `katılıyorum` düzeyinde görüş belirtmişlerdir. Yaş, fakülte ve kıdem değişkenlerine göre öğretmenlerin sinizm tutum düzeylerinin anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. `Okula Karşı Olumsuz Tutum` alt boyutu için cinsiyete dayalı farklılaşma olduğu bulunmuştur. Ayrıca, medeni durum değişkenine göre alt boyutların tamamı için anlamlı düzeyde farklılaşma olduğu görülmüştür. Öğretmen görüşlerine göre yöneticilerin kullandıkları güç kaynaklarının öğretmenlerin cinsiyetlerine, mezun oldukları fakülte ve kıdem değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. Öğretmen algılarına göre yöneticilerin kullandıkları güç kaynaklarının sinizm tutum düzeyleri ile orta ve düşük düzeyde anlamlı ilişkisi olduğu görülmüştür. Elde edilen bu bulgular ilgili alan yazın ışığında tartışılmış ve gerekli öneriler geliştirilmiştir. Buna göre, okul müdürlerinin informal güç kaynakları olan uzmanlık gücü, karizmatik güç ve ödüllendirme gücünü göreceli olarak daha az kullandıkları görülmüştür. Bu sebeple, yöneticilere örgütsel bu güç kaynaklarını etkili kullanabilecekleri eğitimlere katılmaları önerilmiştir.

Cynicism can be expressed as dissatisfaction with the organization that the person is connected to, sense of dissatisfaction with the organization and frustration, coldness from the organization. An employee with organizational cynicism is always psychologically adversely affected and an employee can not provide the necessary contribution to reach the organization's goals. In researches conducted on cynicism, it has been seen that the educators who are working in educational settings have experienced cynicism at high level and affectively. In addition, an important point for schools to adapt to changing and developing conditions and to be modernized is to know that the power shared in the organization is the obtained power. Accordingly, the aim of this study was to determine the level of the power sources used by official primary and secondary school administrators and the cynicism levels of teachers to examine the relationship between them. The research was carried out using relational survey model. In the academic year 2015-2016, 436 teachers working in the primary and secondary schools operating in the province of Bahçelievler in the city center of Istanbul created the universe of the work. Data were gathered using the `Organizational Power Resources Scale` and `Organizational Cynicism Scale` used by the managers. Analysis of the data was made using `SPSS for Windows 22.0` program. One way ''ANOVA'' and ''t Test'' were used to answer the research questions. Further,in the case of existing two or more subgroups ''the Scheffe test''and ''LSD test'' were used as a complementary post-hoc analysis in order to determine the subgroups of participants.According to the findings obtained, they expressed the opinion of `I do not participate` in the sub-dimension `Distance from Institution`, `Substance Reducing Factors` sub-dimension, `Participation in Practices` sub-dimension and general `Cynicism` total attitudes. Teachers have expressed the opinion of '' I participate'' to all of the sub-dimensions of managerial power resources - `Expertise Power` sub-dimension, `Charismatic Power` sub-dimension, `Rewarding Power` sub-dimension, `Legal Power` sub-dimension and `Challenging Power'' sub dimension. It has seen that teachers' attitude levels of cynicism did not differ significantly according to age, type of faculty and years of work experience variables. It was also found that there was a significant difference in all sub-dimensions according to the marital status variable. It has been found that there is a sex-based differentiation for the `Negative Attitude Against School` sub-dimension. According to the teachers' opinions, the power sources used by the managers did not significantly differ according to the gender, type of faculty they graduated and years of experience of the teachers. According to teacher perceptions, the power sources used by the managers were found to be related to the attitudes of cynicism at moderate and low levels. These findings were discussed in the light of relevant literature and necessary suggestions were developed.According to this, it is seen that the school principals use the informal power sources of expertise, charismatic power and rewarding power relatively less. For this reason, it has been proposed that administrators should participate in trainings in which they can effectively use these organizational power resources.