Değerler, otomatik düşünceler ve fonksiyonel olmayan tutumlar arasındaki yordayıcı ilişkiler

Abstract

Araştırmada değerler, otomatik düşünceler ve fonksiyonel olmayan tutumlar arasındaki yordayıcı ilişkileri incelemek ve bu ilişkiden hareketle oluşturulan modeli test etmek amaçlanmıştır. Araştırma, genel tarama modelinin bir alt türü olan ilişkisel tarama modeline uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 2016-2017 Eğitim-Öğretim yılında İstanbul il merkezinde farklı üniversitelerin eğitim fakültelerinde eğitim görmekte olan öğretmen adaylarından tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Çalışma grubunun 451' i kız, 80'i erkek öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada `Değerler Ölçeği`; `Otomatik Düşünceler Ölçeği (ODÖ)` ve `Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği (FOTÖ)` kullanılmıştır. Veriler `Yapısal Eşitlik Modeli`ne göre analiz edilmiştir. Elde edilen modelde dokuz exogenus (değerler: toplumsal, kariyer, entelektüel, maneviyat, materyalistlik, insan onuru, romantik, özgürlük ve fütüvvet) ve iki endogenous (olumsuz otomatik düşünce ve fonksiyonel olmayan tutum) veri yer almaktadır. Modelde gösterilen yolların her biri istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. The Bentler-Bonett normed fit index (NFI), The Tucker-Lewis coefficient fit index (TLI) ve diğer uyum indeksleri modelin oldukça iyi uyumlu olduğunu göstermiştir. Modelde yer alan endogenous verileri arasındaki iki yönlü korelasyonların her biri yüksek değerlere sahip ve istatistiksel olarak anlamlı olarak tespit edilmiştir.

The aim of the research is to present precursor relations between the values, automatic thoughts and dysfunctional attitudes and test the model created with reference to these relations. This research was carried out in accordance with relational survey model which is a sub-species model of the general survey model. Study group of the research is selected by random sampling method from teacher candidates who have been educated in the education faculties of different universities in Istanbul in 2016-2017 academic year. The study group consists of 451 female students and 80 male students. The `Value Scale`, `Automatic Thoughts Questionnaire` (ATQ), and `Dysfunctional Attitude Scale` (DAS) were used in the survey. The data were analyzed according to the `Structural Equation Model`. In the model obtained, nine exogenous (values: social, career, intellectual, spiritual, materialistic, human dignity, romantic, freedom and futuch) and two endogenous data (negative automatic thinking and nonfunctional attitude) are included. Each of the paths shown in the model was found to be statistically significant. The Bentler-Bonett normed fit index (NFI), The Tucker-Lewis coefficient fit index (TLI) and other fit indexes show that the model is very well fit. Two-way correlations between endogenous data in the model have high values and are statistically significant.