28 Şubat sürecinde muhafazakâr medyanın tutumu: Yeni Şafak ve Zaman gazetesi örnekleri

Abstract

Bu araştırma, 28 Şubatta muhafazakâr medyanın iki basın organı olan Yeni Şafak ve Zaman gazetelerinin RP-DYP (Refahyol) koalisyon hükümetine karşı tutundukları tavrı ortaya çıkarmayı amaçlamıştır. Çalışmada bilhassa Zaman gazetesinin yayın politikası öğrenilmeye çalışılmış olup Yeni Şafak bir karşılaştırma aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmada herhangi bir dini gruba bağlı olmayıp bağımsız bir çizgi takip ettiği farz edilen Yeni Şafak ile Gülen örgütüne bağlı Zaman'ın süreç boyunca yayınladığı nüshalardaki manşet, haber ve köşe yazıları, sürecin en önemli 16 olayı özelinde birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmaya konu olan veriler gazetelerin 28 Haziran 1996 ile 4 Temmuz 1997 arasındaki baskılarının taranmasıyla elde edilmiştir. Araştırmanın sonunda Yeni Şafak gazetesinin hükümet lehine yayınlar yaptığı ve darbe yanlısı kişi ve kurumlara karşı eleştirel bir basın politikası izlediği görülmüştür. Zaman gazetesinin hükümete ilk aylarda kısmen destek verdiği görülse de Ocak 1997'den itibaren aşağıda belirtilen bazı nedenlerden dolayı hükümet karşıtı yayınlar yaptığı ve hükümetin istifası için yoğun çabalar içinde olduğu görülmüştür. Gülen örgütünün ( o dönemde Cemaat olarak anılsa da bu tezde günümüz itibariyle kullanılan `örgüt` ibaresi kullanılacaktır) , muhtemel bir darbeden korkması ve koalisyon hükümetinin iktidarda oluşunu kendisi için bir tehdit olarak gördüğü anlaşılmaktadır. Bundan dolayı Zaman gazetesini muhalif bir çizgiye kaydığı anlaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Muhafazakâr medya, 28 Şubat süreci, Zaman Gazetesi, Yeni Şafak Gazetesi, Demokrasi, Refahyol hükümeti.

This research tries to reveal attitudes of Yeni Şafak and Zaman, two important newspapersamong conservative media, towards RP-DYP (Refahyol) coalition governmentduring the February 28 process. Particularly, Zaman's editorial policy is aimed to be learnt in this study and Yeni Şafak has been used as a comparative tool. Yeni Şafak, which has an independent editorial line and no affiliation with any religious groups, and Zaman, belonged to Gulen movement, were compared with their headlines, news and columns on the special basis of 16 incidents taking place during the process. Data for comparison were acquired by scanning copies of newspapers published from 28th June 1996 to 4th July 1997. As a result of the research, it was seen that Yeni Şafak made pro-government publications and critisized pro-coup manipulations against civilian government. On the other hand, although Zaman supported the government reluctantly at the beginning, it started to follow anti-governmental politics and pressed government to resign for some reasons that in 1997 for some reasons listed below. It was also understood that since Gulenist Organization feared a likely military coup and saw government's being in power as a threat for itself, it shifted Zaman to the opposition line. Keywords: Conservative media, February 28 Process, Zaman Newspaper, Yeni Şafak Newspaper, Democracy, Refahyol Government