XVIII-XX. asırlarda Siirt bölgesinde yapılan kelam çalışmaları

Abstract

Çalışmamızda Siirt ve çevresinde XVIII-XX. Asırlarda yaşayan önemli ilim adamlarından dört isim, hayatları ve eserleri incelenmiştir. Bu ilim adamlarının kaleme aldıkları kelama dair eserlerinin muhtevaları geniş bir biçimde verilerek bir mukayese yapılmıştır. Çalışmamızda önce Siirt isminin kökeni üzerinde durulmuş, şehrin bilinen tarihi hakkında kaynaklardaki bilgiler özetlenmiştir. Daha sonra Siirt'te günümüzde de varlığını sürdüren ünlü medreseler hakkında kısaca bilgiler verilmiştir. İbrahim Hakkı, Molla Halil, Şeyh Abdurrahman Şavurî, Molla Abdulhadi Comani'nin kelama dair kaleme aldıkları eserler incelenerek muhtevaları verilmiştir. Çalışma bir giriş, üç bölüm ve sonuç kısmından meydana gelmektedir.Çalışmamızın Giriş bölümünde Siirt bölgesinde kelam ilmi ile ilgili yazılan eserlerin kısa bir tanıtımı üzerinde duruldu. Birinci bölümünde Siirt ve yöresi hakkında kısaca bilgi verildi. Siirt ve muhîtinin kısa tarihine, sosyal ve kültürel yapısına ve dînî hayat durumuna değinilip Siirt'te medrese eğitimi, meşhur medreseler ve orada yetişen ünlü âlimler tanıtıldı. Ayrıca Medrese tarihi, Eğitimi, Kelâm ilminin tanımı ve İslam inanç esasları hakkında bilgi verildi. İkinci bölümde Siirte bölgesinde yazılan kelamla ilgili eserlerin içerikleri başlıklar halinde ayrıntılı bir biçimde işlendi. Üçüncü bölümde inceleme konusu eserlerdeki kelama ilişkin konuların ve meselelerin mukayeseleri yapıldı. Çalışmamızın Sonuç bölümünde ise elde edilen netîceler ve karşılaşılan sorunlar tartışılarak ilerde bu alanda çalışma yapacaklara önerilerde bulunuldu.Anahtar kelime: Siirt, Akaid, Molla Halil, İman, medrese, kelam.

In our work, We have studied the important names who lived in the 18-20th century in evıdence of Siirtiand their prized works on the principles of kelâm and Islamic belief. Our aim is transfer ancestors' memento to today's generation and to contribute to the preservation of Islamic values and the discipline of the new generation of generations according to these values. And preservation of Islamic values in the home as it used to be and contributed to be trained the new generation according to these values.Later, brief information gaven about the famous Madrasah today of existence is presented in Siirt. And information gaven about Ibrahim Hakki Mullah Khalil, Sheikh Abdullah bin Abdul Hadi and them work in theİslamic theology.In the introduction part of our work we focused on a brief introduction to the works written about science of kelam in the Siirt region. And in the first part of the Sirte we received an overview of the area. Famous scholars of the famous madrasas, who introduced Madrasah education, have grown up in a brief history of the Sirte and Neighborhood, mentioning the social and cultural structure of the state and religious life in Sirte. The Madrasah dates, the slope and the second part of the XVIII-XX. During this period he provided information on relics related to Islamic principles of theology and faith in the century. The third section of the work, which deals with the theological record, was further elaborated on this title. A comparison of the theological subject matter and the fourth part of the judging work was performed.At the conclusion of this study, we will work to get the results of the problems we face. In the future, we have discussed recommendations in this area.Keyword: Siirt, Akaid, Molla Halil, İman, madrasa, kalam.