Ebeveynlerin psikolojik iyi oluş ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile çocukların sosyal yetkinlik ve davranışları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı; Ebeveynlerin psikolojik iyi oluş ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile çocuklarının sosyal yetkinlik ve davranışları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu temel amaç çerçevesinde, ebeveynlerin psikolojik iyi oluş düzeyleri ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile çocuklarının sosyal yetkinlik ve davranışlarının çeşitli değişkenlere göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma evreni, 2017-2018 eğitim öğretim yılında İstanbul'da bulunan, devlet okul öncesi eğitim kurumlarında öğrenim görmekte olan, 3-6 yaş grubu çocuklar ve ebeveynlerinden oluşmuştur. Araştırmanın örneklemi ise 2017-2018 eğitim öğretim yılında İstanbul'da bulunan dört ilçede (Şişli, Küçükçekmece, Avcılar ve Üsküdar) yer alan tesadüfi örnekleme yoluyla seçilmiş, sekiz okul öncesi eğitim kurumunda öğrenim görmekte olan 3-6 yaş grubu 300 çocuk ve öğrenim gören çocukların ebeveynlerinden oluşmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanmış `Bilgi Formu`, Diener ve arkadaşları (2009-2010) tarafından geliştirilip Telef (2011) tarafından Türkçeye uyarlanmış olan `Psikolojik İyi Oluş Ölçeği`, Friborg ve arkadaşları (2003) tarafından geliştirilip Basım ve Çetin (2011) tarafından Türkçeye uyarlanmış `Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği` ve LaFreniere ve Dumas (1996) tarafından geliştirilip Çorapçı ve diğerleri (2010) tarafından Türkçeye uyarlanmış `Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirme-30 Ölçeği` kullanılmıştır. Veriler SPSS.22 programı kullanılarak analiz edilmiştir.Verilerin çözümlenmesinde Kolmogrov-Smirnov Testi, Spearman Sıra Farkları Korelasyon Analizi, Kruskal Wallis H Testi ve Mann Whitney U Testi kullanılmıştır. Aynı zamanda araştırma sonunda ebeveynlerin psikolojik iyi oluş düzeyleri ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile çocuklarının sosyal yetkinlik ve davranışları arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Bunun yanında ebeveynlerin psikolojik iyi oluş ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin sahip olunan çocuk sayısına, çalışma durumuna, çalışılan kurum türüne, evlilik süresine, fiziksel ya da psikolojik hastalıklarının olup olmaması durumuna göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı saptanmıştır. Bundan farklı olarak, eğitim durumuna ve gelir düzeyine göre ebeveynlerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin farklılaşmadığı fakat psikolojik dayanıklılık düzeylerinin anlamlı düzeyde farklılaştığı saptanmıştır. Çocukların sosyal yetkinlik ve davranışlarının cinsiyete, ebeveynin fiziksel ya da psikolojik hastalıklarının olup olmaması durumuna, annenin eğitim ve çalışma durumuna, ailenin gelir düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı; babanın eğitim durumuna göre ise anlamlı düzeyde farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Sözcükler: Psikolojik İyi Oluş, Psikolojik Dayanıklılık, Sosyal Yetkinlik, Davranış Problemleri

The main aim of this study is to examine the relationship between the psychological well-being and psychological resilience levels of parents and the social competence and behaviors of children. Whether the psychological well-being and psychological resilience levels of parents and the social competence and behaviors of children varied significantly by various variables was investigated within the framework of this main aim. The relational screening model was used in the study. The population of the study consisted of children aged 3-6 years studying in public preschool educational institutions in Istanbul province in the 2017-2018 academic year, and their parents. The sample of the study consisted of 300 children aged 3-6 years studying in 8 public preschool educational institutions located in 4 districts of Istanbul province (Şişli, Küçükçekmece, Avcılar, Üsküdar) in the 2017-2018 academic year who were selected by random sampling, and their parents. The 'Information Form' prepared by the researcher, the 'Psychological Well-Being Scale' developed by Diener et al. (2009-2010) and adapted into Turkish by Telef (2011), the 'Psychological Resilience Scale for Adults' developed by Friborg et al. (2003) and adapted into Turkish by Basım and Çetin (2011), and the 'Social Competence and Behavioral Assessment-30 Scale' developed by LaFreniere and Dumas (1996) and adapted into Turkish by Çorapçı et al. (2010) were used as data collection tools in the study. Data were analyzed using the SPSS.22 program. The Kolmogorov-Smirnov Test, Spearman's Rank Difference Correlation Analysis, Kruskal-Wallis H Test and Mann-Whitney U Test were used to analyze the data. At the end of the study, a significant relationship was determined between the psychological well-being levels and psychological resilience levels of parents and the social competence and behaviors of children. Furthermore, it was determined that the psychological well-being and psychological resilience levels of parents did not vary significantly by the number of children they have, employment status, type of institution worked, duration of marriage, and the presence of physical or psychological illnesses. Unlike this, it was determined that the psychological well-being of parents did not vary, but their psychological resilience levels varied significantly by their educational status and level of income. It was concluded that the social competence and behaviors of children did not vary significantly by gender, the presence of physical or psychological illnesses in their parents, the educational and employment status of the mother, and the family's income level but varied significantly by the educational status of the father.Key Words: Psychological Well-Being, Psychological Resilience, Social Competence, Behavior Problems.