Konvansiyonel ve İslam ekonomisinde devletin rolü

Abstract

Günümüzde ve çağımızda devlet kavramı, devletin yetki ve görevi ne olması gerektiği hususunda düşünüp, çözüm bulunması eski çağlara kadar uzanmaktadır. Devlet, gerek sosyal hayatımızda gerekse siyaset ve ekonomi hayatımızdan ayrılmayan bir parçadır. Tarihsel süreç içerisinde yaşayan sosyoekonomik değişim ve gelişimlere bağlı olarak devletin fonksiyon ve işlevleri de değişmiştir. Gerek Batıya göre, gerekse İslam'a göre, devlet her zaman, her çağda, her yerde hep var olmuştur ve var olacaktır. İslam düşünürlerin ve batı düşünürlerin düşüncelerini dikkate alınarak devletin ekonomideki yeri araştırılmıştır. Merkantilistler korumacı devleti, fizyokratlar doğal düzeni savunmuştur. Klasik iktisatçılar devletin ekonomiye müdahale etmemesini savunurken, Keynesyenler müdahaleci-sosyal refah devletini savunmaktadır. Neoliberal yaklaşımlar, devletin ekonomik rolünü azaltmak için büyük emek ve çaba harcamaktadır. İslam düşünürü İbn-i Haldun'a göre ekonomide Pazar devlettir. Ancak meşru yoldan elde edilen mülk ve servete devletçe el uzatılmamalıdır. Gazali ise, insanlar kendi kendine yeterli olmayacağı için devletin gerekliliğini tanımlamıştır. İbni Teymiyye, çeşitli mesleklerin halkın ihtiyaca göre teşkilatlandırılması devlete düştüğünü savunmuştur. İktisadi faaliyetlerin, İslam'ın ahlaki, sosyal ilkeleri ışığında cereyan etmesini sağlamak için, devlet her türlü yetkiye sahiptir. Maverdi ise devletin bazı alanlara müdahale edilmemesine yanadır. Bu çalışmamızda, Merkantilizmden günümüze, İslami ve İktisadi yaklaşımlar ve görüşler çerçevesinde devletin ekonomiye karışması veya karışmaması, karışacak ise ne gibi şart ve koşullar içinde olması gerektiği incelenmiştir.

In these days the state terms, we have pondered over how the terms, authority and responsibility of the state and have evaluated previous historic states to find solutions of this. Whether in our social, political or economic lives, the state cannot be separated from us. Through history, there have been socio-economic changes as well as general developments that have led to the changes in the functions of the state. In the Western and İslamic perspective, the state is always prevalent in all eras and places and it will remain so. In this study, the perspectives of the Western and Islamic scholars have been taken into consideration.Mercantilists thought that the state is protective and Physiocrats defended the original role of the state in economy. Classical economists insisted that the state is not allowed to intervene in economic affairs, while the Keynesians were opposed to the idea that the state has to intervene in economic matters for social welfare. On the other hand, the Neoliberals opinion was that lesser the intervention of the state in economic affairs, the better.According to the Islamic philosopher İbn-Khaldun, the economic markets is the state no one be it a citizen or the state has the right to withhold property from citizen which has been earned legitimately. According to Farabi the most important factor in a society is justice and justice can only be achieved through the intervention of the state in economic affairs. In Gazali's opinion, people are unable to manage all of their affairs fairly, hence where the state has to intervene to balance these matters. İbn Teymiyye's opinion is that the state can create job opportunities for the people of the country end intervene for the sake of general welfare. The state can be given the authority to intervene in economic matters to secure the social foundations and ethics for the country and its people. The scholar Maverdi defends the idea that the state should not be allowed to intervene in all economic matters, only some segments.In this research, since the time of Mercantilism to these days, we studied the opinions of Muslims scholars, what they think about government intervention in the economy. On the other hand our research's goal is that the roll of the state in the economy, and if it does intervene what are the condition and procedures it has to follow.