Ortaokullarda örgütsel toksisitenin kaynaklarının, etkilerinin ve örgütsel toksisiteyle başa çıkma stratejilerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin algılanan örgütsel toksisite kaynakları, algılanan toksisitenin etkileri ve örgütsel toksisiteyle başa çıkma stratejilerini incelemek ve öğretmenlerin toksisiteyle karşılaşma düzeyini tespit etmektir. 2017-2018 eğitim öğretim yılında İstanbul İli, Bağcılar ilçesinde özel ve resmi kurumlarda görev yapan toplam 357 öğretmenle çalışılmıştır. Çalışmada `Algılanan Örgütsel Toksisite`, `Toksisitenin Algılanan Etkisi`, `Toksisiteyle Başa Çıkma` ölçekleri kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin %86'sı örgüt içinde toksisiteyle şahit olma, maruz kalma veya her ikisi düzeyinde karşılaştıklarını beyan etmişlerdir. Algılanan toksisitenin kaynakları açısından özel okullarda etik dışı davranışlar daha fazla bulgulanmıştır. Algılanan toksisitenin etkilerine bakıldığında kadınlar, erkeklere göre tüm alt boyutlarda anlamlı bir şekilde daha fazla etkilendikleri görülmüştür. Başa çıkma stratejilerinde erkekler çatışma, kadınlar ise sosyal destek stratejilerini tercih etmektedirler.Okul müdürlerine toksisite hakkında farkındalık ve yetersizlikleri gidermek için kişisel gelişimlerini arttırmaları, öğretmenler için kişisel gelişimlerinin duygusal zeka eğitimleri ile desteklenmesi önerilmiştir.

The aim of this research is to analyze the strategies used by secondary school teachers to cope with perceived organizational sources, the effects of perceived toxicity and organizational toxicity and to determine the ratio teachers face toxicity. A total of 357 teachers working in private and public organizations in Istanbul province, Bağcılar town in the 2017-2018 academic year, were included in the research. The `Perceived Organizational Toxicity`, `Perceived Effect of Toxicity` and `Toxicity Coping` scales were used in the research.According to the results of the research, 86% of the teachers declared that they witnessed or got exposed to toxicity or experienced both circumstances in their organization. In terms of the sources of perceived toxicity, unethical behaviors were observed more in private schools. Considering the effects of perceived toxicity, women were affected significantly more than men in all sub-dimensions. In terms of coping strategies, men preferred conflict whereas women preferred support strategies.School managers were advised to enhance their personal development in order to raise awareness about toxicity and to eliminate insufficiencies and teachers were advised to support their personal development with emotional intelligence trainings.