İlkokul öğretmenlerinin okul kültürü algı düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Okul ve örgüt kültürü kavramları hakkında yapılan araştırmalar 1980'lere dayanmaktadır. Ancak eğitim yönetimi alanında konunun güncelliğini korumasından ve okulların sahip olduğu kültürün öneminden dolayı araştırmalara konu olmaktadır. Toplum örgütünün en önemli bir parçası olan okul kültürünü etkileyen unsurlar ve kuramlar ışığında okul kültürü ve örgüt kültürü kavramı araştırılmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul İli Gaziosmanpaşa İlçesi'nde bulunan 25 resmi, 9 özel ilkokulda görev yapan toplam 276 öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırmada kullanılan ''Örgütsel Kültür'' ölçeği (İpek, 1999: 216) betimsel tarama modelinde yer alan 36 madde ile söz konusu okullarda uygulanarak sınıf öğretmenlerinin okul kültürü algıları betimlenmeye çalışılmıştır. Ölçeğin incelenmesi ile bulunan veriler SPSS 23 istatistik programında incelenmiş, gruplar arasındaki anlamlı farklılıkların tespiti için de ''T-Test'' ile ''Tek yönlü varyans analizi(ANOVA)'' teknikleri uygulanmıştır.Araştırma bulguları incelendiğinde, araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerinin okul kültürüne yönelik algılarının cinsiyet, meslekteki hizmet yılı, yaş değişkenlerine göre incelenmesi sonucunda anlamlı farklılıklar bulunmamıştır. Araştırmaya katılım gösteren öğretmenlerin işlerinden memnuniyet durumları ile okul kültürü algıları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı incelendiğinde sadece ''Destek Kültürü'' alt boyutunda işinden memnun olan öğretmenlerin memnun olmayan öğretmenlerden daha düşük okul kültürü algısına sahip olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin okul kültürüne yönelik algıları ile işten memnuniyet değişkeni arasındaki farklılık anlamlı boyutta değildir.Araştırmaya katılan öğretmenlerin medeni durumları değişkenine göre okul kültürü algıları arasındaki fark incelendiğinde sadece ''Güç Kültürü'' alt boyutunda bekar öğretmenlerin evli olan öğretmenlerden daha yüksek okul kültürü algısına sahip olduğu bulunmuştur. Öğretmenlerin medeni durumları ile okul kültürüne yönelik algıları arasında da anlamlı farklılık bulunmamaktadır.Araştırma sonucunda ölçeği cevaplandıran öğretmenlerin kurumsal özellikleri ile okul kültürü algıları arasındaki anlamlı farklılık incelendiğinde özel okullar bünyesinde çalışan öğretmenlerin okul kültürü algıları devlet okullarında çalışan öğretmenlerin algılarından daha düşüktür.Sendika üyelikleri olan öğretmenlerin okul kültürü algıları sendika üyelikleri olmayan öğretmenlerden bütün alt boyutlarda yüksek çıkarken, sadece ''Destek Kültürü'' alt boyutunda sendika üyeliği olmayan öğretmenlerin okul kültürü algıları daha yüksek çıkmıştır.

Although the researches about school and organisation culture concepts rest on 1980s, it is still subject of researches because of preserving its up to dateness and the importance of the culture of the schools.The school culture concept and organisation concept were searched in the light of theories and the elements effecting the school culture,being the most important part of public organisation. Because it is very difficult to make this research on all of the schools in the world, a sample of this research was made on 312 teachers, working at the 25 official and 9 private schools in Gaziosmanpaşa/İstanbul,chosen by the simple random sampling method.At this research,the teachers sense of school culture were tried to describe with the help of the `Organisational Culture`scale at the scan type including 36 items.IBM SPSS Statistics,23 Statistics Programme was used to analyze the data obtained from the scale and to determine the differences between the point of views, `T-test` and `One Way Analysis of Variance`(ANOVA) techniques were applied. When the findings of the research were analyzed, it was observed that there was a meaningful difference between the sense of school culture and factors of gender, age and vocational services year. When the relationship between the teachers' satisfaction of their job and the sense of school culture were analyzed , only at the `Support Culture` sub dimension, it was observed that the teachers, satisfied with their job had less sense of school culture than the teachers who weren't satisfied with their job and another meaningful differences weren't observed between the teachers' sense of school culture and satisfaction of their job variable. When the relationship between the teachers marital status and the teachers'sense of school culture were observed,only at `Strength Culture`sub dimension, it was observed that single teachers had much more sense of school culture than the teachers who were married and another meaningful differences between the teachers'sense of school culture and marital status variable weren't observed. When the relationship between the sense of school culture of the teachers ,who attended to the research,and school type variable were observed, the sense of school culture of the teachers ,working at official schools, were always higher. When the relationship of the teachers'union membership variable and sense of school culture were analyzed,the sense of school culture of te teachers ,being a member of a union, were always higher, only at `Support Culture` sub dimension, the sense of school culture of the teachers , who were a member of a union, were higher.