Sigara kullanan sosyal hizmet öğrencilerinin öz-etkililik algısının sigara içme beklentileriyle ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, sosyal hizmet lisans öğrencilerinin öz etkililik algısı ile sigara kullanımından beklentileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu doğrultuda çalışma, alan yazında en çok kullanılan tarama modellerinden biri olan ilişkisel tarama modeli ekseninde dizayn edilmiştir. Araştırma örneklemi, Türkiye'deki 63 Sosyal Hizmet Bölümünde okuyan ve sigara kullanan lisans öğrencilerinden oluşan araştırma evrenini temsil etmektedir. Araştırma verisi; Konya ilinde, 2018-2019 akademik yılında, Sosyal Hizmet Bölümleri'nden, Kişisel Bilgi Formu, Öz-Etkililik Ölçeği ve Sigaradan Beklentiler Ölçeği-Yetişkin Formu kullanılarak toplanmıştır. Örneklem (n=172), çalışmaya gönüllü olarak katılan ve günde en az bir sigara içtiğini bildiren öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmanın ana bulguları göstermektedir ki sigaraya başlamada temel neden %64.1 oranıyla `arkadaş etkisi`dir. Sigara kullanımında en çok bildirilen neden ise %30 oranıyla `alışkanlık`tır. Katılımcıların %63,4'ünün (n=109) aile bireylerinden biri sigara kullanırken, %93,6'sı da (n=161) yakın arkadaşlarının sigara kullandığını bildirmiştir. Araştırma sonuçları göstermektedir ki, öğrencilerin algıladıkları öz-etkililik düzeyleri düştükçe sigara kullanımından beklentileri artmaktadır. Bu sonuçlara ilave olarak araştırmada, öz-etkililik algısı ile sigaradan tat alma, uyarılım ve sosyal kolaylaştırma beklentileri arasında negatif yönlü ilişki bulunmuştur. Yani öğrencilerin öz-etkililik algısı azaldıkça, sigara kullanımından tat alma, uyarılım ve sosyal kolaylaştırma beklentileri artmaktadır.

The aim of this study is to examine the relationship between self-efficacy perception of Social Work undergraduate students and their expectations from smoking. On this purpose, the study is designed in accordance with relational scanning model which is one of the most widely-used scanning models. The sample of this study represents the population of social work undergraduate students having addiction to smoke and studying 63 distinctive departments of Social Work in Turkey. The data has been gathered from universities' departments of Social Work in Konya in 2018-2019 academic year through Personal Information Form, The Selt-Efficacy Scale and The Brief Smoking Consequences Questionnaire-Adult (BSCQ-A): Development of a Short Form of the SCQ-A. The sample (N=172) is comprised of students who participate voluntarily and report that they smoke at least one cigarette per day. The main findings of the study indicate that the main reason for starting using smoke appears to be influence of friends (%64.1); the most commonly reported reason for using smoke associated it with `habit issue` (%30) and %63.4 (n=109) of the participants' on of the family members is using smoke whilst %93.6 of them inform that their close friends usually smoke. The results of the study demonstrate that the less self-efficacy the students perceive the more expectations from smoke they report. In addition, it is found that there is a negative relationship between perception of self-efficacy and expectations of pleasure and stimulation generated by smoke and social facilitation; that is, the lower perception of self-efficacy students have the more students expect that they feel pleasure and stimulation using smoke and the higher level of social facilitation.