Lise öğrencilerinde aile yaşam doyumu ile psikolojik dayanıklılık ve sosyal medya kullanım bozukluğu arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı lise öğrencilerinin aile yaşam doyumu, psikolojik dayanıklılığı ve sosyal medya kullanım bozukluğu arasında ilişki olup olmadığını incelemektir. Araştırmanın evrenini İstanbul ili Anadolu yakasında olan Milli Eğitim Bakanlığı'nın resmi liselerinde eğitim gören öğrencilerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 2018-2019 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Anadolu yakasındaki Milli Eğitim Bakanlığı'nın resmi liselerinde eğitim gören 1024 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerden elde edilen formların incelenmesi sonucunda 141 tanesi çeşitli nedenlerle araştırmaya katılmamıştır. Araştırma verileri 883 öğrencinin formları üzerinden yapılmıştır. Araştırmada veri toplanması amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, Aile Yaşam Doyumu Ölçeği (Taşdelen-Karçkay, 2016), Ergenler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği-EPDÖ (Bulut, Doğan ve Altundağ, 2013), Sosyal Medya Kullanım Bozukluğu Ölçeği (Sarıçam ve Adam Karduz, 2016) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizleri için SPSS 25 programı kullanılmıştır. Bağımsız Gruplar t-Testi, Tek Yönlü ANOVA kullanılarak verilerin analizi yapılmıştır.Araştırma sonucunda; aile yaşam doyumu ile psikolojik dayanıklılık arasında pozitif anlamlı bir ilişki, aile yaşam doyumuyla sosyal medya kullanım bozukluğu arasında negatif ve anlamlı bir ilişki, psikolojik dayanıklılık ile sosyal medya kullanım bozukluğu arasında negatif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca aile yaşam doyumu, psikolojik dayanıklılık, sosyal medya kullanım bozukluğu cinsiyete, anne-baba birliktelik durumuna, kardeş sayısına, anne eğitim düzeyine, baba eğitim düzeyine göre farklılaşmadığı gözlemlenmiştir. Aile yaşam doyumu, psikolojik dayanıklılık, sosyal medya kullanım bozukluğu anne tutumuna, baba tutumuna göre farklılık gösterdiği gözlemlenmiştir. Yaş değişkenine göre aile yaşam doyumu, sosyal medya kullanım bozukluğu farklılaşmazken; psikolojik dayanıklılık ise farklılaşmaktadır. Sınıf düzeyine göre aile yaşam doyumu, psikolojik dayanıklılık farklılaşırken; sosyal medya kullanım bozukluğu farklılaşmamaktadır. Algılanan ders başarısına göre aile yaşam doyumu, psikolojik dayanıklılık farklılaşırken;, sosyal medya kullanım bozukluğu farklılaşmamaktadır. Algılanan ekonomik düzeye göre aile yaşam doyumu, psikolojik dayanıklılık farklılaşırken; sosyal medya kullanım bozukluğu farklılaşmamaktadır. Aile yaşam doyumunun psikolojik dayanıklılık ve sosyal medya kullanım bozukluğunun yordayıcısı olduğu görülmüştür.Araştırma sonucunda elde edilen bulgular ilgili araştırmalar doğrultusunda tartışılmış ve sonuçlara yönelik öneriler sunulmuştur.

The purpuse of this study to investigate whether there is a relationship between family life satisfaction, psychologıcal resılıence and social media use disorder. The universe of research included the students studying at the official highschools of Ministry of education in anatolian side in İstanbul. The sample of the research was the 1024 students studying at the official highschools of Ministry of education in 2018-2019 acedemic year in anatolian side in İstanbul. As a result of examining the forms obtained from students, 141 of them could not paticipate in the research for various reasons. The data of the research was made on the forms of 883 students.Personal informaiton form prepared by the researcher, family life satisfaction scale (Taşdelen-Karçkay, 2016), psychologıcal resılıence scale for adolescents (Bulut, Doğan ve Altundağ, 2013),social media use disorder scale(Sarıçam ve Adam Karduz, 2016) was used to collect data. The data obtained from the research were analyzed with SPSS 25 program using by independet groups t test and one way anova.As a result of the research; There was a positive relationship between family life satisfaction and psychological resilience, a negative relationship between family life satisfaction and social media use disorder, and a negative relationship between psychological resilience and social media use disorder. In addition, it was observed that family life satisfaction, psychological resilience, social media use disorder did not differ according to gender, parent status, number of siblings, mother education level, father education level. It was observed that family life satisfaction, psychological endurance, social media use disorder differed according to mother attitude and father attitude. According to the age variable, family life satisfaction and social media use disorder do not differ, and psychological resilience varies. According to class level, family life satisfaction and psychological endurance differ, social media use disorder does not differ. According to perceived course success, family life satisfaction, psychological endurance differ, social media use disorder does not differ. According to the perceived economic level, family life satisfaction and psychological resilience differ and social media use disorder does not differ. Family life satisfaction was predictors of psychological endurance and social media use disorder.The findings of the research were discussed in accordance with the related researches and recommendations were presented for the results.