Tefsîr-i Mukâtil`de peygamber kıssalarının tefsir ediliş yöntemi

Abstract

İnsanlığın hidayet rehberi olan Kur'an-ı Kerim'in gönderiliş amacı başta tevhid inancı ve Yüce Allah'a itaat olmak üzere hem bireye hem topluma dînî ve ahlâkî ilkelerin benimsetilmesidir. Cenâb-ı Hak Kur'an-ı Kerim'de bu ilkeleri etkili bir biçimde insanlara ulaştırmak için farklı metotlar kullanmıştır. Bu metotlardan birisi de mesajı kıssalar yolu ile vermektir. Biz de hem nüzul ortamına yakın bir zamanda yazılmış olması hem de Kur'an'ın baştan sona tefsir edildiği ilk eser olması sebebiyle Mukâtil b. Süleyman'ın et-Tefsîru'l-Kebîr isimli eserinde peygamber kıssalarını nasıl tefsir ettiğini araştırdık. Çalışmamız üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölümde Mukâtil b. Süleyman'ın hayatını, yaşadığı bölgeleri, ilmî kişiliğini, hocalarını, talebelerini, kendisi hakkında yapılan müspet ve menfi yorumları aktardıktan sonra onun kaleme aldığı eserler hakkında malumat verdik. İkinci bölümde `kıssa` kelimesinin lügat ve ıstılah manasını verdikten sonra Kur'an-ı Kerimdeki kıssaları mahiyeti itibariyle kısımlara ayırarak et-Tefsîru'l-Kebîr'de müfessirin peygamber kıssalarına dair naklettiği rivayetleri her peygamberin kendi kıssası altında aktardık. Üçüncü ve son bölümde ise bu kıssaları nasıl tefsir ettiğine, yöntemine ve naklettiği bu rivayetlerin sıhhatine dair genel bir değerlendirme yaptık.

The purpose of sending the Qur'an, which is the guidance of humanity, is to adopt religious and moral principles to both the individual and the society, the belief of monotheism and obedience to God. In our Almighty Book, God has used different methods to effectively convey these principles to people. One of these methods is to give the message through a story. Due to the fact that the Quran was the first work to be interpreted from beginning to end, Mukâtil b. Suleyman's work titled at-Tafseeru'l-Kabir, we investigated how the prophet's stories are tafsir. Our study consists of three chapters and results. In the first part, our Mukatil b. Suleyman's after conveying life, the regions he lived in, his scientific personality, his teachers, his students and the positive and negative comments made about him, we gave information about his works. In the second part, after giving the meaning of the word `kıssa` to the dictionary and the term, we divided the stories in the Qur'an into chapters and narrated the narrations about the prophet stories about the prophet's stories under the story of each prophet. In the third and last part, we made a general assessment of how he interpreted these stories, his method and the health of these narrations he conveyed.