Haydar Çavuş`un hayatı ve vakfiyelerinin değerlendirilmesi

Abstract

Dergâh-ı Âli Çavuşluğu, Osmanlı sarayında birçok vazifeyi yerine getiren önemli bir meslek grubudur. Bu çalışma, Dergâh-ı Âli Çavuşlarından olan Haydar Çavuş'un hayatını ve vakfiyelerini içermektedir. Çalışmamız, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Haydar Çavuş'un hayatı, kütüphanelerde yetersiz bilgi bulunmasından dolayı, Başbakanlık Osmanlı Arşivi'ndeki belgeler ışığında yazılmıştır. Haydar Çavuş'un iki adet vakfiyesi vardır. İkinci bölümde, Haydar Çavuş'un iki vakfiyesinin değerlendirilmesi yapılıp, vakfedilen cami hakkında arşiv belgelerinden faydalanılarak, cami görevlileri hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise vakfiyelerin transkripsiyonu yapılarak, vakfiye metinleri eklenmiştir. Aynı zamanda vakfiyelerin Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi ve Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bulunan nüshalarının karşılaştırılması yapılarak, nüshalarda kullanılan farklı kelimeler, eksik harfler tespit edilmeye çalışılmıştır. Osmanlı Devleti'nde, vakıf kurmanın öneminden bahsedilip, Haydar Çavuş'un kurduğu vakıf sayesinde, Bandırma'da şehirleşmenin başlaması vurgulanmıştır.

The Sergency of Ali Dervish Lodge is a very important group in the Ottoman Empire's palace system that accomplishes lots of duty. This work includes Haydar Çavuş's life and his foundations who were a Çavuş of Ali Dervish Lodge. Our work consists of three chapters. In the first chapter, Haydar Çavuş's life is written in light of the Prime Ministry Ottoman archives because of libraries that have insufficient knowledge. Haydar Çavuş has 2 vakfiyes. In the second chapter, Haydar Çavuş two foundations are assessed and informed about the mosque and its employees that were foundated with the benefit of mosques archives. In the third chapter, foundations transcriptions are done and foundation texts are added. At the same time copies of the general directorate of foundation and prime ministry ottoman archives are compared and different words and missing letters are tried to be detected. Finally, the importance of establishing foundations in the Ottoman Empire is mentioned and the beginning of urbanization in Bandirma thanks to the Haydar Çavuş is emphasized.