Bir sağlık kurumuna başvuran bireylerin tükettikleri yağ çeşitleri ve apolipoprotein E (APOE) geni varyantlarının kan lipitleri ile ilişkisi

Abstract

Sağlıksız yaşam tarzının insanları aynı ölçüde etkilemediği bilinmektedir. Nutigenetik yaklaşımlar, bireylerin genetik yatkınlıklarını ve beslenme tercihlerini belirlemede yardımcı olmaktadır. Bu araştırmanın amacı bireylerin diyette tükettikleri yağ çeşitleri ve Apoliporotein E (ApoE) geni varyantlarının kan lipitleri ile ilişkisini değerlendirmektir.Araştırma, özel bir sağlık kurumuna başvurup genetik testlerini yaptırmış, hiperlipidemi için ilaç kullanmayan 303 yetişkin birey üzerinde yürütülmüştür. Araştırma verileri, hasta dosyaları için önceden diyetisyen tarafından doldurulmuş olan bilgi formundan 'Bilgi formu ve Besin Tüketim Sıklığı Anketi'ne aktarılmıştır. Bireyler ApoE geninde ε4 varyantı olup olmamasına göre iki gruba ayrılmıştır. ε4 varyantı görülen bireyler vaka grubunu, görülmeyenler ise kontrol grubunu oluşturmuştur. Bu grupların beslenmelerinden gelen toplam yağ, doymuş, tekli doymamış, çoklu doymamış yağlar, kolesterol ile kan değerlerindeki toplam kolesterol, HDL, LDL, toplam kolesterol/HDL ve trigliserit arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmaya alınan bireylerin %53,5'i kadın, %46,5'i erkektir. Bireylerin ApoE geni polimorfizm dağılımı %0,7'sinde ε2ε2, %9,6'inde ε2ε3, %71,4'ünde ε3ε3, %1,0'ında ε2ε4, %15,7'sinde ε3ε4 ve %1,6'sında ε4ε4 olarak tespit edilmiştir. Vaka grubunda alkol kullanan bireylerin toplam kolesterol/HDL oranı kontrol grubuna göre anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur (p<0,05). Vaka grubundaki kişilerin ortalama kolesterol ve LDL değerleri kontrol grubu ortalama değerlerinden anlamlı şekilde daha yüksektir (p<0,05). Kişilerin aldıkları enerji, toplam yağ, doymuş, tekli doymamış ve çoklu doymamış yağ değerleri ile HDL arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki vardır (p<0,05). Vaka grubundaki kişilerin aldıkları enerji ve beslenmeden gelen yağ değerleri arttıkça, HDL değeri azalmaktadır ve tükettikleri yağ miktarları ile toplam kolesterol/HDL oranı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır (p<0,05).Bu araştırmada, ApoE gen varyasyonunun bireylere göre farklılık göstermekte olduğu, doymuş ve doymamış yağ asiti tüketimine bağlı toplam kolesterol, HDL, LDL, toplam kolesterol/HDL ve trigliserit düzeylerini etkilediği saptanmıştır. Bu nedenle yaşam kalitesinin artması için yağların tüketimine ve tüketim miktarına dikkat edilmesi önerilmektedir.Anahtar kelimeler: ApoE, Kan lipitleri, Beslenme, Polimorfizm

Unhealthy lifestyle is known not to affect people to the same extent. Nutrigenetic approaches help individuals determine their genetic tendencies and nutritional preferences. The aim of this study is to investigate the relationship between consumed fat types and variants of Apoliporotein E (ApoE) gene and blood lipids. The study was carried out on 303 adult individuals who applied to a private health institution for genetic tests and who did not use drugs for hyperlipidemia. The research data were collected retrospectively via information form and transferred to the `Data Form and Frequency of Food Consumption Survey.` The participants were separated into two groups based on whether they had a ε4 variant in their ApoE gene: i) case group that was formed by those with ε4 variant, ii) control group that was formed by those without ε4 variant. The relationship between the amount of their total fat, saturated fat, monounsaturated fat, polyunsaturated fat and cholesterol and total cholesterol, HDL, LDL, total cholesterol/HDL, triglycerid was examined. Among the participants, 53.5% were female and 46.5% were male. The study found that the distribution of ApoE gene polymorphism was as follows: ε2ε2 (0.7%), ε2ε3 (9.6%), ε3ε3 (71.4%), ε2ε4 (1%), ε3ε4 (15.7%) and ε4ε4 (1.6%), respectively. The total cholesterol/HDL ratio of the individuals who use alcohol in the case group was significantly higher than that of those in the control group (p<0.05). The mean cholesterol and LDL values of the participants in the case group were significantly higher than the mean values of those in the control group (p <0.05). There was a significant negative correlation between their energy, total fat, saturated fat, monounsaturated fat and polyunsaturated fat levels and HDL (p<0.05). As the energy and nutritional values of the patients in the case group increased, their HDL value decreased and there was a positive correlation between the amount of fat they consumed and the total cholesterol/HDL ratio (p <0.05).The study found that ApoE gene variation varied according to individuals and affected the total cholesterol, HDL, LDL, total cholesterol/HDL and triglycerid levels based on their saturated and unsaturated fatty acid intake. As a result, consumption of healthy fat is suggested in order to increase the quality of lifeAnahtar kelimeler: ApoE, Kan lipitleri, Beslenme, Polimorfizm