Bronşiolit tanısı ile izlenen çocukların ebeveynlerinin bronşiolite ilişkin uygulamaları ve yaşadıkları deneyimler

Abstract

Araştırma bronşiolit tanısı ile izlenen çocukların ebeveynlerinin bronşiolite ilişkin uygulamalarını ve yaşadıkları deneyimleri belirlemek amacıyla Ocak 2018- Haziran 2018 tarihleri arasında tanımlayıcı ve niteliksel olarak iki bölümde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın tanımlayıcı bölümünde ebevenylerin (n=330) bronşiolit atağı sırasında yaptıkları uygulamalar incelenmiştir. Ebeveynlerin çoğunluğu anne olup, %42,7'si 28-35 yaş arasında, %64,5'i ilk/ortaokul mezunudur. Bronşiolitli çocukların %50,6'sı erkek, %56,4'ünün tanı yaşı bir yaşın altındadır. Çocukların çoğunluğunun ek bir hastalığı, alerji öyküsü ve sürekli kullandığı bir ilaç yoktur. Çocukların %25,2'si daha önce hastane deneyimi olup %62,7'sinin en çok kış mevsiminde hastalığının tekrarladığı saptanmıştır. En sık görülen hastalık bulgusu ile %44,5 öksürük olarak bildirilmiştir. Ebeveynlerin %76,4'ü çocuk ateşlendiğinde ilk önce ılık uygulama yaptıklarını, %65,5'i ise atak belirtileri başladığında hiçbir şey yapmadan hastaneye götürdüklerini belirtmişlerdir. Ebeveynlerin %86,1'i çocuklarının hastalık süresince bol bol sıvı almalarını sağladıklarını, %86,4'ü çocuklarının terledikçe kıyafetlerini sıkça değiştirdiklerini, %70,6'sı çocukları hırıltılı nefes alıp verdiğinde sırtına belirli aralıklarla vurarak solunumunu rahatlatmaya çalıştıklarını belirtmişlerdir. Araştırmanın nitel bölümünde 12 ebeveyn ile yüzyüze görüşme yöntemi ile veriler toplanmış olup temalar ve alt temalar oluşturularak yaşadıkları deneyimler incelenmiştir. Ebeveynler bronşolit tanısı ilk konulduğunda korku (n=5), panik (n=4) ve endişe (n=4) yaşadıklarını belirtmişlerdir. Ataklar sırasında da yine en sık panik (n=9) ve korku (n=5) yaşadıkları görülmektedir. Tanı sonrası ebeveynler sıklıkla evin fiziksel düzenini değiştirme (n=6) ve sık temizlik yapma (n=3) gibi değişimler bildirmişlerdir. Anneler tanı sonrası en sık duygusal olarak suçluluk (n=4) ve yetersizlik (n=3) yaşarken; babaların korku (n=2) ve yıpranma duygusu (n=2) yaşadıkları görülmektedir. Ebeveynler iş yaşamlarında; izin almada sorun yaşama (n=3) ve iş kaybı korkusu (n=3) yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Bununla birlikte arkadaşları ile kalabalık ortamlara girememe (n=4) ve arkadaş kısıtlaması (n=3) arkadaş ilişkilerinde en sık yaşadıkları değişimlerdir. Çocuğun okul yaşamına etkisi olarak; en sık okul devamsızlığı (n=5) ve derslerinden geri kalma (n=5) yaşadıkları dikkati çekmektedir. Ebeveynlerin yarısı eşini suçladığını belirtirken, bazıları tartıştıklarını, bazıları ise destek hissettiğini bildirmiştir. Ebeveynler tamamı bronşiolit hakkında sağlık profeyonellerinin tekrarlı bilgi vermelerini belirtmişlerdir.Sonuç olarak ebeveynlerin bronşiolit atağında yaptıkları uygulamaların ortalamanın üzerinde olacak şekilde doğru ve uygun olduğu belirlenmiştir. Ayrıca atak sırasında ebeveynlerin en sık yaşadıkları duygunun korku olduğu dikkati çekmektedir. Anahtar kelimeler: Çocuk, Ebeveyn, Bronşiolit bakımında uygulamalar, Ebeveyn deneyimleri

BRONCHIOLITE APPLICATIONS OF THE PARENTS OF CHILDREN WITH THE DIAGNOSIS OF BRONCHIOLITES AND THEIR EXPERIENCESThe study was carried out between January 2018 and June 2018 in two chapters in order to determine the applications and the experiences of the parents of children who were followed up with the diagnosis of bronchiolitis.In the descriptive part of the study, the applications of the parents (n=330) during the bronchiolitis attack were examined. The majority of the parents were mother , 42.7% were between 28-35 years old, 64.5% were primary / secondary school graduates. 50.6% of the children with bronchiolitis were male and 56.4% were under one year of age. The majority of children do not have an additional disease, a history of allergy and a medication that they use constantly. It was found 25.2% of the children had previous hospital experience and 62.7% of the children had the disease the most recurrence in winter. The most common symptoms were reported as 44.5% cough. 76.4% of the parents stated that they first applied lukewarm when the child was fired, while 65.5% of them stated that they had taken them to the hospital without doing anything. 86.1% of the parents stated that they provided to children plenty of fluids during the illness, 86.4% said that they frequently changed their children's clothes when they sweat, and 70.6% of the parents tried to relieve children's breathing by hitting the back at regular intervals when they wheezed.In the qualitative part of the study the data were collected with face-to-face interview method with 12 parents, themes and sub-themes were formed and their experiences were examined. Parents stated that they experienced fear (n=5), panic (n=4) and anxiety (n=4) when bronchiolitis diagnosis was first established. During the attacks, it was observed that they experienced the most common panic (n=9) and fear (n=5). After the diagnosis, parents reported changes in the physical structure of the home frequently (n=6) and frequent cleaning (n=3). It was observed that after the diagnosis, mothers felt the most frequent guilt (n=4) and inadequacy (n=3), the fathers felt fears (n=2) and the feeling of worn (n=2). Parents in business life; they stated that they had problems in obtaining permission (n=3) and fear of job loss (n=3). At the same time,the inability to enter crowded places with friends (n=4) and friend restriction (n=3) are the most frequent changes in friendships. The effect of the child on school life; the most frequent absenteeism (n=5) and backward from their lessons (n=5) were noteworthy. Half of the parents stated that they blamed their spouse, some of parents reported that they were argued and some of parents felt support. All of the parents stated that the health professionals should give repetitive information about bronchiolitis.As a result, it was observed that the applications of the parents in the bronchiolitis attack were correct and appropriate. In addition, it was observed the most common emotion by the parents felt during the attack was fear.Keywords: Child, Parents, Applications in the care of bronchiolitis, Parental experiences