Türkiye`de Merkez Bankasının bağımsızlığı ile fiyat istikrarının sağlanması arasındaki ilişki

Abstract

1973 petrol krizinin ardından mali politikalara dayalı Keynesyen politikalar, enflasyona çözüm bulamamışlardır. Bunun üzerine Parasalcı politikalarla birlikte bağımsız merkez bankalarının enflasyona engel olarak fiyat istikrarını sağlayacağı görüşü benimsenmeye başlamıştır. Fiyat istikrarının sağlanabilmesi için; enflasyonun düşürülmesi, döviz kurlarında ani iniş ve çıkışların olmaması, merkez bankasının siyasi otoritelerin baskısı altında olmaması, mali disiplinin sağlanması gibi bazı temel göstergeleri de yeterli düzeyde olmalıdır. Makroekonomik performans göstergelerinin para politikaları ve maliye politikaları ile uyumlu ve dengeli bir biçimde belirlenmesi ve uygulanması gerekmektedir. Bu tezde öncelikle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)'nin ve diğer ülkelerdeki merkez bankalarının bağımsızlık uygulamaları incelenmiştir. Türkiye de bu inceleme yapılırken para politikası, mali disiplin ve enflasyon hedeflemesi stratejileri de dikkate alınmıştır. TCMB'nin bağımsızlığı kronolojik olarak değerlendirilmiştir. 4651 sayılı Kanun ile değiştirilen 1211 sayılı TCMB Kanunu'na göre TCMB'nin bağımsızlığı incelenmiştir. Türkiye'nin içinde bulunduğu koşullar dikkate alınarak TCMB'nin bağımsızlığı ve enflasyon arasındaki ilişki durumu incelenmiştir. Bağımsızlığa aykırı tespit edilen durumlara karşı çözüm yolu aranmaya çalışılmıştır.

Keynesian policies based on fiscal policies after the 1973 oil crisis could not find a solution to inflation. Thereupon, the idea that independent central banks will ensure price stability by preventing inflation is started to be adopted along with monetary policies. In order to ensure price stability; Some of the basic indicators such as lowering inflation, absence of sudden fluctuations in foreign exchange rates, lack of central bank under the pressure of political authorities, and financial discipline should also be sufficient. Macroeconomic performance indicators need to be determined and implemented in a balanced and consistent manner with monetary and fiscal policies. This thesis firstly Central Bank of the Republic of Turkey's practices and independence of central banks in other countries were studied. Turkey these views while monetary policy is taken into account fiscal discipline and inflation targeting strategies. The independence of the Central Bank of the Republic of Turkey was evaluated chronologically. According to the Law No. 1211 amended by Law No. 4651The independence of the Central Bank was examined. Considering the conditions in Turkey's Central Bank's independence and the relationship between inflation situation was investigated. A solution was tried to be sought against situations that were found to be contrary to independence.