Türkiye ticari patlayıcı portföyü ve patlayıcı madde emniyet tedbirleri

Abstract

Patlayıcı Madde Mühendisleri tarafından icra edilecek faaliyete uygun patlayıcı maddenin seçilmesi, patlayıcı maddenin nakliyesi, patlayıcı maddelerinin uygun depolama alanlarında uygun depolama şartlarında depolanması ve patlayıcı madde ile ilgili iş güvenliği çok önemli olduğu bilinmektedir. Bu bakımdan Bölüm 2'de öncelikle patlayıcı maddenin tanımı yapılmış olup ve ardından kısaca patlayıcı madde tarihçesinden bahsedilmiştir. Müteakiben patlayıcı maddeler sınıflandırılarak gösterilmiş ve açıklanmıştır. Mühendislik uygulamalarında kullanılacak olan patlayıcının performans karakteri ve özellikleri bu bölümde detaylı olarak açıklanmıştır. Sırasıyla ticari patlayıcılar ve askeri patlayıcılar tek tek gösterilmiş ve hemen ardından elektriksiz ateşleme sistemleri, elektronik ateşleme sistemleri ve elektrikli ateşleme sistemleri çalışma esasları açıklanmıştır. Bu bölümde son olarak fitil sistemleri ve ateşleme kaynaklarından bahsedilmiştir.Günümüzde çok büyük önem kazanan delme ve patlatma hakkında genel bilgiler Bölüm 3'ün başlangıcında yer almaktadır. Günümüzde delme patlatma teknolojisi temel kullanım alanı madencilik sektörü olarak bilinmektedir. Fakat madencilik sektörü dışında özellikle askeri alanlarda, tarım ve ormancılık alanında, inşaat alanında yaygın olarak kullanılmaktadır. Delme patlatmanın genel ve özel kullanım alanları hakkında bilgiler bu bölümde geniş yer kaplamaktadır. Patlatma uygulamalarının detaylı olarak anlatılmasına müteakip patlatma kaynaklı çevresel sorunlardan bahsedilmiştir. Taş savrulması patlatma uygulamalarının en belirgin çevresel sorunudur. Taş savrulmasını kontrol edilebilmesi maksadı için alınması gereken önlemler açıklanmıştır. Ayrıca hava şoku, toz emisyonu ve yer sarsıntısı ve bunların meydana getirmiş olduğu etkileri azaltmak için neler yapılması gerektiği anlatılmıştır.Bölüm 4'ün başlarında delme ve patlatma faaliyeti öncesinde, esnasında ve sonrasında uyulması gereken emniyet tedbirleri belirtilmiştir. Patlayıcı maddelerin üretiminden kullanılmasına kadar olan süreçte patlayıcı maddelerin nakliyatı, patlayıcı maddelerin depolanması çok dikkat edilmesi gereken hususların başında yer almaktadır. Patlayıcın uygun patlayıcı depolarında uygun depolama koşullarında depolanması gerekmektedir..Bölüm 5'te ise patlayıcı madde yangınları hakkında bilgiler yer almaktadır. Olası bir patlayıcı madde yangının önlenmesi için öncesinde alınması gereken tedbirler detaylı olarak anlatılmıştır. Ayrıca olası bir patlayıcı madde yangını durumunda uygulamamız gereken hareket tarzlarını çok iyi seviyede bilmek büyük felaketlerin önlemesini sağlayabilir. Bilindiği üzere patlayıcı maddeler bir yangın halinde meydana getirdikleri yangın tehlikeleri bakımından dört gruba ayrılmış ve bu gruplar 1,2,3 ve 4 rakamları ile sembolize edilmiştir. Söz konusu hususlar hakkında detaylı bilgiler bu bölümde açıklanmıştır. Yangın çeşitlerine göre hareket tarzı ve kullanılacak olan malzemeler herkes tarafından bilinmesi gereken hususların başında yer almaktadır. Bu bölümde patlayıcı madde yangını, alınması gereken tedbirler, uygulanması gereken hareket tarzları detaylı olarak anlatılmıştır.Bölüm 6'da ise ülkemizde patlayıcı madde üreten firmalar tarafından üretilen yemlemeye duyarlı patlayıcılar, kapsüle duyarlı patlayıcılar, elektrikli ateşleme elamanları ve elektriksiz ateşleme elemanları araştırılmıştır. Araştırma esnasında patlayıcılar detonasyon hızı, enerji, patlama ısısı, gaz hacmi, yoğunluk, suya dayanıklılık, duyarlılık, kullanım sahası ve grizu güvenliği özellikleri kıyaslanmıştır. Ateşleme elemanları ise gecikme aralığı, gecikme sayısı, şarj tabanı ve kullanım sahası özellikleri kıyaslanmıştır.

It is widely acknowledged that selection of appropriate explosive material for the activities that will be conducted by Explosive Material Engineers, shipment of explosive materials, storage of explosive materials in appropriate environments and under appropriate conditions are of great importance.In this context, Section 2 provides explanations on classification of explosive materials, performance characteristics and features of explosive materials, commercial explosives, firing systems and firing sources.Section 3 gives details about how drilling and blasting is related to applications of explosives and to other engineering fields.When we think about explosive materials, the first thing coming to mind is occupational security. Section 4 focuses on explosive material warehouses, storage of explosive materials, transportation of explosive materials etc.Section 5 examines the course of action and measures to be taken during the explosive material fires and other fire incidents.Section 6 evaluates and compares the products manufactured by companies producing explosive materials in our country.The aim of the study is to provide Explosive Engineers a guidance about explosive materials produced in Turkey and their characteristics and occupational security of explosive materials.