Eleştirel düşünmeye dayalı öğretim ilke ve yöntemleri dersi program tasarısının öğrenme ürünlerine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, eleştirel düşünmeye dayalı geliştirilen öğretim ilke ve yöntemleri dersinin; öğrencilerin öğrenme düzeylerine, üstbiliş farkındalık düzeylerine, epistemolojik inançlarına ve eleştirel düşünme eğilimlerine etkisinin incelenmektir. Araştırmada her iki yöntemin üstün yönleri dikkate alınarak daha detaylı veri toplanması amacıyla karma yöntem kullanılmıştır. Nicel aşamada ön-test son-test kontrol gruplu yarı deneysel desen, nitel aşaması için öğrenci günlükleri kullanılmıştır. Çalışma Balıkesir Üniversitesi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Matematik Eğitimi Bölümü lisans programında yer alan `Öğretim İlke ve Yöntemleri` dersi kapsamında yürütülmüştür. Denel işlem 14 hafta sürmüştür. 2011- 2012 öğretim yılında bu dersi alan ilköğretim bölümü ilköğretim matematik öğretmenliği anabilim dalı öğrencileri çalışmanın denekleri olarak belirlenmiştir. Öğrenciler bu dersi iki şube olarak aldıklarından şubelerden biri yansız atama ile deney grubu (n= 37), diğeri kontrol grubu (n=38) olarak atanmıştır. Deney grubunda eleştirel düşünmeye dayalı öğretim uygulanırken, kontrol grubunda aynı derste geleneksel eğitim durumları sürdürülmüştür. Araştırmada, nicel verilerin toplanması sürecinde her iki gruba da öğrenme düzeyini belirleme testi (ÖDBT), eleştirel düşünme (ED), üstbiliş farkındalık ölçeği (ÜBFÖ) ve epistemolojik inanç ölçeği (EİÖ) ön test, son test olarak uygulanmıştır. Nitel verilerin toplanabilmesi için ise deney grubundan elde edilen günlükler kullanılmıştır. Araştırmada, nicel verilerin analizinde, bağımsız gruplar için t –testi kullanılmıştır. Nitel verilerin çözümlenmesi süreci veriyi bütünleştirme, kod ve temaları oluşturma, düzenleme ve yazma aşamalarında gerçekleştirilmiştir.Çalışmada, eleştirel düşünmeye dayalı öğretimin öğrencilerin öğrenme düzeyine, üstbiliş farkındalık düzeylerine, eleştirel düşünme eğilimlerine, epistemolojik inanç düzeylerine olumlu etkileri nitel ve nicel verilerle elde edilen bulgularda görülmektedir. Bunun yanında derse hazırlıklı gelme gerekliliği ve sınav kaygısı eleştirel düşünmeye dayalı öğretim sürecinin sınırlılıkları olarak değerlendirilmiştir Bu çerçevede araştırmada elde edilen eleştirel düşünmeye dayalı öğretimin öğrenme üzerine olumlu etkileri sonucu dikkate alındığında, öğretim sürecinde öğretmenlerce kullanılabilmesi için eleştirel düşünmeye dayalı öğretimin nasıl tasarlanabileceği ve uygulanabileceği ile ilgili öğretim elemanlarına akademik destek sağlanması, öğretmen yetiştiren programlar içinde eleştirel düşünmeye yer verilmesinin önemli olacağı, öğretmen adaylarının mesleki yaşamlarında eleştirel düşünmeye dayalı daha çeşitli öğretim etkinlikleri tasarlayabilmeleri için programlarında yer alan diğer derslerde de eleştirel düşünmeye dayalı öğretim etkinliklerinin yer alması gerektiği düşünülmektedir. Bu çerçevede eleştirel düşünmeye dayalı öğretimin farklı dersler ve alanlar kapsamında da işe koşulmasının gerekli olduğu araştırma kapsamında önerilmiştir.Anahtar Kelimeler:Eleştirel düşünme, üstbiliş, epistemolojik inanç, akademik başarı, öğretmen eğitim

The aim of this study was the development of training courses based on the principles and methods of critical thinking; students' learning level, metacognitive awareness and epistemological beliefs and to examine the effect on critical thinking disposition. In the quantitative stage, the pre-test and post-test half control group experimental design and was used, and student diaries were used for qualitative stage. For the operation, combination method is used, the aim was to consider the superior aspects of both methods to collect further data. The study was conducted in the course of `Teaching Principles and Methods` at Balikesir University, Faculty of Education, Department of Elementary Mathematics Education degree program In 2011- 2012 academic year, mathematics students have been identified as the subjects of the study. Students take this course in two classes. The first class was appointed as the study group (n = 37),while the other as of a control group (n = 38). In 14 weeks, the experimental group was applied critical thinking based teaching courses and in the traditional training course same conditions are maintained as of the control group. In the study, to collect of quantitative data of each group determination of the learning level test (LLT) was tested with collection of test, critical thinking tendency scale, (CCTDI), metacognitive awareness scale (MAS) and epistemological beliefs scale (EBS) pre-test and post-tests were applied. Dairys obtained from the experimental groups were used to collect qualitative data.For the analysis of quantitative data, t -test was used for independent samples. The process of integrating the data analysis of qualitative data, generate code, and themes, was carried out in editing and writing process.In the study, the positive effects of teaching critical thinking on the learning level of students, the metacognitive awareness, critical thinking tendency and the epistemological belief levels are seen in the findings of the qualitative and quantitative data. In another perspective the necessity of coming to class prepared and test anxiety was determined as the limitations of critical thinking based learning process.Within this framework and in consideration of the positive effects of critical thinking – based teaching on learning outcome obtained in tihis research, it is thought that providing academic support to the teaching faculty on how to desing and apply critical thinking – based instruction; considering it sgnificant to include critical thinking in teacher education programmes; including critical thinking based-teaching activities in other classes of teacher education programmes of the teacher canditates fort hem to be able to desing various crtical thinging based teaching activities in their proffessional lives are necessary. İn this respect, it is suggestes to employ critical thinking based-teaching activities in the context of diverse classes and areas as well within the scape of the researchKeywords: Critical thinking, metacognition, epistemological beliefs, academic achievement,teachers' training