Sosyal medya`nın toplumsal eylemlerdeki rolü : Tahran ve Tahrir olayları`nın süreç analizleri

Abstract

Teknolojik gelişmeler ile farklılaşan iletişimsel alışkanlıklarımız, internetin günlük yaşam pratiklerimize getirdiği yeni sanal ortamlar ile bireysel ve toplumsal alanlarımızın dönüşmesine sebep olmuştur. Böylelikle yeni medya ortamlarının kullanıcısına sağladığı olanaklar toplumsal farkındalık, siyasi gündem tartışmaları, farklı kurum ve toplulukların eylemlerini organize edebilmeleri için mobil bir ortam arayışı, bireysel ve toplumsal sorunların karşılıklı fikir alışverişleri ile şekillendiriliği ve tartışıldığı yeni agoralar oluşturmaya başlamış oldu. İnternetin, özellikle sosyal medya araçlarının, ana akım medya araçlarına alternatif oluşturması ve birebir diyalogu sağlaması, son yıllarda dünyanın birçok yerinde meydana gelen toplumsal protesto ve direniş hareketlerinde de önem kazanmalarına neden olmuştur. Değişik örgütlenme modelleri ve lidersiz olma özellikleri ile tarihteki diğer toplumsal hareketlerden farklılaşarak kendilerini gösteren bu protestoları, merkezi olmayan, sanal ortamlarda toplumsal ve siyasi sorunlar etrafında toplanarak doğallaşan bir kesimin, örgütlenerek büyükşehirlerdeki meydanları/caddeleri işgal etmesi ve kendilerini bu sanal ağ halinden kurtararak anlamlandırması olarak açıklayabiliriz. Bu çalışma, son yıllarda artarak kullanılan mobil teknolojilerin ve medya araçlarının, gündelik hayat üzerindeki etkisinin yanı sıra toplumsal hareketlerde de etkinliğini giderek arttırması ve yaygınlık kazanarak yeni bir protesto kültürünü ve tarihini oluşturması üzerinedir. İran'da Yeşil Hareketi öncülüğünde başlayan ve sosyal medya araçlarının gücü ile iktidara bir başkaldırı niteliğinde olan 2009 Tahran Olayları'nı, 2011 yılının ilk aylarında Mısır'ı değişime götüren, halkın mobilize edilmesi ile sosyal medya kullanımında örnek gösterilen Kahire Tahrir Meydyanı Protestoları'nı ve onunla birlikte Mübarek'in görevinden çekilmesi için birlik olan diğer sosyo-politik aktörleri, ülkedeki bu çalkantılı siyasi sürecin bireyler üzerindeki etkisini, olaylar karşısında takındıkları tavırları ve hoşnutsuzluklarını dile getirenlerin yarattıkları sanal kamusal alanları ve onların etkilerini, toplumsal ve siyasi hayata yansımalarını incelemeye çalışacağız.Anahtar Kelimeler:Sosyal medya, biyopolitika, kamusal alan, sosyal ağlar, aktivizm, bilgi ve iletişim teknolojileri, demokrasi, protesto, İran, Mısır, Tahrir Meydanı,Facebook.

Our communicational habits which are exposed to changes with the technological developments, made our individual and social areas transform with the new virtual environments that the internet brought to our daily living experiences. Thus, the opportunities that the new media tools brought to the users opened up new ag wpeople raise social awareness, created space for daily political issues, and made them search for mobile environments where they can organize their activities and exchange ideas on social and individual problems. Internet and especially social media as an alternative to the main media tools ensured direct interaction between people and became very important in the communal protests and resistance activities that take place in the recent years all around the world. These protests differ from the similar others in the history in a way that they have different models of organizing and they have no leaders at all, and we can say that these protests are shaped by a group of people who naturally come together on social media discussing the social and political problems, and in the end, occupying streets and squares of big cities and coming to real life isolating themselves from the virtual environment. This study is not only stating the effects of mobile technology and the media tools, which is being used commonly for the past few years, on our daily lives, but it is also showing how it creates a brand new protesting culture by increasing its place in social organizations We will be trying to analyze few examples, such as the 2009 Tehran case, which was led by the Green Movement and was considered to be a riot to the government activities with the power of social media tools, or Tahrir Square protests which lead to a change in Egypt in the first months of 2011, where the community was mobilized, and the actors came together to cause Mobarak to leave; proving to be a great example of the use of social media. We will also be discussing the effects of the political issues on individuals, and how the people created a virtual public sphere by voicing their dissatisfaction.Keywords:Social media, biopolitics, public sphere, social networks, activism,information and communication technologies, democracy, protest, Iran, Egypt,Tahrir Square, Facebook.