Etik bir problem olarak ikincil doğa: Çevre

Abstract

Bu çalışmanın amacı çevrenin kendinde bir etik problem olmadığını, insan ile ilişkisi noktasında etik bir soruna dönüştüğünü ortaya koymaktır. Yapılan analizler sonucunda çevre sorunlarının insanın doğaya bakışı ile ilgili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Özellikle modern dönem metafiziğinde insanın konumlandırılma biçimi doğayı araç haline getirmiştir. İnsanın doğayı sadece ölçülebilir yönüyle idraki sorunların başlangıcını oluşturmuştur. Nitekim doğanın ve çevrenin kendi içinde bir sorun teşkil ettiği söylenemez. İnsanın doğaya bakışı ile beraber etik bir sorundan söz edilebilir.Öne çıkan sorunların çözümü için geliştirilen yaklaşımlar etik yönüyle insan merkezli, çevre merkezli, canlı merkezli ve ekofeminizm başlıkları halinde incelenmiştir. Bu yaklaşımların özellikle uygulanabilirlik yönüyle tartışmaya açık yönlerinin olduğu görülmüş eleştirilere yer verilmiştir. Bu çalışma çevreyi etik penceresinden değerlendirmekle beraber ekonomi-politik ve teknoloji zemininde de ele almıştır. Tüm bu değerlendirmeler sonucunda halihazırda bulunan felsefi yaklaşımlara süreç felsefesinin alternatif oup olmayacağı tartışılmıştır. Süreç felsefesinin insanı doğanın bir parçası olarak gören yaklaşımı modern dönem anlayışına karşı bir oluşumdur. Doğa, insanın karşısında duran bir nesne değil, insanın dahil olduğu bir mekandır. Bu mekanda canlılık, süreklilik söz konusudur. Bu nedenle süreç felsefesi, çözüm bulma arayışında yola açıcı olabilir.Anahtar Kelimeler: çevre, doğa, etik.

The aim of the thesis is to show that the environment is not an ethical problem in itself and that it is an ethical problem in relation to human.As a result of the analyzes made, it is concluded that the environmental problems are related to the view of the human to nature. Especially in the metaphysics of the modern period, human positioning has made nature a tool. Human perception of nature only with its measurable sides begun to cause problems. As a matter of fact, it can not be said that nature and the environment constitute a problem in itself. An ethical question can be mentioned with the view of man to nature.Approaches developed for the solution of emerging problems are ethically oriented as human-centered, environment-centered, bio-centered, and ecofeminism. Criticisms have been given that these approaches are particularly open to debate in terms of feasibility.This study assesses the environment from an ethical perspective, as well as the economic, political and technological background. As a result of all these evaluations, it has been argued that the process philosophy may be alternative to the existing philosophical approaches. The approach of the philosophy of process that evaluates human as a part of nature is a contradiction to the understanding of the modern period. Nature is not an object standing in front of a person but a place where a person is involved. This place is about vitality and continuity. For this reason, process philosophy can be path-opening in search of solutions.Key Words: Environment, nature, ethics.