Uluslararası müdahale etkinliği: Libya ve Kosova karşılastırmalı bir analiz

Abstract

Şüphesiz, uluslararası müdahale, uluslararası ilişkiler teorisinde en tartışılankonulardan biri olmuştur. Dolayısıyla, bu entelektüel tartışmada birçok farklı tanım veyorum yapılmıştır. İnsani müdahale çok karmaşık bir kavramdır, çünkü bir yandanegemen bir devlete uluslararası müdahaleyi ve son çare olarak savaşı içermektedir. Öteyandan, sivillerin sistematik bir şiddet ile karşı karşıya kaldıklarında, yabancı aktörlerinyani devletlerin, egemenliğe bakılmaksızın müdahalede bulunmaları gerektiğisavunulmaktadır.İnsani müdahaleye veya Koruma Sorumluluğu (R2P) doktrinine dayanan çeşitliuluslararası müdahaleler yapılmıştır. En çok tartışılan uluslararası müdahalelerden ikisiKosova (1999) ve Libya (2011) vakalarıdır. Elbette ki her iki olaydan da sayısız anlamlıders çıkarılabilir. Her şeyden önce, bu müdahalelerin her ikisi de çoğunlukla Batıdevletlerin yer aldığı NATO liderliğindeki bir koalisyon tarafından planlanmış veyürütülmüştür. Ayrıca, bu uluslararası müdahaleler, ilkeler ve değerler adına yapılansavaşlar olarak ilan edilmiştir. Bununla birlikte, Kosova'ya İlişkin BağımsızUluslararası Komisyon tarafından hazırlanan Kosova Raporuna göre Yugoslavyaüzerindeki NATO savaşı yasadışı ancak meşru olarak belirlenmiştir. Aksine, 2011yılındaki Libya müdahalesi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1973 tarihliKararı ile yürütülmüştür.Bu tezin amacı, insani müdahale veya Koruma Sorumluluğu doktrini adına yapılanuluslararası müdahalenin gerçek anlamı ve uygulanmasıyla ilgilidir. Bu çalışmanınodak noktası, uluslararası müdahalenin teorik ve pratik çerçevesidir. Bu tezde, askeriuluslararası müdahale öncesinde, sırasında ve sonrasında Kosova ve Libya'daki tarihive siyasi koşullar incelenmektedir.Anahtar Kelimeler: Uluslararası Müdahale, İnsani Müdahale, R2P, Kosova, Libya.

Undoubtedly, international intervention has been one of the most hardly debated topicswithin international relations theory. Therefore, many different definitions andinterpretations were drawn from this intellectual discussion. The humanitarianintervention is a very complex concept because, on the one hand, it consists of theinternational intervention and war – as the last resort – in a sovereign state. On theother hand, it has been argued that foreign actors, i.e. states, should intervene regardlessof sovereignty when civilians are faced with systematic violence.There have been several international interventions based upon the humanitarianintervention or Responsibility to Protect doctrine (R2P). Two of the most debatedinternational intervention cases are Kosovo (1999) and Libya (2011). Surely, countlessmeaningful lessons can be learned from both cases. First of all, both of theseinterventions were planned and carried out by a NATO-led coalition – predominantlyWestern states. Additionally, these international interventions were loudly proclaimedas wars fought in the name of principles and values. However, according to the KosovoReport prepared by the Independent International Commission on Kosovo, the NATOwar over Yugoslavia was named illegal but legitimate. On the contrary, the 2011military intervention in Libya was conducted under the United Nations SecurityCouncil Resolution 1973.The objective of this thesis is to deal with the true meaning of the internationalintervention – whether carried out in the name of humanitarian intervention or R2Pdoctrine – and its implementation. The main focus of this work is the theory and praxisof international intervention. In this thesis, the historical and political circumstances inKosovo and Libya, before, during and after the international military intervention willbe analyzed.Key Words: International Intervention, Humanitarian Intervention, R2P, Kosovo,Libya.