IX. yüzyıl Doğu Roma İmparatorluğu ve papalık ilişkileri bağlamında Patrik Photius tartışması

Abstract

Konstantinopolis Patriği Photius'un etkin olduğu 858 – 891 yılları arasında Papalık ile yaptığı teolojik ve siyasi tartışmalar Ortaçağ kilise tarihi için önemli bir dönüm noktasıdır. Papalık otoritesine karşı Konstantinopolis Kilisesi'nin haklarını savunan Photius, bu dönemde gelişen Bulgar halkını hangi kilisenin Hıristiyanlaştıracağı sorusu üzerine Papa I. Nicholas ile tartışmalara başlayarak Papalık'ın kilise hiyerarşisindeki üstünlük iddiasına karşı çıkmıştır. Bulgarların Hıristiyanlaştırılması sürecinde Frank misyonerlerin, Bulgarlar'a Kutsal Ruh'un hem Baba'dan hem de Oğul'dan geldiğini savunan filioque doktrinini öğrettikleri haberini alan Photius, bu doktrine sert bir şekilde karşı çıkarak filioque doktrininin kutsal metinlerde yer almadığını ve bu doktrini savunanların kiliseye zarar verdiğini öne sürmüştür. Papalık ve Karolenj teologlarının da Photius'a yazdıkları reddiyelerle filioque'u savunmaları, iki kilise arasında Photius tartışması olarak adlandırılan geniş çaplı bir kriz yaratmıştır. Kolayca atlatılamayacak olan bu kriz, Papalık ve Konstantinopolis'in 1054 yılında yaşadıkları Büyük Ayrılık'ın da temel sebebi olacaktır.

Political and teological debates between Patriarch Photius of Constantinopolis and the Papacy are one of the most significant turning points of the History of the Christian Church in the Middle Ages. Photius came up againts the Papal primacy by debating with Pope Nicholas I. over the issue of the Christianization of Bulgars. Photius who was informed that Frankish missionaries taught the Bulgars that the filioque doctrine, which simply defends that Holy Spirit not only proceed from Father but also it proceeds from the Son, opposed this doctrine and he put forward that there is no evidence of the filioque doctrine in the sacred texts of the Christianity. Whereupon, the Papacy and Carolingian theologians protested against Photius by writing refusations. These debates created a widespread crisis betwen two churches. This crisis, which can not be easily overtaken, will also be the main reason for the Great Scism, which the Papacy and Constantinople experienced in 1054.