Emrullah Efendi`nin maarif nazırlığı

Abstract

Bu tez Emrullah Efendi'nin iki kez icra ettiği Maarif nazırlığı dönemini incelemektedir. Bilindiği gibi II. Meşrutiyet'in ilanı ile her alanda olduğu gibi eğitim alanında da değişim beklenmekteydi. Ancak, II. Meşrutiyet'in ilk Maarif nazırları istenilen başarıyı gösterememiş, bütün beklentiler, hayatı eğitim faaliyetleriyle geçmiş olan Emrullah Efendi'ye odaklanmış, Emrullah Efendi nazır olunca, öteden beri düşündüğü eğitim politikalarını uygulamaya koymuştu. 1910- 1912 yılları arasında görev yapan Emrullah Efendi, eğitime, en tepeden başlamayı, `Tuba Ağacı Nazariyesi` ile ifade etmiştir. Ayrıca, Maarif nezaretinde yapısal düzenlemelere giderek, Darülfünun, iptidai mektepler, idadilerde önemli reformlar yaparak, öğretmenlerin şartlarını düzelterek, müfettişlik sistemini yaymaya çalışmıştır. Ülkenin içinden geçtiği zor şartlara rağmen maarifte kalıcı izler bırakmayı başarmış, eğitimde modernleşmenin altyapısını hazırlamıştır. Emrullah Efendi aynı zamanda İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin önde gelenlerindendir. Cemiyetin sahip olduğu ideolojiyle, eğitimi İttihad- Anasır gayesiyle memlekete yaymak ve devleti bu sayede `Memalik-i Mütemeddine` seviyesine çıkarmak amacını gütmüştür. Kimi icraatlarında bu hedefi yakalayabilmişken kimilerinde akim kalmıştır. Bu çalışma icraatlarını ve sonuçlarını tarihsel süreç içinde incelemeyi hedeflemektedir.

This thesis investigates the period of the Ministry of Education which is administered two times by Emrullah Efendi.With the declaration and start of second constitutionalist period, every field of life was expected to change and education as well . However, The first ministers of education of Second Constitutionalist Period were unable to demonstrate the desired success and after all expectations were focused on Emrullah Efendi who had passed through life education activities. When Emrullah Efendi appointed as a minister, he has practiced his educational policies he had always thought of. Emrullah Efendi, who served between 1910 and 1912, stated in the theory of Tuba Tree that it was more accurate to start educational arrangements from the universities which at top of the education system.Moreover, by going to the constitutive arrangements during his ministry of education, he tried spread the system of supervisorship by enchancing teachers conditions and by making important reforms in Ottoman universities, high and primary schools. Despite the difficult circumstances of the country, he has made permanent traces in the system of education and has prepared the infrastructure of education modernization. Emrullah Efendi also is prominent one of the Committee of Union and Progress.With the ideology that the committe has, he aimed to spread education to the country with the intention of `İttihad-Anasır` or `Ottomanism` and to bring the state to the level of `Memalik-i Mutteddine` or `Civilized Nations`.Some of his operations have been able to achieve these goals while others have failed.This study aims to examining Emrullah Efendi's activities and results of his operations in the historical process