2002 sonrası Türkiye-İran enerji ilişkileri ve jeopolitik sonuçları

Abstract

İran ile bağları köklü bir geçmişe uzanan Türk topluluklarının bugün de sınır komşusu olunması ile birlikte ilişkileri sürmüştür. Gelinen noktada bazı dönemlerde önemli siyasi krizler yaşanmış olsa da Irak ile İran arasında yaşanmış krizler kadar güçlü bir krizin yaşanmışlığından söz etmek mümkün değildir. Bu tezde, 2000'lerle başlayan Türkiye–İran ilişkisinde Türkiye'nin eski dış politika alışkanlığı olan bölgesel rekabet ve birbirlerini düşman gibi görme alışkanlığından vazgeçtiği ve ekonomik ilişkileri geliştirerek, karşılıklı bağımlılık yaratarak sorunları çözme ve ilişkileri geliştirme politikası uyguladığı görülmektedir. Tezin amacı olarak AK Parti hükümetleri sürecinde İran ve Türkiye'nin enerji politikalarına odaklanılmıştır. İki ülke arası ilişkiler, bu politikaların yarattığı jeostratejik ve ekonomik sonuçlar çerçevesinde ele alınmaktadır. Aynı zamanda iki ülke arasında enerji üzerinden kurulan ilişkilerin ABD ve AB ile ilişkilere nasıl yansıdığına yakından bakılmıştır.

The rooted relations between İran and Turkish communities continue at the present time due to shared borders within two countries. Though its not possible to compare the crises between Turkey and İran with the crises between İran and Irak , its possible to say olso Iran and Turkey had very harsh crises along with the history.In this thesis we examine the process that Turkey left its old policies accepting İran as a regional rival and enduring enemy and adopted policies to solve problems with İran by improving relations and mutual dependence. The Target of the thesis is to examine the energy policies created jeostrategic and economic results between İran and Turkey within the era of AKP government. At the same time we examine the effect the energy – based relations between Turkey and İran on USA and EU.