Meslek lisesinde çalışan öğretmenlerin tükenmişlikleri ile maruz kaldıkları yıldırma davranışlarının incelenmesi: Beykoz örneği

Abstract

Bu araştırmada mesleki eğitim kurumlarında çalışan öğretmen ve yöneticilerin maruz kaldıkları yıldırma davranışları ile mesleki tükenmişlikleri arasındaki ilişkiyi belirlemek ve çözüm önerileri getirmek amaçlanmıştır. Araştırma İstanbul ili Beykoz İlçesindeki meslek liselerinde görev yapan 251 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Öğretmenlerin tükenmişlik durumlarını ölçmek için `Piers - Herrisen Tükenmişlik Ölçeği` kullanılmıştır. Maruz kaldıkları yıldırma davranışları için `İş Yerinde Yıldırma Ölçeği` kullanılmıştır. Veriler SPSS programında analiz edilmiştir. Öğretmenlerin maruz kaldıkları yıldırma davranışları ve mesleki tükenmişlikleri, cinsiyet, yaş, medeni durum, çocuk sayısı, eşin çalışması, eğitim durumu, branş, mesleki kıdem ve okuldaki kıdem değişkenlerine göre değerlendirilmiştir. Verileri analiz etmek için t testi ve One-Way-ANOVA kullanılmıştır. Ayrıca maruz kalınan yıldırma davranışlarının tükenmişlik üzerine etkisi incelemek için regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin maruz kaldıkları yıldırma davranışlarının mesleki tükenmişlikleri üzerinde olumsuz etkisi olduğu belirlenmiştir. Demografik özelliklerden çocuk sayısı arttıkça öğretmenlerin maruz kaldıkları yıldırma davranışlarının artığı tespit edilmiştir. Evli olan öğretmenlerin bekar olanlara göre daha fazla yıldırmaya maruz kaldıkları tespit edilmiştir. Eğitim durumu arttıkça öğretmenlerin tükenmişliklerinin arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca kültür dersi öğretmenlerinin meslek dersi öğretmenlerine göre tükenmişlik durumlarının daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin mesleki tükenmişliklerinde maruz kaldıkları yıldırma davranışlarının etkili olduğu, fakat tükenmişliği, maruz kalınan yıldırma davranışları ile açıklamanın yeterli olmadığı ifade edilebilir.Anahtar Kelimeler: 1. Psikolojik Yıldırma 2. Yıldırma 3. Duygusal incinme 4. Tükenmilik 5. Stres 6. Kültür Dersi 7. Meslek Dersi

In this research, it is aimed to determine the relation between the mobbing behaviors that teachers working in the vocational schools face and their vocational burnouts and additionally to suggest solutions. The research is conducted with 251 teachers working in the vocational high schools in Istanbul`s Beykoz province. `Piers - Herrisen Burn-Out Scale` is used to measure teachers` burnouts. `Working Place Mobbing Scale` is used to measure mobbing behaviors that teachers` faced. Datas are analyzed within to SPSS(a package computer program for statistics analysis). Mobbing behaviors that teachers` face and their vocational burnouts are examined within the variables: sex, age, marital status, number of children, spouse works or not, education status, branch, vocational seniority and seniority in the school. `t test` and One-Way-ANOVA were utilized for data analysis. Additionally, regression analysis is conducted for analyzing the effect of mobbing behaviours on burnouts. The results revealed that mobbing behaviors that teachers face lead to increase in level vocational burnouts. Under demographic characteristics, it is determined that as the number of children increases mobbing behaviors increase. It is found out that married teachers face more mobbing behaviors then the single ones. It is observed that as the teachers` education levels increase, their burnouts increase. Additionally, the results showed that cultural class teachers have higher burnout rates than vocational class teachers. It can be concluded that mobbing behaviors are effective on teachers` burnouts but, burnouts can not be explained only with mobbing behaviors.Keywords: 1. Psychological Mobbing 2. Mobbing 3. Emotional Trauma 4. Burnout 5. Stress 6. Cultural Courses 7. Vocational Courses