Anayasal demokrasilerde siyasi partilerin hukuki niteliği

Abstract

Bu çalışmada, anayasal demokrasilerde, siyasi partilerin hukuki niteliği hakkında yapılan tartışmalar incelenmiştir. İnceleme konusu, anayasalarında siyasi partilere yer veren ülkelerin Anayasaları ve Siyasi Partiler Kanunu hükümleri çerçevesinde ele alınmış, siyasi partilerin tarihsel gelişimi, tanımı, işlevleri ile unsurlarının nelerden ibaret olduğu ve siyasi parti türleri incelenmiştir. Bu kapsamda, siyasi partilerin demokrasi ile ilişkisi ve temsili demokrasi kurumları üzerindeki etkileri ve temsili demokrasiyle olan benzerlik ve farklılıklarına değinilmiştir. Daha sonra, Türk hukukunda ve karşılaştırmalı hukukta, anayasal ve yasal temelde siyasi partilerin hukuki düzenlemelere ne şekilde konu edildiği ele alınacak; devamında ise, Türk ve dünya doktrininde siyasi partilerin hukuki niteliği hakkındaki görüşler incelenerek, konu açıklanmaya çalışılmıştır. Temel olarak, siyasi partilerin hukuki niteliği konusunda, kamu hukuku görüşü, özel hukuk görüşü ve uzlaşmacı görüş olarak üç farklı nitelemeye yer verilen çalışmamızda, bu görüşlerin dayanağı olan temel hususlar incelenmiştir. Son olarak, Türk Anayasa Mahkemesi'nin bu konudaki tutumu, Türkiye İşçi Partisinin, Birlik Partisinin, Sosyaldemokrat Halkçı Partinin, siyasi partilere devlet yardımı konusunda yapılan birtakım düzenlemelere karşı açtığı iptal davalarında vermiş olduğu kararlar çerçevesinde değerlendirilmiştir.Anahtar Sözcükler1. Siyasi Parti2. Hukuki Nitelik3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi4. Anayasa Mahkemesi5. Parti Kapatma

In this study, were examined debates about legal nature of the political parties in a constitutional democracies. Examination, the Constitution of the country that the political parties in the constitution and political parties are discussed in the framework of Law, the historical development of political parties, by definition, neither of which is composed of elements with functions and parties species were examined. In this context, the relationship between democracy and representation of the effects of political parties and representative democratic institutions have been mentioned on the similarities and differences with democracy. Then, in Turkish law and comparative law, the constitutional and legal basis for the legal regulation of political parties will be considered as subject; in continuation, Turkey and reviewing opinions on the legal nature of the doctrine of political parties in the world, have tried to explain matters. Basically, on the legal nature of the political parties, the public law opinion, the private law opinion and accommodating opinion to study three different descriptions were examined, basic issues that are the basis of these opinions. Finally, Turkey Worker Party, the Unionist Party, Social Democratic Populist Party have been evaluated within the framework of decisions given by the annulment some regulations on state aid, Turkish Constitutional Court's the attitude the in this regard.Keywords 1. Political Party 2. Legal Status 3. European Court of Human Rights 4. The Constitutional Court 5. Closing Party