Öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stillerinin ve bazı kişisel değişkenlerin öğretmenlerin yaşam doyumu üzerindeki etkisi

Abstract

Araştırma, öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stillerinin (sürdürümcü ve dönüşümcü), cinsiyetin, yaşın, öğretmenlik mesleğini sevmenin ve okul müdürünü sevmenin öğretmenlerin yaşam doyumu düzeyleri üzerindeki etkisini incelemeye yönelik olarak yapılmış olan betimsel bir çalışmadır. Araştırma evrenini; 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılında, İstanbul İli Eyüp, Gaziosmanpaşa, Sultangazi ve Şişli İlçelerinde kamu okullarında (ilkokul, ortaokul ve lise) görev yapan öğretmenler oluşturmuştur. Belirtilen evrenden tesadüfî örneklem yöntemi kullanılarak 305 öğretmen, araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada gerekli verileri elde etmek için `Liderlik Stilleri Ölçeği`, `Yaşam Doyumu Ölçeği` ve `Kişisel Bilgiler Formu` kullanılmıştır. Verilerin toplanması amacı ile ölçekler öğretmenlere uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 21 Paket Programı'ndan yararlanılmıştır. Araştırmada, öğretmen algılarına göre liderlik stillerinin (sürdürümcü ve dönüşümcü), cinsiyetin, öğretmenlik mesleğini sevmenin ve okul müdürünü sevmenin öğretmenlerin yaşam doyumu düzeyi üzerindeki etkisini belirlemek için Parametrik İstatistik olan Bağımsız Gruplarda t-testi Analiz Tekniği kullanılmıştır. Araştırmada ayrıca, yaşın öğretmenlerin yaşam doyumu düzeyi üzerindeki etkisini belirlemek için Parametrik Olmayan İstatistik olan Kruskal-Wallis H Analiz Tekniği kullanılmıştır. Farklılığın nereden kaynaklandığını saptamak amacı ile Mann-Whitney U Tekniği kullanılmıştır. Araştırmada, anlamlılık düzeyi .05 olarak alınmıştır.Araştırmanın sonucunda, okul müdürlerinin liderlik stillerini dönüşümcü liderlik stili olarak algılayan öğretmenlerin yaşam doyum düzeyleri yüksek çıkmıştır. Okul müdürünün liderlik stilini yüksek dönüşümcü liderlik stili olarak algılayan öğretmenlerin yaşam doyum düzeyi, düşük dönüşümcü liderlik stili olarak algılayan öğretmenlerin yaşam doyum düzeyinden anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır.Araştırmada, öğretmenlerin cinsiyetinin, yaşının, öğretmenlik mesleğini sevmenin ve okul müdürünü sevmenin yaşam doyumu düzeyi üzerindeki etkisine bakıldığında, araştırmanın sonucunda, öğretmenlerin cinsiyetinin yaşam doyumu düzeyi üzerindeki etkisi anlamlı çıkmamıştır. Araştırmanın sonucunda, öğretmenlerin yaşının yaşam doyumu düzeyi üzerindeki etkisi anlamlı çıkmıştır. Yaşı 30 yaş ve altında olan öğretmenlerin yaşam doyumu düzeyleri, yaşı 41-50 ve 51 ve üstü olan öğretmenlerin yaşam doyumu düzeylerinden anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır. Bu bulgu, yaş düzeyi arttıkça yaşam doyumu düzeyinin düştüğünü göstermektedir. Araştırmanın sonucunda, öğretmenlerin öğretmenlik mesleğini sevmelerinin yaşam doyumu düzeyi üzerindeki etkisi anlamlı çıkmıştır. Öğretmenlik mesleğini seven öğretmenlerin yaşam doyumu düzeyleri, öğretmenlik mesleğini sevmeyen öğretmenlerinkinden anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır. Araştırmanın sonucunda, öğretmenlerin okul müdürlerini sevmelerinin yaşam doyumu üzerindeki etkisi anlamlı çıkmamıştır.

This is a descriptive study conducted to examine the impact of perceptions about the (transactional and transformational) leadership styles of school principals, gender, age, love of teaching, and liking the school principal upon teachers' life satisfaction levels. The study universe consists of teachers employed at public schools (primary schools, secondary schools, and high schools) in Eyup, Gaziosmanpasa, Sultangazi, and Sisli districts of Istanbul in 2013-2014 academic year. Within this study universe, 305 teachers selected by random sampling method formed the study sample. `Leadership Styles Scale`, `Life Satisfaction Scale` and a `Personal Information Form` were used to obtain the required data in the study. These scales were administered to the teachers to collect the data. SPSS 21 Software Pack was used for data analysis. Independent sample t-test were employed in the study in order to determine whether the teachers' life satisfaction levels significantly differed with their perceptions of the leadership styles of their school principals, their gender, their love for teaching profession, and their liking of their school principals. Additionally, Kruskal-Wallis H Technique and Mann-Whitney U Technique were employed in the study in order to determine whether the teachers' life satisfaction levels significantly differed their age. In the study, the significance level has been accepted as .05.The results showed that the teachers who perceive their school principals' leadership style as transformational leadership style have high life satisfaction levels. Life satisfaction levels were significantly higher among the teachers with perceptions of high transformational leadership style for their school principals than among those who perceive it as low transformational leadership. According to the study results, an examination of the impact of teachers' gender, age, love for teaching, and liking of their school principals upon their life satisfaction levels showed that the teachers' gender did not have any significant impact on their life satisfaction levels. Another result of the study was that the impact of the teachers' age on their life satisfaction levels was found to be significant. Life satisfaction levels were significantly higher among the teachers with ages of 30 and below than those aged 41-50, 51 and above. This finding demonstrates that there is a decline in life satisfaction levels with older age. The love of teaching profession among the teachers was found to have a significant effect on their life satisfaction levels. Life satisfaction levels were significantly higher among the teachers who love their profession than those who do not. The teachers' liking of their administrators was not found to have a significant effect on their life satisfaction levels in the study.