Annelere uygulanan okuma projesinin etkilerinin incelenmesi: Bağcılar örneği

Abstract

Okula başlama, bireylerin hayatında, doğumdan sonraki en önemli aşamalardan biridir. İlkokul ile birlikte okumayı öğrenen birey, okuduklarından çıkarımlar yaparak çevresinde olup biten olayları anlamaya başlamaktadır. Okuyan birey, hayatı sorgulamaya başlayarak, etrafında yaşanan olayları merak etmektedir. Merak ise, bireyi araştırmaya yönlendirmektedir. Okuma becerisi, bu şekilde bir döngüye dönüşerek devam etmektedir.Akademik dönemlerdeki başarılar ile okuma arasında paralel bir ilişki olduğu göz ardı edilmemelidir. İlkokulda kazanılan okuma becerisi, bireyin okul başarısında da, sonraki aşamalarda da daima ön plana çıkmaktadır.Türkiye'de okuma alışkanlığı ile ilgili az kitap okunduğuna yönelik bir algı bulunmaktadır. Türkiye'deki kitap okuma oranları ile farklı ülkelerdeki kitap okuma oranları karşılaştırıldığında bu algının doğruluğu ortaya çıkmaktadır.Türkiye'de okuma alışkanlığı ile ilgili oluşan olumsuz algıyı ortadan kaldırmak için, değişik kurumlar tarafından okuma projeleri düzenlenmektedir. Böylece bireylerin çevrelerindeki rol model insanlardan etkilenerek, kitap okumaları hedeflenmektedir.Çocukların en fazla zaman geçirdiği kişi, en iyi rol modeli annesidir. Anneleri okuyan bir toplum içinde, çocuklarda kitap sevgisi görülmesi kaçınılmazdır. Bu yüzden okuma projelerinde annelerin yer alması büyük önem taşımaktadır.Bu araştırmanın amacı, annelerin okuma kültürlerini incelemek ve okuma kültürlerinin geliştirilebilmesine yönelik öneriler ortaya koyabilmektir.Araştırmada hem nicel hem de nitel araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır. Nicel araştırma kapsamında tarama modellerinden, genel tarama modeli tercih edilmiştir. Nitel araştırma kapsamında 27 sorudan oluşan likert tipi ölçek geliştirilerek, uygulanmıştır. Nitel araştırma kapsamında ise 3 açık uçlu sorudan oluşan, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış ve elde edilen veriler içerik analizi ile yorumlanmıştır. Araştırmanın evreni İstanbul ili, örneklemi ise Bağcılar ilçesidir. Bağcılar ilçesinde projeye katılan 24 ilkokul, 42 ortaokul ve 14 liseden rastgele seçilen 399 katılımcı (anne) araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırma bulgularına göre, okuma projesini faydalı bulan katılımcıların, çocuklarının yanında kitap okumalarının, rol model olmaları bakımından, olumlu olduğu; ders başarısı ile kitap okuma arasında doğru bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcılar kitap fiyatlarını yüksek bulmakla birlikte, ücretsiz kitap alabilecekleri yerlerin sayısının da az olduğunu ifade etmişlerdir. Araştırma bulgularına göre, katılımcılar okuma kültürünün gelişmesinde büyük katkısı bulunan elektronik kitap ve teknolojik olanaklar konusunda yeterli bilgiye sahip bulunmamaktadır. Araştırma bulgularına göre; toplumda okuma kültürünün gelişmesine katkı sağlayabilmek amacıyla, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), ders müfredatlarını ailenin de içinde bulunduğu, okuma ile ilgili etkinliklerle zenginleştirebilir. Kitap ihtiyacını gidermek ve boş geçen zamanı değerlendirmek için otobüs ve metro duraklarına, parklara, kahvehanelere, taşıtlara kitaplıklar yapılabilir. Ayrıca toplumda okuma kültürünün yaygınlaşması için basılı yayımlar elektronik ortamda elektronik kitap (e-kitap) olarak öğretmen, öğrenci ve velilere ücretsiz olarak sunulabilir. Okuma kültürünün yaygınlaşması amacıyla okullarda okuma saatleri daha etkin hale getirilebilir. Kitapların basılı ve elektronik ortamda paylaşılmasını sağlayacak ulusal düzeyde kampanyalar düzenlenebilir.

Beginning to school is an important step in a person's life after the birth. Individual, learning how to read and write in Primary School, starts to understand and infer from the events occurring around him/her. A reading individual, starts to interrogate life and he/she is curious about the events happening around.Curiosity drives individuals to search. Reading ability continues into a vicious circle. It shouldn't be ignored that there is a positive correlation between reading and academical success. Reading skill, gained in Primary school is very important both in school success and in other steps of individuals life.There is a perception of low reading rate about the Reading habits of people. It is true when compared with reading rates in different countries and in Turkey.In order to exterminate this perception, many different projects are realized by different institutions. So that, it is aimed to be affected by role model people around individuals and read books.Mother is the best role model for children, because they spend so much of their time with mothers. It is inevitable to love reading in a society where mothers read so much. So that, it is essential to involve mothers in such kind of projects.The aim of this research is to analyze cultures of mothers reading and to give suggestions about how to develop the reading cultures. In this research; both qualitative and quantitative methods are used. In the scope of quantitative research; general scanning model is chosen. In the scope of qualitative research; a Likert Type Scale, consisting twenty-seven questions, is developed and applied. In the scope of qualitative research; a half strucutred inview form, consisting of three open ended questions, is used and the datas are interpreted with the content analyze.The place of the research Istanbul and the sample is Bağcılar. Three hundred and ninety-nine (399) participants chosen randomly from 24 Primary Schools, 42 Secondary Schools and 14 High Schools from the town of Bağcılar constitute the sample of the research.According to the findings of the research, participants, which think that reading project is useful, think that there is a positive correlation about being a role model by reading books close to their children and between academicals success and reading books.Participants stated that prices of the books are high and there is a few places to get free books.According to the findings of the research; there isn't enough knowledge about the technological opportunities and e-books in developing the reading culture. According to the findings of the research; in order to contribute the reading culture the society; National Education Ministry (MEB) can richen the lesson curriculum with including the families in the reading activities. In order to fulfill this needs of books and seize the free time; libraries can be made in the bus and metro stations, parks, cafe's, vehicles. Furthermore; in order to generalize the reading culture; free books and e –books can be given to students and custodians. Reading hours can be used more effectively in order to generalize the reading culture in the schools.National Campaigns can be arranged about sharing of the books and e-books in electronical environment.