Mali kârdan ticari kâra geçiş uygulamasında kayıt ve raporlama düzeni

Abstract

Küreselleşeme ile işletmeler tarafından hazırlanmış olan finansal tabloların tüm finansal tablo kullanıcıları için ortak bir anlam ifade etmesinin önemi her geçen gün biraz daha artmaktadır. Dolayısıyla finansal raporlaman birliğini sağlamak amacıyla `Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu` tarafından yayınlanmış olan finansal raporlama standartları, birçok ülke tarafından benimsenmiş ve uygulanmaktadır. Ülkemiz açısından baktığımızda gerek Avrupa Birliği Kriterlerine uyum için olsun, gerekse de uluslararası anlamda finansal raporlama birliğini sağlamak amacıyla olsun bu standartlar `Türkiye Muhasebe Standartları` adı altında Türkçe' ye çevrilerek yürürlüğe konmuştur. Şuan ülkemizde beli büyüklükteki şirketlerin kullanmakta olduğu bu standartlar, önümüzdeki yıllar da bütün işletmeler tarafından kullanılacağını ön görmekteyiz. Ülkemizde TMS/TFRS standartları ile benimsenmiş olan finansal raporlama sistemi arasında önemli farklılıklar mevcuttur. Ülkemiz vergi mevzuatına göre hazırlanmış olan finansal tablolar, TMS/TFRS kapsamında yeniden hazırlandığı zaman her iki uygulama açısından çok farklı sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Vergi yasalarına göre hazırlanmış finansal tablolar vergi etkisini ön plana çıkarırken TMS/TFRS hükümlerince hazırlanan finansal tablolar işletmenin gerçek finansal durumunu ve finansal yapısını sunmayı ön planda tutmuştur. Bu çalışmanın amacı, ticari kâr ile mali kâr farkının nasıl oluştuğunu açıklamaktır. VUK ve TMS/TFRS uygulamaları açısından incelenen finansal tablo kalemleri her iki uygulama için ayrı başlıklar altında ele alınarak gerekli olan açıklamalar yapılmıştır. Son bölümde uygulama çalışması yapılarak VUK ve TMS/TFRS farklılıklarını gösteren bilanço ve gelir tablosu hazırlanarak konunun pekiştirilmesi amaçlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Türkiye Muhasebe Standartları, Değerleme, Değerleme Yöntemleri, Ertelenmiş Vergi, Ticari Kâr ve Mali Kâr, Vergi Usul Kanunu, Raporlama

The importance of expressing a mutual sense of globalization and financial statement prepared by enterprises is increasing some more for all financial statement users day by day. Therefore, the financial reporting standards published by `International Accounting Standards Board` in order to secure uniformity of the financial reporting have been adopted and performed by the many countries. When we look from the viewpoint of our country, these standards have been entered into force by translating to Turkish under the name of `Turkey Accounting Standards` with purpose of either conformity with The European Union Criteria or internationally securing uniformity of the financial reporting. We predict that these standards used by certain-sized companies in our country at present will be used by all enterprises in the upcoming years.There are significant differences between the adopted financial reporting system and TMS/TFRS standards in our country. When the financial statements prepared in accordance with tax legislation of our country are prepared again within the scope of TMS/TFRS, very different results arise in the sense of both practices. While the financial statements prepared in accordance with tax law bring tax effects into the forefront, the financial statements prepared in accordance with the provisions of TMS/TFRS prioritize to present the actual financial condition and financial structure of enterprise.The purpose of this study is to explain how the difference between the trading profit and financial profit occurs. The financial statement items examined in terms of VUK and TMS/TFRS practices have been examined under the different titles for both practices and necessary statements have been made. The consolidation of the subject has been aimed by preparing the balance sheet and income statement showing the differences between VUK and TMS/TFRS making the application study in the final section.Keywords: Turkey Accounting Standards, Valuation, Valuation Methods, Deferred Tax, Trading Profit and Financial Profit, Tax Procedure Law, Reporting