Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin ruhsal hastalıklara yönelik inanç ve tutumlarının bazı sosyodemografik değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, bir vakıf üniversitesinin Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (SHMYO) öğrencilerinin ruhsal hastalıklara yönelik inanç ve tutumlarını incelemek ve etkileyen faktörleri araştırmak üzere; tanımlayıcı ve ilişki arayıcı bir araştırma olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Nisan-Haziran 2016 tarihleri arasında SHMYO'da öğrenim görmekte olan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 400 öğrenci oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, `Sosyodemografik Bilgi Formu`, `Ruhsal hastalığa yönelik inançlar ölçeği-RHİÖ` ve `Ruhsal sorunları olan bireylere yönelik toplum tutumları ölçeği-RSTTÖ` kullanılmıştır. Veriler, öncesinde katılımcılara sözel açıklamalar yapılarak dağıtılan formlar aracılığıyla toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS for Windows 10.0 istatistik paket programı ile bağımsız gruplarda t testi, nonparametric bağımsız grupların karşılaştırmalarında Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi kullanıldı. Korelasyon analizleri Pearson yöntemi ile yapıldı. p<0,05 anlamlı kabul edildi. Araştırmada katılımcıların çoğunluğunu (%53,8) 20 ile 22 yaş grubu, %67,3'ünü kadın, %85'ini 1. Sınıf, %96,8'ini ise bekar öğrenciler oluşturmuştur. Öğrencilerin RHİÖ toplam puanından 51,90±18,59, tehlikelilik alt ölçeğinden 22,88±6,95, çaresizlik alt ölçeğinden 27,74±12,35 ve utanma alt ölçeğinden 1,28±2,37 puan aldığı belirlenmiştir. RHİÖ ve alt ölçek puanları açısından `tehlikelilik` boyutu ile `çaresizlik` boyutu arasında istatistik olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0,85 ve r=0,96, Çizelge 4.6). Öğrencilerin RSTTÖ ölçeğinde `korku/dışlama` boyutundan düşük, `toplum ruh sağlığı` ve `iyi niyet` boyutundan yüksek puanlar almış oldukları saptanmıştır. Öğrencilerin cinsiyetleri, ruhsal hastalığı olan bireyle yakınlık durumu, anne-baba eğitim durumları, aylık gelirleri, ruhsal hastalık hakkında bilgi sahibi olma durumları, ruhsal hastalığı olan bireyle karşılaşma durumları ile RHİÖ ve RSTTÖ toplam ve alt ölçek puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler bulunmuştur (p<0,05). Ruhsal hastalıklara yönelik inanç ve tutumlar açısından, kendisi ya da yakını psikolojik destek ve/veya psikiyatrik tedavi alan öğrenciler ile almayan öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (p<0,05). Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda; ruhsal hastalığı olan hastalara yönelik olumlu tutum ve davranışların geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur.

The aim of the present study was to investigate beliefs and attitudes among the students of Health Sciences Vocational School (HSVC) in a private university in Turkey. This was a descriptive cross-sectional study. The sample consisted of 400 students receiving education in HSVC within the April-June 2016 time frame and accepted to participate in the study. In the collection of data, Sociodemographic Information Form, Beliefs Toward Mental Illness Scale (BMI) and Community Attitudes toward the Mentally Ill (CAMI) were used. The data was gathered via the distributed forms after written and oral information was provided to the participants. SPSS for Windows 10.0 statistical analysis software was used in the evaluation of the data together with t-test in independent groups, Mann-Whitney U-test to analyze differences between groups and Kruskal-Wallis test. Pearson product-moment correlation was used to investigate associations between variables. Level of significance was set at p<0.05. 53.8% of the participants consisted of students between ages of 20 and 22; whereas 67.3% were women, 85% were junior and 96.8% were single students. It was found in the study that the students scored 51.90±18.59 on BMI total score, 22.88±6.95 on Dangerousness subscale, 27.74±12.35 on Helplessness subscale and 1.28±2.37 on Shame subscale. Significant relationship was found between Dangerousness and Helplessness subscales within the BMI scale (r=0.85 and r=0.96, Table 4.6). One of the other findings is that the students scored low in Fear/Ostracizing subscale, while they scored high in Community Mental Health and Good Will subscales within the CAMI scale. Significant correlations were found between the students' sex, intimacy with mental illness, parent educational status, monthly income, knowledge about mental illness, contact with mental illness and their total and subscale scores within the BMI and CAMI scales (p<0.05). In terms of beliefs and attitudes toward mental illness, significant difference was found between students or their family members receiving psychological support and/or psychiatric treatment and students not receiving any such treatment or support (p<0.05). Suggestions were provided to improve positive attitudes and behaviors against the mentally ill, in light of the findings of the study.