İstanbul ilinde öğrenim gören 15-17 yaş aralığındaki bir grup lise öğrencisinin aleksitimi,ruhsal ve davranışsal sorunlar ile üst biliş özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı 15-17 yaş aralığındaki öğrencilerin aleksitimik karakter özelliğine sahip olma durumlarına göre üst biliş özellikleri ile ruhsal ve davranışsal sorunları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi İstanbul ili Üsküdar ve Kadıköy ilçesinde bulunan toplam 5 ortaöğretim kurumunda öğrenim gören lise 1. 2. ve 3. Sınıf 592 kişiden oluşmaktadır. Katılımcıların 331'i (%58,1) kız, 239'su (%41,9) erkektir, 22 katılımcıdan ise sağlıklı veri toplanamamıştır. Araştırmanın verileri Demografik Soru Formu, 20 soruluk Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20), Üst Biliş Ölçeği Çocuk ve Ergen Formu (ÜBÖ-ÇE) ile Güçler ve Güçlükler Anketi (GGA) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi SPSS v22.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, minimum, maksimum, yüzde gibi betimsel istatistiklerden faydalanılmıştır Kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında ki-kare ilişki, bağımsız iki grubun karşılaştırılmasında ise bağımsız gruplar t testi kullanılmıştır. İlişki analizinde Pearson ilgileşim katsayısı hesaplanmıştır. Ölçekler arasındaki ilişki korelasyon analiziyle ve ilişki katsayısı pearson korelasyon katsayısı olarak gösterilmiştir. İstatistiksel anlamlılık değeri p<0.05 kabul edilmiştir. Araştırma bulgularına göre; kızlar ve erkekler arasında aleksitimi sıklığı açısından anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Aleksitimik ergenler ile aleksitimik olmayan ergenler karşılaştırıldığında yaş ortalamaları arasında istatistiksel anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Aleksitimik ergenlerin ailelerinin aylık gelir ortalamaları, aleksitimik olmayan ergenlere oranla istatistiksel anlamlı olarak düşüktür. Aleksitimik ergenlerin üst biliş puanları incelendiğinde olumsuz üst endişeleri, batıl inanç, ceza ve sorumluluk inançları ve üst biliş toplam sorunları yaşıtlarına göre anlamlı olarak daha yüksektir. GGA puanları incelendiğinde aleksitimik ergenlerin toplam sorun puanları, dikkat eksikliği ve aşırı hareketlilik puanları, akran, davranış ve duygusal sorun puanları yaşıtlarına oranla istatistiksel anlamlı oranda yüksek, olumlu özelliği ölçen sosyal davranış puanları ise istatistiksel anlamlı oranda düşüktür. Korelasyon analizi sonuçları incelendiğinde TAÖ-20 puanları ile ÜBÖ-ÇE puanları arasında pozitif yönde zayıf ve TAÖ-20 puanları ile GGA puanları arasında pozitif yönde orta düzey istatistiksel anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır.

The purpose of this research is to investigate the relationship between psychological and behavioral problems of 15-17 year old students whose metacognition varies depending on having alexithymic characters. The sample of the research consisted of 592 1st, 2nd and 3rd graders from 5 different high schools located in Üsküdar and Kadıköy in İstanbul. 331 (58,1%) of the participants were female and 239 (41,9%) were male. Accurate information could not been obtained from 22 participants. The data was collected through Demographic Question Form, Toronto Alexithymia Scale with 20 questions (TAS-20), Metacognition Scale Children and Adolescent Form (MS-CA) with Power and Difficulty Survey. Analysis of headt a was made using SPPS v22.0 programme. Descriptive statistics such as frequency, arithmetic mean, standard deviation, minimum, maximum, percent were used to analyse the data. Chi- square test was used in the comparison of categorical variables and independent groups T test was used in the comparison of two independent groups. The Pearson correlation coefficient was calculated in the relationship analysis. The relationship between the scales was shown by correlation analysis, and the correlation coefficient was shown as Pearson correlation coefficient. Statistical significance was accepted as p <0.05. According to research findings, there is no significant difference in terms of alexithymia frequency among girls and boys. When alexithymic adolescents and non-alexithymic adolescents are compared, there is no statistically significant difference between the averages of age. Average monthly income of families of alexithymic adolescents are statistically significantly lower than non-alexithymic adolescents. When the meta-cognitive scores of alexithymic adolescents are examined, the negative high anxiety, superstition, criminal and responsibility beliefs and metacognitive problems of alexithymic students are significantly higher than their peers. When GGA scores are examined, total problem scores, attention deficit scores, hyperactivity scores, behavioral and emotional problems scores of alexithymic adolescents are statistically higher than their peers. Social behavior scores that measure positive characteristics are statistically significantly lower. When the results of the correlation analysis are examined, it is found that the relationship between the TAÖ-20 scores and the ÜBÖ-ÇE scores has a positive weak correlation and there is a positive moderate statistically significant correlation between the TAÖ-20 scores and the GGA scores.