Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatımlarında bağdaşıklık düzeyleri

Abstract

Araştırmanın amacı Türkçe öğretmeni adaylarının denemelerinde bağdaşıklık araçları kullanım düzeylerinin kişiye, deneme konusuna ve zamana göre değişiklik gösterip göstermediğini incelemektir. Çalışmanın örneklemini Balıkesir Üniversitesi, Necatibey Eğitim Fakültesi, Türkçe Eğitimi bölümü; a. 2016 2017 Eğitim Yılı 1. sınıfta öğrenim gören 63 öğrencinin `teknoloji` konulu 63 metni, b. 2016 2017 Eğitim Yılı 1. sınıfta öğrenim gören aynı öğrencilerden 10 kişinin her biri farklı konudan oluşan toplam 110 metni, c. 2018 2019 Eğitim Yılı aynı bölümde 3. sınıfta öğrenimine devam eden 58 öğrencinin `teknoloji` konulu 58 metni oluşturmaktadır. Verilerin değerlendirilmesinde bağdaşıklık araçları değerlendirme ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre 1. sınıf öğrencilerinin bağdaşıklık araçları kullanım ortalaması 82,4 iken 3. sınıftaki ortalamaları 70,5'tir. Öğrencilerin birinci ve üçüncü sınıfta kâğıt başına düşen bağdaşıklık kullanım düzeyleri toplamı ise sırasıyla şu şekildedir: kelime bağdaşıklığı (30,2), bağlama ögeleri (20,5), eksiltili anlatım (14,83), gönderim (10,53), değiştirim (0,64).Üniversite 1. sınıf öğrencilerinden on katılımcının on birer metninden elde edilen bulgulara göre gönderim kullanım ortalamaları sırasıyla şöyledir: şahıs zamirleri (5,07), işaret sıfatı (3,97), işaret zamiri (2,59), dönüşlülük zamiri (1,61). Yapılan gönderim kullanım sayısı 1468 iken sorunlu gönderim sayısı 360'tır. Metinlerde karşılaşılan gönderim sorunları şu şekildedir: gereksizlik, karşılıksızlık, belirsizlik, tekil çoğul uyumsuzluğu, gereksiz tekrar, söz dizimi sorunu, sözlü dil sorunu, düşük ifadeler, gönderim türünden kaynaklanan sorunlar. Araştırmanın sonuçlarına göre üniversite öğrencileri bağdaşıklık araçlarını 3. sınıfa göre 1. sınıfta daha yoğun kullanmışlardır. Bununla birlikte kullanım ortalamaları ve oranları benzerlik göstermiştir. Bağdaşıklık araçlarıyla ilgili sorunlar da benzer seyrederken 3. sınıfta bir miktar düşüş yaşandığı görülmüştür. Gönderim sorunlarının kâğıt başına düşen ortalamaları 1. sınıfta 3,57 iken 3. sınıfta 2,12'dir.

The purpose of this study is to investigate whether the level of using coherence devices in written texts of Turkish preservice teachers shows a change according to person, text subject and the time or not. The sample of study is composed of A. in 2016 2017 academic year the 63 texts about `technology` of 63 students who studied at the first grade, B. in 2016 2017 academic year, the 110 texts each of which consists different subjects belonging a total of 10 students who studied at first grade, C. in 2018 2019 academic year, the 58 texts about technology belonging 58 students who are still continuing students to study in the same departmant in Turkish Language Education Department, Necatibey Faculty of Education, at Balıkesir University. The scale for evaluating coherence devices was used in assessing data. According to results of the study, while the average of the first grade students is 82.4, the average of third grades is 70.5. The total of level of using coherence is per paper of first grade and third grade is repectively so; lexical cohesion (30,2), factor of setting (20,5), elliptic narration (14,83), reference (10,53), substition (0.64). According to the results obtained from 11 each texts of 10 participants among the university first grade students, the average of using reference is repectively so; personel pronoun (5.07), demonstrative adejctives (3,97), demonstrarive pronoun (2,59), reflexive pronoun (1,61). While the number of using reference which is done is 1468, the problematic references are 360. The reference problems encountered in texts are so; unnecessity, unreciprocation, unceartiny, singular plural disharmony, unnecessary repetition, problem of saying composition the problems spoken language, low statements, the problems originating from reference types. The accorging to the results of study, the students used the coherence devices more frequently at first grade than those at the third grades. Moreover the rates and averages of usage share similarity. While the problems of using the coherence devices continue in the similar direction, it has been seen some amout of decrease at the third grade. The average of reference problems on per paper is 3,57 in the first grade, that is 2,12 at the third grade.