İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi kararları ışığında Türkiye`de tutuklama

Abstract

Kişi özgürlüğü kavramı tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de hızla gelişmektedir. Kişi özgürlüğüne duyulan saygı giderek artmakta, bu özgürlüğün ihlalleri ise hem ulusal hem de uluslararası mahkemeler tarafından her geçen gün daha sert bir şekilde önlenmeye çalışılmaktadır. Kişi özgürlüğünün gelişimine katkıda bulunabilmek amacı ile tez içerisinde; kişi özgürlüğünün en ciddi istisnalarından biri olan ?tutuklama? kurumu incelenmiştir.Çalışma ile; modern hukuk sistemlerinde ve toplum yaşantısında çok önemli bir yere sahip olan ve gerekli yerde uygulandığında adaletin sağlanması açısından çok önemli; ancak, yanlış yerde uygulandığında ya da gereksiz olarak devam ettirildiğinde; kişi özgürlüğünün ciddi bir ihlali olan ?tutukluluk? uygulamasının sınırlarının çizilmesine ve kişi özgürlüklerinin gereksiz yere ihlal edilmesinin önlenmesine yardımcı olmak amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çalışma içerisinde tutuklamayı düzenleyen iç hukuk maddeleri, 1982 Anayasası'nın ilgili hükümleri, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi hükümleri ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi kararları ile Türk Mahkemelerinin kararları incelenmiştir. İncelenen mevzuat ve içtihat ile tutuklama şartları netleştirilmeye çalışılmış ve tutuklamanın sert bir tedbir olduğu üzerinde durulmuştur. Tutuklamaya başvurmanın kaçınılmaz olduğu durumlarda ise, tutuklama kararlarının gerekçeli ve denetlenebilir olması gerektiği ayrıca belirtilmiştir.Çalışma içerisinde Türkiye'de tutuklu yargılamaların yaygınlığı istatistiklerden yararlanılarak ortaya konulmuş, bu durumun önlenebilmesi amacıyla önerilerde bulunulmuştur.Çalışmanın; tutuklamanın, en son ve istisnai olarak başvurulması gereken bir yol olduğunun, ayrıca tutuklamanın bir güvenlik tedbirinden ibaret olduğunun anlaşılmasına yardımcı olması umulmaktadır.

Notion of individual freedom improves rapidly in Turkey as well as in the whole world. Respect for individual freedom increases and violation of it is tried to be prevented harder by national and international courts every passing day. To be able to contribute to the development of individual freedom, ?detention? which is one of the most serious exceptions, has been discussed through the thesis.The aim of the study is, to set the limits of detention which has an important role in modern law system and community life when used under right circumstances but on the other hand when applied in a wrong way and continued unnecessarily, is a serious violation of individual treatment and help to prevent the unnecessary violation of individual freedom. For further analysis national law terms, relevant arbitraments of 1982 Constitution, relevant European Convention on Human Rights arbitraments, European Court of Human Rights judgements and Turkish courts judgments have been examined. The aim of the discussed regulations and case law is to clear out the conditions of detention and specify that detention is a hard precaution. It is also discussed that detention judgments should be justifiable and controllable under conditions in which arrestment is ineluctable.Through the study, prevalence of detention is displayed with statistics and comments are included to prevent these high rates.It is hoped that the study is helpful for explaining that detention is the last and exceptional solution and only a security precaution.