Süleymaniye ? a case-study of an intra-mural neighbourhood during the Nineteenth century in Istanbul

Abstract

Osmanlı İmparatorluğunda gündelik hayatı yakalamakta anahtar unsur olan mahalle kavramı aracılığıyla bu tez, sıradışı bir mahallede sıradan hayatı anlamayı denemektedir. Güncel söylemde özlenen ve kaybolan İmparatorluğun değerlerini simgelediği - ondokuzuncu yüzyıl incelenmeden - iddia edilen İstanbul'daki Süleymaniye mahallesi bir zamanlar dini, askeri ve eğitim elitlerinin ikamet ettiği bölgedir. Bu örnek olay incelemesi, 1815 ile 1885 arasındaki fırtınalı yıllara odaklanarak, şehrin kurumsal şekillenmesini, mahallenin sosyal yapısı ile yapılı çevrenin değişimini gözlemlemektedir. Bu üç alandaki değişimlerin - kurumsal, sosyal ve yapılı çevre - birbirine nasıl tesir ettiğinin veçhelerini sunmakta ve hangi değişimlerin mikro seviyeyi etkilediğinin ipuçlarını vermektedir. Fakirlerle zenginlerin bir arada yaşadığı, belirgin, kimlikli ve cemaat oluşturan bildiğimiz mahalle kavramının aksine, Süleymaniye'de bu dönemde mahalle sınırlarının akışkanlığı ve sosyo-ekonomik ayrışma farklı bir mahalle yapısı sergilemektedir. En azından 1885'e kadar hala İstanbul'un ana bölgelerinden biri olan Süleymaniye'de mülk sahipliğinde kadınların dikkat çekici payı, yasa/ahlak dışı faaliyetlerle ilişkilendirilebilecek umulmayan bir tablo da ortaya koymaktadır.

With the concept of mahalle as the key concept to grasp everyday life in the Ottoman Empire, this thesis tries to understand ordinary life in a not very ordinary neighbourhood, the Süleymaniye mahalle in Istanbul. Süleymaniye, once inhabited by religious, military and educational elites, in the contemporary discourse advanced to a symbol for the riches of the lost Empire without examining, however, the nineteenth century. This case-study on the mahalle focusses on the turbulent years 1815 to 1885 with an attempt to observe change in the institutional structure of the city, the social make-up of the mahalle and its built environment.It offers insights into the ways these three aspects ? institutional, social and built change ? mutually influence each other and gives hints to the question, which of these changes actually affected the micro-scale. In the process of this undertaking, the concept of the mahalle as a distinct and identity-generating community with poor and rich living side by side is juxtaposed with mahalle borders in flux and a clear socioeconomic segregation. An unexpected picture of a mahalle emerges with a high share of female property and illicit activities in a neighbourhood that at least until 1885 is still one of the principal areas in Istanbul.