Yaşlı hastalara bakım veren kadınların bakım yüklerinin ve yaşam kalitelerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı yaşlı hasta yakınlarına bakım veren kadınların bakım yükünü, yaşam kalitelerini ve durumluk sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir.Araştırmanın evrenini İstanbul ili Zeytinburnu ilçesinde yaşayan, Zeytinburnu Belediyesi Aile Kadın Destekleme ve Engelliler Merkezi evde bakım biriminde kayıtlı olan 155 aileden gönüllü olarak araştırmaya katılan 140 aile oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan yaşlı hastalara bakım işi yapan kadınların 60'ının (% 42.9) yaşlı hastalara bakım veren bakıcılardan, 80'inin (% 57.1) yaşlı hastalara bakım veren hasta yakınlarından oluşmaktadır.Araştırmanın amaçlarını incelemek için, örneklemin demografik özelliklerini belirlemek için Sosyodemografik Özellikleri Anket Formu, bakım verenlerin yükünü belirlemek için Bakım Verenlerin Yükü Envanteri, bakım verenlerin yaşam kalitelerini belirlemek için Yaşam Kalitesi Kısa Form-36 (SF-36) ve bakım verenlerin kaygı düzeylerini belirlemek için Durumluk Sürekli Kaygı Ölçeği (STAI TX-1, STAI TX-2) kullanılmıştır.Yaşlı hasta yakınlarına bakım veren kadınların bakım verme yük düzeyleri ile yaşam kalitesi ve durumluk-sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişkileri test etmek için non-paremetrik testlerden Kruskal Wallis H-testi ve Mann Whitney U Testi uygulanmıştır. Yaşlı hastalara bakım veren kadınların bakım verme yükünün, yaşam kalitesi ve durumluk-sürekli kaygı düzeylerinin aralarındaki ilişkinin anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığı regresyon analizi ile hesaplanmıştır.Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgular aşağıda özetlenmiştir.Araştırmada elde edilen sonuçlar, konu ile ilgili kuramsal yaklaşımlar, yurt içi ve yurt dışında yapılan çalışmalar temelinde tartışılmıştır.1. Bakım veren kişinin özelliklerinin bakım verme yük düzeyinde doğrudan etkili olduğu görülmüştür.2. Bakım yük düzeyi arttıkça yaşam kalitesinin düştüğü görülmüştür.3. Bakım yükü ile durumluk sürekli kaygı arasında doğrudan bir ilişki olduğu görülmüştür.4. Yaşlı hastalara bakım veren bakıcı kadınların bakım verme yükü düzeylerinin işlerinden memnun olma durumu ile doğrudan ilişkili olduğu görülmüştür.5. Ücretli bakım veren bakıcı kadınların, yakınlarına bakım veren kadınlara karşılaştırıldığında, benzer şekilde yaşam kalitelerinde düşüş olduğu görülmüştür.6. Hastaya olan yakınlık derecesi ile bakım yükü arasında anlamlı bir ilişki olduğu görüşmüştür.7. Bakım yükü ve yaşam kalitesi ile bakım verme işine harcanan süre karşılaştırıldığında, fiziksel ve sosyal yük düzeyinde farklılık olduğu görülmüştür.8. Bakım yükü ile bakım verilen hastanın hastalığı karşılaştırıldığında, özellikle fiziksel yük düzeyinde farklılık olduğu görülmüştür.

The purpose of this study is to examine the life qualities, caregiving burdens of women who provide health care to elderly patients and the relationship between state and trait anxiety levels of these women.The study population consists of 140 voluntary families of 155 families who are registered to Zeytinburnu Municipality Family and Women?s Support and Disability Center. 60 (42.9 %) of the women who provide health care to elderly patients participating in the study consist of nurses and 80 (57.1 %) of them consist of patient relatives providing health care to elderly patients.The followings were used within the scope of this study:Questionnaire of Socio demographic Characteristics (to examine the purposes of the study, to determine the demographic characteristics of the samples) ;Quality of Life Short Form-36 (SF-36) ( to determine the Load Inventory and Life Qualities of Healthcare Providers) ;State-Trait Anxiety Inventory (STAI TX-1, STAI TX-2) ( to determine the anxiety levels of healthcare providers).Kruskal Wallis H-test and Mann Whitney U Test which are non-parametric tests were practiced to examine the relationships between levels of caregiving burdens and state-trait anxiety levels of women providing healthcare to elderly patients.The findings of the study are summarized below.The results of the study, the theoretical approaches relating to topic were both discussed on the basis of domestic and abroad studies.1. The characteristics of healthcare providers were found to be a direct effect at the level of caregiving burden.2. It was found that as the caregiving burden level increases the quality of life decreases3. A direct relationship between the burden of caregiving and state-trait anxiety.4. Caregiving burden levels of nurses were found to be directly related to satisfaction with their jobs.5. When the paid nurses were compared to women who provide healthcare to relatives, a similar decrease in the level of life quality was found.6. A significant relationship was found between the proximity to patient and caregiving burden.7. When caregiving burden, life quality and the time spent for caregiving was compared, the differences in the level of physical and social burden were found.8. When caregiving burden and the patient?s disease was compared, the difference especially at the level of physical burden was found.