Ergen bireylerde sosyal beceri düzeyinin kardeşli ve tek-çocuk olma açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, kardeşli bireylerle kardeşsiz bireyleri sosyal beceri performansı açısından karşılaştırmak ve sosyal beceri performansını etkilediği ön görülen dört kardeşlik faktörünün (kardeş sayısı, kardeşle olan yaş farkı, kardeşin cinsiyeti ve doğum sırası) etkililik düzeylerini saptamak amacıyla yürütülmüştür. Çalışma, 75?i tek- çocuk (K:34, E:41), 168?i kardeşli çocuk (K:75, E:93) olmak üzere 15- 18 (M:16.48, SS: 1.03) yaş arası ergen bireylerle yürütülmüştür. Bireylere Sosyal Beceri Envanteri uygulanmıştır. Kardeşli ve kardeşsiz bireyler, sosyal becerinin altı alt boyutuna ait puanlar (Duyuşsal Anlatımcılık, Duyuşsal Duyarlılık, Duyuşsal Kontrol, Sosyal Anlatımcılık, Sosyal Duyarlılık, Sosyal Kontrol ve Toplam puan) ve toplam puan açısından karşılaştırılmıştır. Kardeşli ve kardeşsiz bireyler arasında yapılan karşılaştırmalar sonucunda sadece duyuşsal kontrol puanı açısından bir farklılık gözlendiği için, kardeşlik faktörlerinin sadece duyuşsal kontrol puanı üzerindeki etkileri üzerine analizler yürütülmüştür.Bu çalışmanın sonuçları, kardeşli bireylerin sadece duyuşsal kontrol puanı açısından kardeşsiz bireylerden daha iyi performans sergilediklerine işaret etmektedir. Bireyler arasında duyuşsal anlatımcılık, duyuşsal duyarlılık, sosyal anlatımcılık, sosyal duyarlılık, sosyal kontrol ve toplam puana dair farklar anlamlı değildir. Bunun yanı sıra duyuşsal kontrol puanı ile yaş farkı faktörü arasında ilişki saptanmıştır. Öte yandan, kardeş sayısı, doğum sırası ve kardeş cinsiyeti faktörlerinin duyuşsal kontrol puanıyla bir ilişkisi olmadığı bulgulanmıştır. Anahtar kelimeler: Sosyal Beceri, Tek- çocuk, Kardeş, Duyuşsal Kontrol

This study was conducted to compare individuals with sibling(s) and with no sibling in terms of social competence and to determine the effectiveness degree of four factors (sibship size, age gap, gender of the sibling, birth order) on social competence performance.The study was conducted with 75 (F: 34, M:41) single-child adolescents and 168 ( F: 75, M: 93) adolescents with sibling(s) whose ages vary from 15 to 18 years ( x ?: 16.48, SD: 1.03). Social Skills Inventory was applied to participants. Individuals with sibling (s) and with no siblings were compared in terms of the scores achieved from six sub-dimensions of social competence (Affective Expressivity, Affective Sensitivity, Affective Control, Social Expressivity, Social Sensitivity, Social Control) and the total score. Since only a difference in terms of affective control was observed as a result of a comparison between individuals with sibling (s) and with no siblings, analysis was conducted only for the effects of fellowship factors on the affective control score.The results of the study pointed out that the individuals with sibling(s) showed better performance on only the affective control score than individuals with no siblings. Differences were not significant regarding the affective expressiveness, affective sensitivity, social expressiveness, social sensitivity, social control and total score among individuals. Moreover, a relationship between the affective control score and age gap was detected. On the other hand, no relationship was discovered between the sibship size, birth order and gender of sibling and the affective control score. Key words: Social Competence, Only- child, Sibling, Affective Control