Üniversite mezunu bireylerin evlilik doyumu ve cinsellik olgusuna bakışları

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı üniversite mezunu evli bireylerin evlilik doyumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi ve cinsellik olgusuna ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesidir. Araştırmada karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Öncelikle amaçsal örnekleme yöntemi ile ve nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli bağlamında nicel veriler toplanmış ardından amaçlı örnekleme yöntemi ile ve nitel araştırma yöntemlerinden metafor analizi yoluyla nitel veriler toplanmıştır. Bu karma yöntem araştırması literatürde `açıklayıcı ardışık desen` olarak adlandırılmaktadır. Araştırmanın nicel örneklemini 208 kadın 75 erkek olmak üzere toplam 283 evli birey oluşturmaktadır. Nitel örneklemi ise nicel veri toplama sürecine de katılmış ve nitel aşamaya da katılmaya gönüllü olan ayrıca araştırma amacına uygun 45'i kadın 30'u, erkek olmak üzere toplam 75 kişiden oluşmaktadır. Nicel veri toplama aracı olarak Çelik ve Yazgan İnanç (2009)'ın geliştirmiş oldukları `Evlilik Doyumu Ölçeği` kullanılmıştır. Nitel veri toplama aracı olarak ise katılımcıların cinsellik kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeleri (metaforları) belirlemek için `cinsellik…… gibidir; çünkü ………` cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Araştırmada elde edilen nicel bulgulara göre, üniversite mezunu evli bireylerin evlilik doyumlarının cinsiyet, yaş, evlilik yaşı, çocuk sahibi olup olmama ve gelir düzeyi değişkenlerine göre anlamlı düzeyde değiştiği görülmüştür. Cinsiyete göre bakıldığında, evlilik doyum ölçeği alt boyutlarından cinsel doyumun erkeklerde kadınlara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Yaş değişkeni için ise, 35-39 yaş arasındaki bireylerin evlilik doyumu aile alt boyut puanlarının diğer yaşlarda olanlardan daha yüksek olduğu saptanmıştır. Evlilik yaşına dair sonuçlar ise, 25-29 yaş arasında evlenmiş olan kişilerin evlilik doyumu ölçeği cinsellik alt boyut puanlarının görece geç yaşlarda evlenmiş olanlardan daha yüksek olduğunu göstermektedir. Çocuk sahibi olmayan evli bireylerin evlilik doyumu cinsellik alt boyut puanlarının çocuk sahibi olanlardan daha yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Son olarak yüksek gelir düzeyine sahip bireylerin cinselliğe dair doyum puanlarının orta gelir düzeyinde olanlardan daha yüksek olduğu görülmüştür. Diğer yandan evlilik süresi ve eğitim düzeyi değişkenlerine göre herhangi anlamlı bir farklılığa ulaşılmamıştır. Nitel kısımda yürütülen metafor analizi sonuçlarına göre ise; katılımcıların cinsellik kavramına ilişkin toplam 75 adet ve 54 farklı geçerli metafor ürettikleri görülmüştür. Bu metaforlar ortak özellikleri bakımından 4 farklı kavramsal kategori (yiyecek-içecek olarak, bir eylem olarak, soyut bir kavram olarak, bir kavram/nesne olarak) altında toplanmıştır. Metaforların geliştiren katılımcı bağlamında yapılan incelemesinde; erkeklerin cinselliğe dair geliştirdikleri metaforların kadınların geliştirdikleri metaforlardan daha fazla olumlu içeriğe sahip oldukları, yine evlilik yaşı daha düşük olanların da diğer katılımcılardan farklı olarak metaforlarına çoğunlukla pozitif anlam yüklenmiş oldukları belirlenmiştir. Yine gelir düzeyi yüksek olan kişilerin cinselliğe dair geliştirdikleri metaforların orta gelirde olanlardan daha olumlu olduğu görülmektedir. Son olarak çocuk sahibi olmayan bireylerin cinselliğe ilişkin algılarının çocuk sahibi olanlardan daha olumlu olduğu görülmüştür. Elde edilen nicel ve nitel bulgular bir arada benzer çalışmalar bağlamında tartışılarak çeşitli öneriler getirilmiştir. Tüm nitel bulguların nicel bulgularla tutarlı ve onları açıklayıcı nitelikte olduğu ileri sürülebilir. Ayrıca buna benzer başka çalışmaların daha geniş ve farklı yapıları da yansıtan örneklemler ile yeniden yapılmasının alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

World's population has been increasing day by day and the resources have been diminishing. Compared to 1980's, world's usage of energy has been doubled. In this The aim of this research, to analyze university graduate married couples' marriage satisfaction in some variables and to make metaphor analysis on their perception of sexuality facts. Mixed method is used in the research. First the quantitative data is collected with the help of the purposive sampling and in quantitative research methods of scanning method and than the qualitative data is collected with the help of the purposive sampling and in qualitative research methods of metaphor analysis. This mixed method is named as `explanatory sequential design` in literature. 208 female and 75 male, in total 283 marriage couple, constitutes the qualitative sample. 45 female and 30 male, in total 75 people, constitutes the quantitative sample, which also help on collecting quantitative sample and also volunteered on qualitative sampling. `Marriage Satisfaction Scale` who is enhanced by Çelik and Yazgan İnanç (2009) is used on quantitative sampling. `Sexuality like…; because…` is wanted to be completed as the qualitative sample to assess sample's metaphors on their mind about sexuality.On the research, based on the qualitative finding, it is found that the university graduate couple's marriage satisfaction changes meaningfully by their sex, age, marriage age, whether they have kids or not, and their income. By looking on marriage satisfaction scale, according to sex, it is found that sexual satisfaction is higher on males than females. On age variable, 35-39 aged individuals' marriage satisfaction family sub-dimension score is higher than other aged individuals. According to marriage age, 25-29 aged individual's marriage satisfaction family sub-dimension score is higher than the individuals who get married in older ages. Marriage satisfaction family sub-dimension score of couples who have kids are higher than who don't have. Lastly, high income couples' marriage satisfaction family sub-dimension score is higher than couples who have middle income. On the other hand, there isn't any meaningful result is found on education levels and the duration of marriage. Based on the metaphor analysis on qualitative sampling, it is observed that out of 75, 54 meaningful metaphors about sexuality are created. These metaphors are collected on 4 different conceptual categories; (food-drink, action, intangible terms, term/object). By looking on the metaphors, it is observed that metaphors, which are created by males, are more positive that the females' and also older aged married couples metaphors' are more positive than other samples'. High-income individuals' metaphors are more positive than middle-income individuals'. Lastly, couples that have kids, have more positive metaphors about sexuality, which don't have any kid. According to qualitative and quantitative outcomes, some suggestions are made about related subjects. All quantitative outcomes are explanatory and consistent with qualitative outcomes. Besides, it is thought that, different types of research on related topic can contribute the field.