Gürültünün yaşlara göre konuşmayı anlama ve bilişsel beceriler üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Çalışmamızda normal işiten genç ve yaşlı bireylerde, gürültüde konuşmayı anlama performansını belirlemek, kısa süreli bellek (KSB) ve çalışma belleği (ÇB) fonksiyonunu yenilikçi bir yaklaşımla gürültülü ortamda değerlendirmek amaçlanmıştır. Ayrıca gürültüde konuşmayı anlama performansı ile gürültüde bilişsel beceriler arasındaki ilişki incelenmiştir.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 18-40 yaşları arasında 25 genç ve 55-70 yaşları arasında 21 yaşlı yetişkin olmak üzere toplam 46 birey dahil edilmiştir. Bireylerin gürültüde konuşmayı anlama performansı Türkçe Matriks Testi (TMT) ile, KSB kapasitesi sayı dizisi görevi ile, ÇB kapasitesi ters sayı dizisi görevi ile değerlendirilmiştir. Bilişsel testler sessiz ve gürültülü (0 SGO) ortamda uygulanarak gruplar içinde incelenmiştir. Tüm testler gruplar arasında karşılaştırılmıştır. Ayrıca genç ve yaşlı gruplarda TMT ve bilişsel testler arasında korelasyon analizi yapılmıştır.Bulgular: Genç grupta KSB ve ÇB testlerinde gürültüde daha düşük sonuçlar elde edilmiş ancak sessizlik (6.04 ± 0.88, 5.04 ± 1.13) ve gürültülü (5.84 ± 1.06, 4.96 ± 1.09) ortamlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmemiştir (p>0,05). Yaşlı grupta KSB ve ÇB testlerinde gürültüde düşük sonuçlar elde edilmiş, sessizlik (4.71 ± 0.56, 3.52 ± 0.92) ve gürültülü (3.85 ± 0.72, 3.14 ± 0.85) ortamlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmüştür (p<0,05). Yaşlı grupta TMT sonucu (-4.74 ± 0.53) ve her iki dinleme koşulunda KSB (4.71 ± 0.56, 3.85 ± 0.72) ve ÇB (3.52 ± 0.92, 3.14 ± 0.85) testleri genç gruba (TMT:-7.06 ± 0.96; KSB: 6.04 ± 0.88, 5.84 ± 1.06; ÇB: 5.04 ± 1.13, 4.96 ± 1.09) göre düşük bulunmuş, istatistiksel olarak anlamlı bir fark elde edilmiştir (p<0,05). Genç grupta TMT ile KSB ve ÇB arasında ilişki gözlenmezken (p>0,05); yaşlı grupta TMT ile sessiz ortamda ve gürültülü ortamda uygulanan KSB sonuçları arasında orta şiddette negatif yönde ilişki gözlenmiştir (p<0,05).Sonuç: Genç bireylerin KSB ve ÇB kapasitesinin gürültüden etkilenmediği; yaşlı bireylerde gürültüden etkilendiği saptanmıştır. Yaşlı grubun KSB ve ÇB kapasitesi, her iki ortamda da genç gruba göre düşük olarak bulunmuştur. Yaşlı grupta sessiz ortamda KSB ve ÇB arasında korelasyon elde edilmiş, gürültülü ortamda korelasyon kaybolmuştur. Genç grupta TMT ile KSB ve ÇB arasında korelasyon gözlenmemiş; yaşlı grupta TMT ile KSB arasında korelasyon olduğu, ÇB ile korelasyon olmadığı saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: kısa süreli bellek, çalışma belleği, gürültü, türkçe matriks test, genç, yaşlı

Aim: The aim of this study was to determine the speech comprehension performance in noise, to evaluate short term memory (STM) and working memory (WM) function in a noisy environment with an innovative approach in young and old individuals with normal hearing. In addition, the relationship between speech comprehension in noise and cognitive skills was examined.Material Metod: 25 young adults with normal-hearing (18-40 years) and 25 elderly adults with normal-hearing (55-70 years), a total of 46 participants, were included in the study. Turkish matrix test was applied to the individuals included in the study as speech comprehension test in noise. The short-term memory and working memory of the participants were measured by forward and backward digit span. These tasks were performed in a quiet and noisy environment (0 SNR).Results: In the young group, STM and WM tests showed lower results in noise, but no statistically significant difference was observed in silence (6.04 ± 0.88, 5.04 ± 1.13) and noisy (5.84 ± 1.06, 4.96 ± 1.09) environments (p> 0.05). In the elderly group, low noise results were obtained in STM and WM tests and a statistically significant difference was observed in silence (4.71 ± 0.56, 3.52 ± 0.92) and noisy (3.85 ± 0.72, 3.14 ± 0.85) environments (p <0.05). TMT results sonucu (-4.74 ± 0.53) and STM (4.71 ± 0.56, 3.85 ± 0.72), WM (3.52 ± 0.92, 3.14 ± 0.85) tests in both listening conditions were lower in the elderly group compared to the younger group (TMT:-7.06 ± 0.96; KSB: 6.04 ± 0.88, 5.84 ± 1.06; ÇB: 5.04 ± 1.13, 4.96 ± 1.09) and a statistically significant difference was obtained (p <0.05). There was no relationship between TMT and STM and WM in the young group (p> 0.05); There was a moderate negative correlation between TMT and STM results in silent and noisy environments in the elderly group (p <0.05).Conclusion: While STM and WM capacity of young individuals is not affected by noise; It was determined that the elderly were affected by noise. The STM and WM capacity of the elderly group was found to be lower in both settings compared to the younger group. In the elderly group, there was a correlation between STM and WM in the quiet environment, whereas the correlation was lost in the noisy environment. In the young group, there was no correlation between TMT and STM, WM; there was a correlation between TMT and STM in the elderly group, but no correlation with WM.Key Words: short-term memory, working memory, noise, turkish matrix sentence test, young, elderly